ادرار دردناک یک اصطلاح گسترده است که هر گونه احساس ناراحتی در هنگام دفع ادرار را شامل می شود. منشا این درد ممکن است از مثانه، پیشابراه و بخش های تناسلی باشد. ادرار دردناک بسیار شایع است و علائمی نظیر حس سوزش یا خارش در هنگام دفع ادرار می توانند نشان دهنده وجود برخی بیماری های زمینه ای باشند.
علل ادرار دردناک طیف گسترده‌ای دارد. زیرا ادرار دردناک اصطلاحی است که ناراحتی هنگام ادرار را توصیف می کند. این درد ممکن است در مثانه، مجرای ادراری یا پرینه باشد.
مجرای ادرار لوله‌ای است که ادرار را از داخل بدن به خارج بدن حمل می کند. در مردان، ناحیه بین اسکروتوم و مقعد به عنوان پرینه شناخته می شود. در زنان، پرینه منطقه بین مقعد و ورودی واژن است.
ادرار دردناک بسیار شایع است. درد، سوزش یا تیرکشیدن می تواند نشانی از تعدادی از بیماری ها باشد.
بیشتر بدانید: مثانه بیش فعال چیست؟ + بررسی علل، نشانه‌ها و راه‌های درمان مثانه پرکار
علت ادرار دردناک چیست؟
ادرار دردناک یکی از علائم شایع عفونت مجاری ادراری (UTI) است. UTI خود ممکن است ناشی از التهاب یا عفونت باکتریایی مجاری ادراری باشد. مجاری ادراری شامل پیشابراه، مثانه، حالب و کلیه است. حالب ها ادرار را از کلیه به مثانه تخلیه می کنند. التهاب هر یک از این بخش ها می تواند باعث ادرار دردناک شود.
میزراه، مثانه، میزنای و کلیه دستگاه ادراری شما را تشکیل می دهند. میزنای ها لوله هایی هستند که ادرار را از کلیه‌ها به مثانه منتقل می کنند. التهاب در هر یک از این اندام ها می تواند باعث درد هنگام ادرار شود. بنابراین التهاب را می‌توان یکی از علل ادرار دردناک دانست.
براساس تحقیقات انجام شده زنان بیشتر از مردان به عفونت ادراری مبتلا می شوند. چرا که مجرای ادرار در زنان کوتاهتر از مردان است. مجرای ادرار کوتاهتر بدان معنی است که برای رسیدن به مثانه باکتری ها مسافت کمتری طی می کنند. خطر ابتلا به عفونت ادراری در زنانی که باردار یا یائسه هستند نیز افزایش می‌یابد.
سایر بیماری ها نیز می توانند باعث ادرار دردناک در زنان و مردان شوند.
بیماری های دیگر نیز می توانند باعث ادرار دردناک شوند. بعنوان مثال مردان ممکن است در اثر پروستاتیت (التهاب غده ی پروستات) دچار ادرار دردناک شوند که یکی از علل اصلی سوزش، خارش و ناراحتی در هنگام ادرار می باشد.
ممکن است مردان به دلیل پروستاتیت، ادرار دردناک را تجربه کنند. این وضعیت بدلیل التهاب غده پروستات است. این یک دلیل اصلی برای سوزش ادرار، احساس تیر کشیدن و ناراحتی است.
در صورت داشتن عفونت مقاربتی (STI) نیز ممکن است در هنگام ادرار کردن، احساس درد کنید. برخی از STI هایی که ممکن است باعث ادرار دردناک شوند شامل تبخال دستگاه تناسلی، سوزاک و کلامیدیا است. غربالگری برای این عفونت ها مهم است. بویژه به این دلیل که آن ها همیشه علائمی ندارند.
برخی از اعمال جنسی شما را در معرض خطر ابتلا به STI قرار می دهد، مانند رابطه جنسی بدون کاندوم یا رابطه جنسی با چند شریک جنسی. هرکسی که از نظر جنسی فعال باشد باید از نظر STIs تست شود.
یکی دیگر از علل ادرار دردناک سیستیت یا التهاب لایه پوشاننده مثانه است. سیستیت بینابینی (IC) همچنین به عنوان سندرم مثانه دردناک شناخته می شود. این رایج ترین نوع سیستیت است.
علائم IC شامل درد و حساسیت در مثانه و لگن است.
در بعضی موارد پرتودرمانی می تواند باعث درد مثانه و ادرار شود. این بیماری به عنوان سیستیت ناشی از اشعه شناخته می شود.
با این حال گاهی مواقع رادیوتراپی می تواند باعث درد مثانه و ادرار دردناک شود که سیستیت ناشی از رادیاسیون نامیده می شود. سنگ های کلیوی، توده های سختی هستند که در کلیه ها تشکیل شده و باعث ادرار دردناک می شوند. گاهی مواقع، ادرار دردناک ناشی از عفونت نیست بلکه در اثر استعمال محصولات آرایشی بهداشتی نظیر انواع صابون ، لوسیون و پودر حمام ایجاد می شود که همگی باعث تحریک بافت های واژن می شوند. مواد رنگی مورد استفاده در مواد شوینده و دیگر محصولات پاک کننده نیز می توانند باعث تحریک مجاری ادراری و ادرار دردناک شوند.
بیشتر بدانید: ٰعلت عفونت کلیه چیست؟
روش های درمان ادرار دردناک
پزشک متخصص اورولوژی ممکن است از دارو برای درمان ادرار دردناک استفاده کند. آنتی بیوتیک ها قادرند انواع UTI، پروستاتیت باکتریال و برخی از STI ها را درمان کنند. پزشک معالج ممکن است از یک سری دارو برای کاهش التهاب مثانه استفاده کند. داروهای مورد استفاده در درمان IC عبارتند از داروهای ضد افسردگی، پنتوزان پلی سولفات سدیم(elmiron) و استامینوفن(Tylenol) همراه با کدئین. ادرار دردناک ناشی از عفونت باکتریایی معمولا به سرعت پس از دریافت دارو بهبود پیدا می کند. مصرف منظم داروهای تجویز شده برای دستیابی به بهترین نتیجه الزامی است.
درمان درد همراه با سیستیت بینابینی دشوارتر است. در این حالت نتایج حاصل از درمان دارویی ممکن است دیرتر ظاهر شوند به نحوی که گاهی لازم است فرد قبل از بهبودی علایم تا ۴ ماه دارو مصرف کند. با تغییر سبک زندگی می توان علائم را کاهش داد. سعی کنید از مواد شوینده معطر دور بمانید تا در نتیجه خطر تحریک مجاری ادراری به حداقل برسد. در حین رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید تا احتمال انتقال عفونت های منتقله از راه جنسی کاهش یابد. از مصرف مواد غذایی و نوشیدنی هایی که باعث تحریک مثانه می شوند بپرهیزید.
احتمال تحریک مثانه در اثر مصرف برخی مواد غذایی بیشتر است. الکل، کافئین، غذاهای تند، مرکبات و آب آن ها، فرآورده های گوجه فرنگی و شیرین کننده های مصنوعی از جمله مواد غذایی هستند که باعث تحریک مثانه می شوند. به منظور تسریع بهبودی مثانه باید از مصرف مواد غذایی اسیدی نیز اجتناب کنید. سعی کنید تا کامل شدن روند درمان، رژیم غذایی معتدلی داشته باشید.
چگونه می توان از ادرار دردناک جلوگیری کرد؟
برای کمک به تسکین علائم تغییراتی وجود دارد که می توانید در سبک زندگی خود ایجاد کنید.
- از مواد پاک کننده معطر و لوازم آرایشی کمتر استفاده کنید تا خطر تحریک را کاهش دهید.
- در حین فعالیت جنسی از کاندوم استفاده کنید تا خود را از STI ایمن نگه دارید.
- رژیم غذایی خود را اصلاح کنید تا مواد غذایی و نوشیدنی هایی که مثانه را تحریک می کند از بین برود.
- شواهدی وجود دارد که نشان می دهد برخی غذاها احتمالاً مثانه شما را تحریک می کنند. بعضی از مواد تحریک کننده شامل الکل، کافئین، غذاهای پرادویه، مرکبات و آب میوه ها، محصولات گوجه فرنگی و شیرین کننده های مصنوعی هستند.
- همچنین باید از مصرف غذاهای بسیار اسیدی جلوگیری کنید تا مثانه شما بهبود یابد. سعی کنید چند هفته در حالی که معالجه پزشکی دریافت می کنید، با رژیم سالم همراه باشید.
