سندروم قلب شکسته چیست و چه علائمی دارد؟

کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو (Takotsubo cardiomyopathy) که بعضی از افراد آن را «سندروم قلب شکسته» می‌نامند، یک بیماری قلبی ناگهانی است که از استرس ناشی می‌شود. اگرچه این بیماری یک حمله قلبی محسوب نمی‌شود، اما می‌تواند علائم مشابهی ایجاد کند. اگر می‌خواهید در مورد سندروم مذکور اطلاعات بیشتری کسب کنید، مقاله امروز مجله درمانکده را تا انتها بخوانید.

سندروم قلب شکسته چیست؟

محققان برای اولین بار کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو را در سال 1990 در ژاپن شناسایی کردند. این بیماری باعث می‌شود بطن چپ قلب به شکل بادکنک متورم شود. این شکل شبیه تله تاکوتسوبو ماهیگیران ژاپنی است که از آن برای به دام انداختن اختاپوس استفاده می‌کنند. به همین دلیل، به آن کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو گفته می‌شود.

بیشتر بخوانید: سوفل قلبی؛ آیا صدای اضافی قلبی خطرناک است؟

علائم قلب شکسته چیست؟

علائم کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو مشابه علائم حمله قلبی است و شامل موارد زیر می‌شود:

• ضربان قلب نامنظم
• سرگیجه یا غش کردن
• درد قفسه سینه
• تنگی نفس
• علائم شبیه سکته مغزی، مانند گیجی، بی‌حسی در یک طرف بدن یا افتادگی صورت

عوارض و خطرات شکستن قلب کدامند؟

اکثر افراد مبتلا به سندروم قلب شکسته به سرعت بهبود می‌یابند، اما بعضی از بیماران آسیب دائمی قلب را تجربه می‌کنند که از این تعداد 20 درصد آن‌ها دچار نارسایی احتقانی قلب می‌شوند. گاهی اوقات، این مشکل دوباره رخ می‌دهد که در این حالت به آن «کاردیومیوپاتی تاکوتسوبوی عودکننده» می‌گویند.

عوارض کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو عبارتند از:

• تجمع مایع در ریه‌ها (ادم ریوی)
• افت فشار خون
• ضربان قلب نامنظم (آریتمی)
• نارسایی قلبی
• لخته شدن خون در قلب
• مشکلات دریچه قلب
• شوک کاردیوژنیک (ناتوانی قلب در پمپاژ خون)

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

درد مداوم قفسه سینه می‌تواند نشانه حمله قلبی باشد. در صورت مشاهده چنین علامتی باید با اورژانس (شماره 115) تماس بگیرید. همچنین اگر تنگی نفس دارید یا ضربان قلب‌تان خیلی سریع و نامنظم است، فورا به دنبال مراقبت پزشکی اورژانسی باشید.

بیشتر بخوانید: احیای قلبی ریوی- آموزش گام به گام CPR

علل شکستن قلب چیست؟

محققان اطلاعات کمی در مورد نحوه شکستن قلب دارند و علت دقیق آن را نمی‌دانند. با این حال، حدس می‌زنند که هنگام استرس شدید، ترشح هورمون‌های مرتبط با آن مانند اپی‌نفرین باعث اسپاسم عروق خونی و مختل شدن عملکرد قلب می‌شود. از آنجا که این عارضه در بین زنان به طرز چشمگیری شایع‌تر است، محققان بر این باورند که کاهش سطح استروژن می‌تواند در بروز آن نقش داشته باشد.

غالبا یک مشکل جسمانی یا رویداد احساسی شدید قبل از سندروم قلب شکسته رخ می‌دهد. هر چیزی که باعث واکنش عاطفی قوی شود ممکن است به بروز این بیماری منجر شود، مانند:

• مشکلات جسمی ناگهانی نظیر حمله آسم، کووید-19 (کرونا) یا شکستگی استخوان
• جراحی‌های جدی
• مرگ یکی از بستگان
• جروبحث شدید
• بلایای طبیعی
• مشکلات مالی
• تصادفات رانندگی
• خشونت خانگی

بیشتر بخوانید: داروی دیگوکسین در چه مواقعی مصرف می‌شود؟

به ندرت، استفاده از بعضی داروها به سندروم قلب شکسته منجر می‌شود، از جمله: داروهای ضداضطراب، داروهایی که برای درمان گرفتگی بینی استفاده می‌شوند و داروهای اورژانسی که برای درمان واکنش‌ شدید آلرژیک یا حملات شدید آسم استفاده می‌شوند.

همیشه پزشک را از داروهایی که مصرف می‌کنید، حتی داروهای بدون نسخه، مطلع کنید. هنگام شروع یک داروی جدید، با پزشک خود در مورد خطرات و عوارض جانبی احتمالی آن صحبت کنید.

اگر در این مورد نیاز به راهنمایی دارید می‌توانید از طریق امکان مشاوره آنلاین با دکتر قلب و عروق با دکتر مشورت کنید.

بیشتر بخوانید: گشادی قلب؛ آشنایی کامل با این بیماری

عوامل خطر

عوامل خطر سندروم قلب شکسته عبارتند از:

• جنسیت: این بیماری در زنان شایع‌تر از مردان است.
• سن: سن اکثر افراد مبتلا به کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو بالای 50 سال است.
• مشکلات سلامت روان: اضطراب و افسردگی احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند.

چه روش‌هایی برای تشخیص قلب شکسته وجود دارد؟

سندروم قلب شکسته اغلب در شرایط اورژانسی یا بیمارستانی تشخیص داده می‌شود، چون علائم آن شبیه حمله قلبی هستند. برای تشخیص سندروم مذکور، پزشک معاینه بدنی انجام می‌دهد و علائم و سابقه پزشکی شما را بررسی می‌کند. همچنین ممکن است از شما بپرسد که آیا اخیرا با یک رویداد استرس‌زا روبرو بوده‌اید یا خیر.

تست‌هایی که پزشکان برای تشخیص بیماری توصیه می‌کنند عبارتند از:

• آزمایش خون برای بررسی افزایش آنزیم‌های قلبی در خون
• نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام (ECG یا EKG) برای بررسی فعالیت الکتریکی قلب (نتایج ECG برای قلب شکسته با نتایج مربوط به حمله قلبی متفاوت است.)
• آنژیوگرافی برای مشاهده عروق خونی قلب (این کار برای رد حمله قلبی انجام می‌شود. در افراد مبتلا به قلب شکسته اغلب هیچ انسدادی در عروق خونی قلب مشاهده نمی‌شود.)

وقتی مشخص شد که شما دچار حمله قلبی نشده‌اید، پزشک از روش‌های زیر برای تایید سندروم قلب شکسته استفاده می‌کند:

• اکوکاردیوگرام برای تصویربرداری از قلب (بزرگ شدن قلب یا شکل غیرعادی آن می‌تواند نشانه کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو باشد)
• ام آر آی (MRI) قلب برای ایجاد تصاویر دقیق از آن

بیشتر بخوانید: آن‌چه کرونا بر سر بیماران قلبی می‌آورد!!!

چگونه برای ملاقات با پزشک آماده شوید؟

معمولا قلب شکسته یک بیماری اورژانسی است. در صورت امکان، از یکی از اطرافیان خود بخواهید که با شما به بیمارستان بیاید. این شخص می‌تواند اطلاعاتی را که به شما داده می‌شود به خاطر بسپارد.

در صورت امکان، اطلاعات مهم زیر را با فردی که شما را به بیمارستان می‌برد در میان بگذارید:

• علائمی که دارید و مدت زمانی که آن‌ها را تجربه کرده‌اید
• اطلاعات شخصی مهم، شامل هرگونه رویداد استرس‌زا مانند مرگ یکی از عزیزان یا از دست دادن شغل
• سابقه پزشکی شخصی و خانوادگی، از جمله ابتلا به دیابت، کلسترول بالا یا بیماری قلبی
• داروهایی که مصرف می‌کنید، حتی داروهایی که بدون نسخه خریده‌اید
• هر گونه آسیب‌دیدگی قفسه سینه که ممکن است باعث آسیب داخلی شده باشد

ممکن است در بیمارستان سوالات زیادی برای شما پیش بیاید. در صورت امکان، سوالات زیر را از پزشک بپرسید:

• به نظر شما چه چیزی باعث بروز این علائم شده است؟
• اخیراً یکی از عزیزانم را از دست داده‌ام. آیا ممکن است علائم من به این اتفاق مربوط باشند؟
• به چه آزمایش‌هایی نیاز دارم؟
• آیا لازم است در بیمارستان بمانم؟
• در حال حاضر به چه درمان‌هایی نیاز دارم؟ این درمان‌ها چه عوارضی دارند؟
• آیا ممکن است این علائم را دوباره تجربه کنم؟
• آیا نیاز به رعایت محدودیت‌های غذایی خاصی دارم؟ آیا لازم است فعالیت بدنی‌ام را کاهش بدهم؟

سوالات پزشک

سوالاتی که احتمالا پزشک از شما می‌پرسد عبارتند از:

• چه علائمی دارید؟
• این علائم از چه زمانی شروع شدند؟
• آیا درد به سایر قسمت‌های بدن سرایت می‌کند؟
• آیا درد برای مدت کوتاهی با هر ضربان قلب بدتر می‌شود؟
• از چه کلماتی برای توصیف درد خود استفاده می‌کنید؟
• آیا فعالیت بدنی باعث بدتر شدن علائم می‌شود؟
• آیا در خانواده سابقه مشکلات قلبی دارید؟
• آیا اخیرا مشکل پزشکی داشته‌اید که به خاطر آن تحت درمان قرار بگیرید؟

بیشتر بخوانید: آنژیوگرافی قلب روشی بدون عوارض برای درمان

چگونه پزشک سندروم قلب شکسته را درمان می‌کند؟

هیچ درمان استانداردی برای کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو وجود ندارد. تا زمانی که دلیل علائم فرد مشخص نشود، برای درمان او از اقداماتی که برای حمله قلبی مناسب هستند استفاده می‌شود.

افراد مبتلا به کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو تا زمان بهبودی به مراقبت‌های حمایتی در بیمارستان نیاز دارند. این بیماران اغلب باید چند روز در بیمارستان بمانند. بهبودی کامل ممکن است حداقل سه تا چهار هفته طول بکشد. تقریبا چهار تا 6 هفته پس از بروز اولین علائم، اکوکاردیوگرام انجام می‌شود تا از بهبودی بیمار اطمینان حاصل شود.

داروها

دارو درمانی از راه های درمان قلب شکسته است. داروها فشار روی قلب را کاهش می‌دهند و از بروز اپیزودهای بعدی بیماری جلوگیری می‌کنند. داروهایی که در درمان قلب شکسته کاربرد دارند عبارتند از: مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE)، مسدودکننده‌های گیرنده آنژیوتانسین II، بتا بلوکرها، دیورتیک‌ها و رقیق‌کننده‌های خون (در صورت وجود لخته خون).

جراحی

جراحی که اغلب برای درمان حمله قلبی استفاده می‌شود، برای کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو مفید نیست. این روش درمانی عروق خونی مسدود شده را باز می‌کند. انسداد عروق در بروز سندروم قلب شکسته نقش ندارد.

بیشتر بخوانید: نقص سپتوم دهلیزی چیست؟ علت، علائم و روش های درمان آن

آیا سندروم قلب شکسته قابل پیش‌گیری است؟

پزشکان نمی‌دانند که چرا رویدادهای استرس‌زا باعث ایجاد این سندروم در بعضی از افراد می‌شوند. همچنین از اینکه چرا بعضی از افراد حتی در غیاب یک رویداد استرس‌زا علائم آن را تجربه می‌کنند، مطلع نیستند. به همین دلیل، راهکار مطمئنی برای پیش‌گیری از سندروم قلب شکسته وجود ندارد.

مدیریت استرس از طریق ورزش کردن، ذهن‌آگاهی و جلب حمایت اطرافیان می‌تواند از بیماری قلب شکسته جلوگیری کند. گاهی اوقات، پزشکان برای کاهش خطر عود مجدد بیماری استفاده طولانی‌مدت از بتا بلوکرها یا داروهای مشابه را توصیه می‌کنند. این داروها از تاثیر هورمون‌های استرس بر قلب ممانعت می‌کنند.

سوالات متداول

بیشتر بخوانید: حمله قلبی یا سکته قلبی؛ از علائم تا راه‌های درمان

کلام پایانی

هنوز سوالات زیادی در مورد کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو وجود دارد، چون متخصصان پاسخ‌های قطعی کمی در مورد ماهیت و علل آن دارند. اگرچه پزشکان می‌دانند که گروه‌های خاصی از مردم در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند، اما نمی‌توانند پیش‌بینی کنند که کدام افراد ممکن است به آن مبتلا شوند.

در بیشتر موارد سندروم قلب شکسته بهبود می‌یابد، اما بعضی از بیماران با مشکلات قلبی از جمله نارسایی احتقانی قلب مواجه می‌شوند. بعضی از این مشکلات زندگی بیمار را به خطر می‌اندازند. اقدام به موقع می‌تواند نتیجه درمان را بهبود ببخشد و از بروز عوارض پیش‌گیری کند. بنابراین، لازم است علائم سندروم مذکور را جدی بگیرید و در مورد آن‌ها با پزشک مشورت کنید. اگر نیاز به مشاوره دارید می‌توانید از طریق سایت درمانکده از متخصص قلب و عروق برای مشاوره آنلاین یا ویزیت حضوری وقت بگیرید.

منابع: mayoclinic, medicalnewstoday