سرفه خشک یکی از مشکلات شایعی است که معمولا در اثر سرماخوردگی یا آنفولانزا رخ می‌دهد. برای درمان این عارضه از داروهای مختلفی مثل دکسترومتورفان استفاده می‌شود. این دارو بدون نیاز به نسخه پزشک به فروش می‌رسد، اما ممکن است برای بعضی از افراد به خصوص کودکان خردسال مناسب نباشد. به همین دلیل، لازم است با نحوه مصرف و عوارض جانبی آن آشنا باشید. اگر می‌خواهید بدانید که شربت دکسترومتورفان چیست و چه کسانی می‌توانند از آن استفاده کنید، این مقاله از مجله درمانکده را از دست ندهید.
فهرست محتوا
اطلاعات شناسنامه‌ای شربت دکسترومتورفان
| عناوین مرتبط با شناسنامه دارو | توضیحات |
| چکیده راهگشای دارو | دکسترومتورفان دارویی است که برای درمان سرفه خشک استفاده می‌شود. |
| نام دارو | این شربت با نام دکسترومتورفان (Dextromethorphan) شناخته می‌شود. |
| بک‌گراند دارو | Dextromethorphan با تاثیر روی مغز به تسکین سرفه کمک می‌کند. |
| نوع دارو | این دارو از نوع مولکول کوچک (Small molecule) است. |
| گروه دارو | Dextromethorphan یک داروی تایید شده است. این دارو در سال ۱۹۵۷ تائیدیه سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) را دریافت کرده است. |
| ساختار دارو | 
|
| فرمول شیمیایی | C18H25NO |
| داروهای هم گروه | دکسترومتورفان پی، بنزوناتات و کلوبوتینول |
| فرم‌های موجود دارو | قرص، شربت و قطره |
بیشتر بخوانید: شربت گایافنزین برای چیست؟
نام برندهای شربت دکسترومتورفان
دکسترومتورفان با نام‌های تجاری زیر در داروخانه‌ها در دسترس است:
- دکسترورامین
- دکسوسنس
- برینیل لیتو
کاربردهای داروی دکسترومتورفان
دکسترومتورفان برای تسکین موقت سرفه‌های ناشی از سرماخوردگی یا آنفولانزا استفاده می‌شود. این دارو سرفه‌های ناشی از سیگار کشیدن، آسم یا آمفیزم را درمان نمی‌کند. همچنین اگر سرفه با مقدار زیادی خلط همراه باشد، نباید از آن استفاده کرد.
بیشتر بخوانید: قرص سرماخوردگی در بزرگسالان
روش مصرف شربت دکسترومتورفان
دکسترومتورفان را دقیقا طبق دستورالعمل روی برچسب دارو یا همان‌طور که پزشک تجویز کرده است مصرف کنید. دوز دارو یا مدت زمان استفاده از آن را خودسرانه افزایش ندهید، چون زیاده‌روی در مصرف این دارو ممکن است به عوارض جانبی جدی و حتی مرگ منجر شود.
دکسترومتورفان هم به تنهایی و هم در ترکیب با آنتی‌هیستامین‌ها، سایر سرکوب‌کننده‌های سرفه و ضد احتقان‌ها عرضه می‌شود. از پزشک یا داروساز در مورد اینکه کدام محصول برای علائم شما بهتر است راهنمایی بخواهید. همچنین توصیه می‌شود قبل از مصرف همزمان ۲ یا چند محصول مختلف، حتما برچسب‌ها همه آن‌ها را به دقت بررسی کنید. چون ممکن است حاوی یک ماده فعال مشابه باشند و به همین دلیل مصرف آن‌ها با هم سلامتی را در معرض خطر قرار دهد. توجه به این موضوع به ویژه زمانی مهم است که می‌خواهید داروهای ضد سرفه و سرماخوردگی را به یک کودک بدهید.
بیشتر بخوانید: معرفی قویترین شربت گیاهی ضد سرفه کودکان + 7 روش جادویی
برای تعیین دوز شربت دکسترومتورفان از قاشقی که همراه با دارو به فروش می‌رسد یا قاشق مخصوص اندازه‌گیری دارو استفاده کنید. چرا که قاشق‌های خانگی دقیق نیستند و ممکن است شما را به اشتباه بیندازند.
اگر سرفه در عرض هفت روز بهبود نیافت، برطرف شد و دوباره عود کرد یا با علائم دیگری مثل تب، بثورات پوستی یا سردرد همراه بود، مصرف این دارو را متوقف کنید و با پزشک تماس بگیرید.
بیشتر بخوانید:موارد مصرف شربت ایبوپروفن
عوارض مصرف شربت دکسترومتورفان
دکسترومتورفان ممکن است در بعضی از افراد عوارض جانبی ایجاد کند. اگر علائم زیر شدید بودند یا با گذشت زمان از بین نرفتند، به پزشک خود اطلاع دهید:
- سرگیجه
- سبکی سر
- خواب‌آلودگی
- بی‌قراری
- حالت تهوع
- استفراغ
- دل درد
بیشتر بخوانید: نحوه استفاده از داروی ضد سرفه
در صورتی که با علائم زیر مواجه شدید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید:
- کهیر
- مشکل در تنفس
- ورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو
- سرگیجه شدید
- تشنج
- گیجی یا توهم
بیشتر بخوانید:بهترین داروی ضد سرفه چیست؟
دکسترومتورفان ممکن است عوارض جانبی دیگری هم داشته باشد. در صورت بروز هر گونه مشکل غیر عادی در حین مصرف این دارو حتما با پزشک مشورت کنید.
موارد احتیاط پیش از مصرف
برای اینکه عوارض ناشی از مصرف دکسترومتورفان را به حداقل برسانید، نکات زیر را رعایت کنید:
- اگر به این دارو یا هر داروی دیگری حساسیت دارید، فهرست مواد تشکیل‌دهنده داروهای سرماخوردگی را به دقت بخوانید و قبل از مصرف آن‌ها با پزشک صحبت کنید.
- قبل از خوردن دکسترومتورفان، فهرست تمام داروها، مکمل‌های غذایی و محصولات گیاهی مصرفی خود را در اختیار پزشک یا داروساز قرار دهید.
- اگر سیگار می‌کشید، سرفه شما با مقدار زیادی خلط همراه است یا به بیماری کبدی، دیابت و مشکلات تنفسی (مانند آسم، آمفیزم و برونشیت مزمن) مبتلا هستید، به پزشک خود اطلاع دهید.
- چنانچه به بیماری فنیل کتونوری (PKU) مبتلا هستید، حتما قبل از مصرف Dextromethorphan برچسب دارو را بخوانید. چون بعضی از اشکال این دارو حاوی آسپارتام هستند که منبع فنیل‌آلانین است. افراد مبتلا به PKU باید مصرف فنیل‌آلانین را کاهش دهند تا از آسیب مغزی جلوگیری شود.
- از نوشیدن الکل خودداری کنید، چون عوارض جانبی دکسترومتورفان را افزایش می‌دهد.
- دکسترومتورفان ممکن است تفکر یا واکنش شما را مختل کند. اگر رانندگی می‌کنید یا کاری انجام می‌دهید که به هوشیاری نیاز دارد، مراقب باشید.
بیشتر بخوانید:دیفن هیدرامین کامپاند چیست؟
تداخلات دارویی شربت دکسترومتورفان
در صورتی که از داروهای زیر استفاده می‌کنید، قبل از مصرف دکسترومتورفان با پزشک صحبت کنید:
- سلکوکسیب
- سیناکالست
- داریفناسین
- ایماتینیب
- کینیدین
- رانولازین
- ریتوناویر
- سیبوترامین
- تربینافین
- داروهای پرفشاری خون
- داروهای ضد افسردگی مانند آمی‌تریپتیلین، بوپروپیون، فلوکستین، فلووکسامین، ایمی‌پرامین، پاروکستین و سرترالین
بیشتر بخوانید:شربت تئوفیلین جی چیست؟ کاربرد و نحوه مصرف این شربت
چنانچه در ۱۴ روز گذشته از یک مهارکننده مونوآمین اکسیداز (MAO) مانند ایزوکاربوکسازید، فنلزین، رازاگیلین، سلژیلین، ترانیل سیپرومین یا متیلن بلو استفاده کرده‌اید، دکسترومتورفان مصرف نکنید. اگر قبل از اینکه مهارکننده MAO از بدن شما پاک شود، دکسترومتورفان بخورید، ممکن است به عوارض جانبی جدی و تهدید‌کننده حیات دچار شوید.
بیشتر بخوانید:مصرف شربت تئوفیلین جی در بارداری و شیردهی
قیمت شربت دکسترومتورفان
دکسترومتورفان یک داروی ارزان‌قیمت است که می‌توانید آن را بدون نیاز به نسخه پزشک تهیه کنید.
بیشتر بخوانید:روش مصرف لووفلوکساسین
فعل و انفعالات شربت دکسترومتورفان در بدن
دکسترومتورفان یک داروی ضد سرفه است که با اثر مستقیم روی مغز می‌تواند سرفه را تسکین دهد. این دارو علت سرفه را درمان نمی‌کند و سرعت بهبودی را افزایش نمی‌دهد، فقط باعث کاهش سرفه می‌شود.
افراد آسیب‌پذیر
اطلاعات خاصی در مورد مزایا و معایب مصرف شربت دکسترومتورفان برای کودکان وجود ندارد، اما به نظر می‌رسد که اکثر کودکان بالای چهار سال می‌توانند از آن استفاده کنند. هرگز این دارو را به کودکان زیر چهار سال ندهید، چون ممکن است به بروز عوارض جانبی جدی یا حتی مرگ منجر شود. در مورد کودکان چهار تا ۱۱ ساله هم احتیاط کنید و حتما دستورالعمل شرکت سازنده را به دقت بخوانید.
مشخص نیست که آیا دکسترومتورفان برای جنین مضر است یا خیر، بنابراین درباره استفاده از شربت دکسترومتورفان در بارداری با پزشک مشورت کنید.
شواهد در مورد مصرف شربت دکسترومتورفان در شیردهی نشان می‌دهد که این دارو ممکن است وارد شیر مادر شود. چنانچه به نوزاد خود شیر می‌دهید، بدون اطلاع پزشک از این دارو استفاده نکنید.
بیشتر بخوانید:عوارض شربت اکسپکتورانت
کلام پایانی
اگر به دلیل سرماخوردگی یا آنفولانزا دچار سرفه خشک شده‌اید، می‌توانید برای مدت زمان کوتاه از شربت دکسترومتورفان استفاده کنید. اما در صورتی که به بیماری‌های دیگری مبتلا هستید یا در دوران بارداری و شیردهی به‌سر می‌برید، بهتر است قبل از مصرف این دارو به پزشک عمومی مراجعه و یا با مشاوره آنلاین دکتر عمومی مشورت کنید. جهت اخذ نوبت برای مشاوره آنلاین، وارد سایت درمانکده شوید و از پزشک مورد نظر خود وقت بگیرید.
بیشتر بخوانید: شربت ایمیونیس برای چی خوبه؟
سوالات متداول
در پاسخ به این سوال که شربت دکسترومتورفان برای چی خوبه باید بگوییم که از این دارو برای تسکین سرفه ناشی از سرماخوردگی یا آنفولانزا استفاده می‌شود.
خیر. شربت دکسترومتورفان برای سرفه خشک مناسب است و نباید برای درمان سرفه‌ای که با خلط همراه است مصرف شود. از آنجا که این دارو سرفه را کاهش می‌دهد، خلاص شدن از شر مخاط جمع‌شده در ریه‌ها و مجاری تنفسی را دشوار می‌کند.
دکسترومتورفان معمولا در صورت نیاز مصرف می‌شود. اگر پزشک به شما گفته است که این دارو را به طور منظم مصرف کنید، به محض یادآوری، دوز فراموش‌شده را بخورید. اما اگر زمان مصرف نوبت بعدی دارو نزدیک است، از دوز فراموش‌شده صرف‌نظر کنید. هرگز برای جبران، دوز دوز را ۲ برابر نکنید.
مصرف زیاد شربت دکسترومتورفان با طعم میوه یا سایر طعم‌دهنده‌ها باعث حالت تهوع، استفراغ، خواب‌آلودگی، سرگیجه، تغییرات بینایی، مشکلات تنفسی، افزایش سرعت ضربان قلب، تشنج و کما می‌شود.
منابع: , medlineplus, drugs
