سوزاک ؛ علائم، عوارض، پیشگیری و درمان

سوزاک یک بیماری مقاربتی است که در اثر نوعی باکتری به نام نایسریا گونوره‌­آ رخ می­‌دهد. این بیماری معمولا در قسمت­‌های گرم و مرطوب بدن، شامل موارد زیر، ظاهر می­‌شود:

• مجرای ادرار (لوله­ای که ادرار را از مثانه خارج می­‌کند)
• چشم
• حلق
• واژن
• مقعد
• دستگاه تولید مثل زنان (لوله­‌های رحم، دهانه­ رحم و رحم)

سوزاک از طریق سکس پرخطر دهانی، مقعدی یا واژنی از فردی به فرد دیگر منتقل می­‌شود. افرادی که روابط آزاد زیادی دارند یا از کاندوم استفاده نمی‌­کنند بیشتر در معرض خطر ابتلا به سوزاک قرار می­‌گیرند. بهترین اقدام برای جلوگیری از بروز این بیماری پرهیز از رابطه­ جنسی، تک ­همسری (رابطه­ جنسی با یک نفر) و استفاده­ درست از کاندوم است. رفتارهایی که احتمال مشارکت فرد در رابطه­ جنسی پرخطر را بالا می‌برد نیز خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می­‌دهد. این رفتار شامل مصرف الکل و مواد مخدر، به­‌خصوص تزریق مواد می­‌شود.

علائم سوزاک

علائم معمولا ظرف دو تا 14 روز بعد از ابتلا به بیماری ظاهر می‌­شود. با این حال، بعضی از افراد مبتلا به این بیماری هرگز دچار علائم قابل توجه نمی­‌شوند. لازم به ذکر است فرد مبتلا به سوزاک که هیچ علامتی ندارد باز هم ناقل بیماری است. اگر علائم در فرد ظاهر نشود، احتمال انتقال بیماری به دیگران بیشتر می­‌شود.

علائم در مردان

ممکن است مردان تا چند هفته علامت نداشته باشند. بعضی از مردان هرگز دچار علامت نمی‌­شوند.

معمولا عفونت یک هفته بعد از انتقال شروع به بروز علائم می­‌کند. در اغلب موارد، اولین علامت قابل توجه در مردان احساس درد یا سوزش هنگام ادرار است. هرچه بیماری پیشرفته­‌تر شود، شاهد علائم زیر خواهیم بود:

• تکرر ادرار
• ترشح (یا قطرات) چرک­‌مانند از آلت تناسلی (سفید، زرد، بژ یا سبز رنگ)
• التهاب یا قرمزی آلت تناسلی
• احساس درد یا التهاب بیضه­‌ها
• گلودرد مداوم

تا چند هفته بعد از درمان علائم، عفونت در بدن باقی می‌­ماند. در موارد نادر، بیماری پس از درمان هنوز به بدن (به­‌خصوص مجرای ادرار و بیضه) آسیب وارد می‌­کند. همچنین ممکن است درد به مقعد برسد.

علائم در زنان

علائم سوزاک در بسیاری از زنان بارز نیست. علائم درصورت بروز، خفیف یا شبیه به سایر عفونت ­ها است بنابراین تشخیص آن دشوارتر خواهد شد. این بیماری می‌­تواند بسیار شبیه به قارچ واژن یا عفونت باکتریایی باشد.

 ازجمله علائم سوزاک در زنان می­ توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ترشحات واژن (آبکی، مثل خامه یا کمی سبز)
• احساس درد یا سوزش هنگام ادرار
• تکرر ادرار
• گلودرد
• احساس درد هنگام دخول
• درد شدید زیر شکم
• تب

تست مخصوص سوزاک

متخصصان بهداشت می‌­توانند به طرق مختلف سوزاک را تشخیص دهند. آن­ ها می­‌توانند با استفاده از سواب از ترشحات ناحیه­ دچار علامت (آلت تناسلی مردان، آلت تناسلی زنان، مقعد یا حلق) نمونه بگیرند و در ظرف شیشه‌­ای بگذارند.

اگر پزشک به عفونت خون یا مفصل مشکوک باشد، از شما خون می­‌گیرد یا برای گرفتن مایع مفصل دچار علامت به شما سوزن می­‌زند. سپس ماده­ خاصی به نمونه می‌­زند و آن را زیر میکروسکوپ بررسی می‌­کند. اگر سلول­‌ها به مواد واکنش نشان دهند، احتمالا مبتلا به سوزاک هستید. این روش نسبتا سریع و آسان است اما قطعیت کامل ایجاد نمی­‌کند. متخصص آزمایشگاه نیز می­‌تواند این تست را انجام دهد.

روش دوم شامل گرفتن نمونه و قرار دادن آن در ظرف مخصوص می‌­شود. نمونه تحت شرایط مطلوب رشد تا چند روز در ظرف باقی می­‌ماند. اگر فرد مبتلا به سوزاک باشد، مجموعه­‌ای از باکتری سوزاک تشکیل می­‌شود.

نتیجه­ اولیه ظرف 24 ساعت آماده خواهد شد. ارائه­ نتیجه­ نهایی تا سه روز طول می­‌کشد.

عوارض سوزاک

عدم درمان سوزاک در زنان عوارض طولانی­‌مدت بیشتری به دنبال دارد. این بیماری ممکن است به دستگاه تولید مثل زنان سرایت و رحم، لوله­‌های رحم و تخمدان را درگیر کند. به این وضعیت بیماری التهاب لگن می­گویند که منجر به درد شدید و مزمن و جراحت اندا‌‌م‌­های تولید مثل زنان می‌­شود.

بیماری التهاب لگن در اثر سایر بیمار‌‌‌ی‌­های مقاربتی نیز رخ می‌­دهد. همچنین ممکن است لوله‌های رحم مسدود یا زخم شود که مانع از حاملگی یا باعث حاملگی خارج از رحم می­‌شود. زمانی که تخمک بارور خارج از رحم رشد کند، حاملگی خارج از رحم رخ داده است. ضمن آنکه ممکن است این بیماری حین زایمان به نوزاد منتقل شود.

ممکن است مجرای ادرار مردان در اثر سوزاک جراحت ببیند. همچنین در قسمت داخلی آلت تناسلی دمل تشکیل می­‌شود. سوزاک قدرت باروری را کاهش می­‌دهد یا باعث عقیم شدن مردان می­‌شود.

اگر سوزاک به جریان خون سرایت کند، زنان و مردان دچار آرتریت، آسیب دریچه­ قلب یا التهاب جداره­‌های مغز یا نخاع می­‌شوند. این بیماری­‌ها نادر ولی بسیار جدی است.

درمان سوزاک

آنتی‌­بیوتیک‌­های مدرن در درمان اکثر بیماری­‌هایی چون سوزاک موثر عمل می‌­کنند. اکثر ایالت­‌ها در کلینیک­‌های بهداشتی تحت حمایت ایالت خدمات تشخیص و درمان سوزاک را به صورت رایگان ارائه می‌­دهند.

روش‌­های درمان خانگی و بدون نیاز به نسخه

هیچ روش خانگی یا بدون نسخه برای درمان این بیماری وجود ندارد. اگر مشکوک به سوزاک هستید، باید به متخصص عفونی مراجعه کنید.

آنتی‌­بیوتیک مؤثر در درمان سوزاک

معمولا سوزاک با یک بار تزریق سفتریاکسون به عضله سرینی یا یک دوز از قرص آزیترومایسین درمان می­‌شود. بعد از مصرف آنتی‌بیوتیک، ظرف چند روز از شر علائم خلاص می­‌شوید.

طبق قانون، متخصص بهداشت موظف است بیماری را به بخش بهداشت عمومی منطقه گزارش کند. دفاتر رسمی بهداشت عمومی شریک جنسی فرد آلوده را تشخیص می‌­دهند، با او تماس می‌­گیرند، از او تست می‌­گیرند و او را تحت درمان قرار می­‌دهند تا از گسترش بیماری جلوگیری شود. دفاتر رسمی بهداشت با کسانی که ممکن است سابقه­ تماس جنسی با این افراد داشته باشند نیز تماس می­‌گیرند.

 ظهور انواع سوزاک که نسبت به آنتی­‌بیوتیک مقاوم است باعث بروز چالش شده است. در این موارد به درمان طولانی‌­تر، هفت روز مصرف قرص آنتی­‌بیوتیک یا استفاده از دو آنتی­‌بیوتیک مختلف، معمولا به مدت هفت روز نیاز است. این نوع از آنتی‌­بیوتیک­‌ها معمولا روزی یک یا دوبار استفاده می‌­شود. آزیترومایسین و داکسی­‌سایکلین دو آنتی‌­بیوتیک رایج برای درمان سوزاک‌اند. دانشمندان در تلاش هستند تا برای پیشگیری از بروز سوزاک واکسن تولید کنند.

پیشگیری از سوزاک

امن‌­ترین راه پیشگیری از سوزاک یا سایر بیماری‌­های مقاربتی پرهیز از برقراری رابطه­ جنسی است. درصورت انجام عمل جنسی، همیشه از کاندوم استفاده کنید. صداقت با شریک جنسی، تست منظم بیماری­‌های مقاربتی و پرسیدن از شریک که آیا مورد آزمایش قرار گرفته یا خیر بسیار مهم است.

اگر شریک جنسی شما علائم بیماری را از خود نشان می­‌دهد، از برقراری هرگونه تماس جنسی با او خودداری کنید. از او بخواهید تحت مراقبت پزشکی قرار بگیرد تا احتمال انتقال هرگونه بیماری رد شود.

اگر سابقه­ ابتلا به این بیماری یا هرگونه بیماری مقاربتی را داشته‌­اید، خطر ابتلای مجدد بالا می­‌رود. همچنین اگر روابط آزاد دارید یا با شریک جنسی جدید وارد رابطه شده‌­اید، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری­‌های مقاربتی قرار دارید.

درصورت ابتلا به سوزاک چه کنیم؟

اگر فکر می­ کنید ممکن است دچار سوزاک شده باشید، از هرگونه فعالیت جنسی بپرهیزید. همچنین فورا با پزشکان فوق متخصص عفونی تماس بگیرید.

در نوبت پزشک برای موارد زیر آماده باشید:

• جزئیات علائم را ذکر کنید.
• سابقه­ جنسی خود را توضیح دهید.
• اطلاعات تماس شریک‌­های قبلی خود را ارائه کنید تا پزشک به­‌صورت ناشناس ازطرف شما با آن ­ها تماس بگیرد.

اگر با شریک (یا شریک‌­های) جنسی خود در تماس هستید، به آن ­ها بگویید فورا آزمایش بدهند.

اگر تحت درمان آنتی‌­بیوتیک قرار گرفته‌­اید، قر‌‌ص‌­ها را تا آخر مصرف کنید تا از درمان قطعی بیماری مطمئن شوید. قطع مصرف آنتی‌بیوتیک در نیمه­ راه باعث مقاوم شدن باکتری به آنتی­‌بیوتیک می­‌شود. همچنین یک تا دو هفته بعد از درمان باید تحت نظارت پزشک باشید تا از برطرف شدن عفونت مطمئن شوید.

اگر نتیجه­ آزمایش پس از درمان منفی باشد و شریک جنسی­‌تان نیز هیچ عفونتی نداشته باشد، امکان ادامه­ دادن به فعالیت جنسی وجود دارد.

در صورت داشتن علائم بیماری سوزاک یا هر بیماری عفونی مقاربتی دیگر می‌توانید به بهترین پزشکان متخصص عفونی که توسط وب سایت درمانکده به شما معرفی شده‌اند، مراجعه کنید یا به صورت آنلاین با آن ها مشاوره کنید.

منبع: healthline