پایین آمدن سر جنین در بارداری به شرایطی گفته می‌شود که سر نوزاد رو به پایین و در ناحیه لگن قرار می‌گیرد و برای زایمان آماده می‌شود. در این شرایط معمولاً خانم باردار فشار و درد زیادی را در ناحیه لگن و نزدیک مثانه خود احساس می‌کند. ازآنجایی‌که علائم پایین بودن سر جنین در بارداری از هر فرد تا فرد دیگر متفاوت است، از همین رو بررسی همه علائم و نشانه‌های این وضعیت می‌تواند به شما کمک کند تا بهتر از شرایط بدنی خود باخبر شوید.به علاوه در برخی شرایط ممکن است پایین آمدن سر جنین در بارداری در ماه‌های ابتدایی اتفاق بیفتد. آیا در این شرایط چه خطراتی برای مادر و جنین وجود دارد؟ در این مقاله از مجله درمانکده می‌توانید با هر آن چیزی که لازم است در مورد پایین آمدن سر جنین در بارداری بدانید، آشنا شوید.
فهرست محتوا
منظور از پایین آمدن سر جنین در بارداری چیست؟
پایین آمدن سر جنین در بارداری به حالتی گفته می‌شود که سر نوزاد به سمت داخل لگن و رو به پایین قرار می‌گیرد و بدن برای زایمان آماده می‌شود. هر چند زمان بروز این شرایط برای هر فردی متفاوت است، اما این موضوع معمولاً حدود 2 تا 4 هفته قبل از زایمان اتفاق می‌افتد و بیشتر در زایمان‌های اول رخ می‌دهد. درواقع بسیاری از زنان بعد از زایمان اول خون این احساس را درست قبل از به دنیا آمدن نوزاد تجربه می‌کنند. برخی شواهد نشان می‌دهد که عدم پایین آمدن سر جنین چند هفته قبل از زایمان در مادرانی که بارداری چندم خود را تجربه می‌کنند، مربوط به سازگاری بدن ماهیچه‌های لگن با شرایط زایمان است.
بیشتر بدانید: علائم ویار در بارداری چیست؟
بیشتر بدانید: علت خارش معقد چیست؟
در صورتی که پایین آمدن سر جنین در ماه‌های ابتدایی یا میانی بارداری ایجاد شود، ممکن است خطر سقط جنین و زایمان زودرس وجود داشته باشد و از همین فرد باید تحت نظر پزشک متخصص قرار بگیرد.
انواع شرایط پایین آمدن سر جنین در بارداری
پایین آمدن سر جنین در بارداری معمولاً به دو صورت اتفاق می‌افتد که در ادامه می‌توانید با آن‌ها آشنا شوید.
اکسی پوت قدامی
این موقعیت یکی از رایج‌ترین شرایط پایین آمدن جنین در بارداری است که در آن پشت سر نوزاد رو به جلوی شکم قرار می‌گیرد و چانه او در سینه‌اش فرو می‌رود. این وضعیت یک شرایط ایده آل برای زایمان طبیعی است.
اکسی پوت خلفی
در این وضعیت سر نوزاد به سمت پایین و در جهت مخالف است. به طوری که پشت کودک در پشت شما قرار می‌گیرد. در این شرایط زایمان طبیعی کمی طولانی‌تر و سخت‌تر خواهد بود و گاهی لازم است فرد سزارین شود.
علائم پایین آمدن سر جنین در بارداری
نشانه‌های پایین بودن سر جنین در بارداری برای هر فردی متفاوت است. در برخی افراد پایین آمدن سر جنین با یک حرکت ناگهانی ایجاد می‌شود و برخی دیگر اصلاً متوجه چنین موضوعی نمی‌شوند.
پایین آمدن سر جنین در بارداری موجب می‌شود تا مادر احساس کند شکمش سبک‌تر شده که این موضوع به دلیل قرار گرفتن سر نوزاد در بخش پایین لگن است. به شرایطی که فضای شکم افزایش پیدا می‌کند به اصطلاح وضع حمل می‌گویند. در ادامه می‌توانید با رایج‌ترین علائم پایین آمدن سر جنین در بارداری آشنا شوید. در صورت داشتن چنین علائمی مشاوره با دکتر زنان آنلاین مشورت کنید. و رد صورت لزوم به صورت حضوری به بهترین دکتر فوق تخصص زنان و زایمان و نازایی در تهران و شهر های دیگر مراجعه کنید.
بیشتر بدانید: مراقبت های بعد از سقط جنین در طب سنتی چگونه است؟
تنفس راحت‌تر
زمانی که سر نوزاد به سمت پایین حرکت می‌کند، فضای داخل شکم افزایش پیدا می‌کند و این امر موجب می‌شود تا مادر باردار فشار کمتری را روی دیافراگم احساس کند.
افزایش فشار لگن
پایین بودن سر جنین در بارداری فشار شکم را کاهش می‌دهد اما فشار داخل لگن به طرز قابل محسوسی در اکثر افراد افزایش پیدا می‌کند. در این شرایط ممکن است فرد در راه رفتن کمی دچار مشکل شود و احساس کند چیزی در بین پاهایش قرار دهد.
بیشتر بدانید: تفاوت جنین دختر و پسر در سونوگرافی چیست؟
افزایش ترشحات
یکی دیگر از نشانه‌های پایین بودن سر جنین در بارداری افزایش ترشحات واژن است. در این شرایط فشار بیشتری به دهانه رحم وارد می‌شود و این موضوع به گشاد شدن دهانه رحم برای شروع زایمان کمک می‌کند. در هفته‌های آخر بارداری معمولاً ترشحات واژن افزایش پیدا می‌کند و به صورت تکه‌هایی از مخاط غلیظ از بدن خارج می‌شود.
بزرگ شدن قسمت پایین شکم
پایین بودن سر جنین در بارداری موجب می‌شود تا کودک در بخش پایین شکم قرار بگیرد و از همین رو در این شرایط معمولاً قسمت پایین شکم بزرگ‌تر به نظر می‌رسد.
درد لگن
یکی دیگر از علائم پایین بودن سر جنین در بارداری احساس درد در ناحیه لگن است. درواقع فشار سرد نوزاد به رباط‌های لگن موجب ایجاد درد در این ناحیه می‌شود. معمولاً این دردها چندان شدید نیستند و به طور منظم و دائمی ایجاد نمی‌شوند.
تکرر ادرار
پایین بودن سر جنین در بارداری به مثانه فشار وارد می‌کند و این موضوع موجب می‌شود تا فرد بارداری نیاز بیشتری به ادرار کردن داشته باشد.
بیشتر بدانید: علت زیاد بودن آب دور جنین چیست؟
کم شدن مشکلات گوارشی و افزایش اشتها
معمولاً با پایین آمدن سر جنین در بارداری سوزش سر دل تسکین پیدا می‌کند و فشار کمتری به معده وارد می‌شود. در این شرایط معمولاً مادران باردار بیشتر هوس غذاهای مختلف می‌کنند و اشتهای بیشتری پیدا می‌کنند.
علت پایین آمدن سر جنین
به‌طورکلی پایین آمدن سر جنین معمولاً در هفته‌های آخر بارداری طبیعی است و امری طبیعی محسوب می‌شود. اما در برخی مواقع ممکن است فرد در اوایل بارداری این شرایط را تجربه کند. پایین آمدن سر جنین در ماه‌های ابتدایی بارداری منجر به زایمان زودرس و سقط جنین می‌شود و بسیار خطرناک است. از همین رو انجام فعالیت‌های بدنی شدید و بلند کردن اجسام سنگین در دوران بارداری ممنوع است و خطر پایین آمدن زودهنگام جنین را افزایش می‌دهد.
بیشتر بدانید: علائم سکسکه جنین در رحم چیست؟
عوارض پایین بودن سر جنین
پایین بودن سر جنین در هفته‌های آخر بارداری می‌تواند به تسهیل زایمان طبیعی کمک کند. اما به هر حال این شرایط مشکلاتی و عوارضی را برای مادر ایجاد می‌شود. اگر پایین آمدن سر جنین در بارداری در ماه‌های ابتدایی ایجاد شود، ممکن است موجب زایمان زودرس و سقط جنین شود. در این شرایط خانم باردار باید کاملاً تحت نظر پزشک قرار بگیرید و استراحت کند. در ادامه به برخی از عوارض و خطرات پایین بودن سر جنین در هفته‌های آخر بارداری اشاره شده است.
- کمردرد
- درد لگن
- هموروئید
- مشکل در راه رفتن
- تکرر ادرار
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید؟
چه زایمان اولتان باشد و چه تجربه یک زایمان را داشته باشید، احتمالاً بعد از پایین آمدن جنین دچار درد در ناحیه لگن می‌شوید. اما در صورتی که میزان درد شما زیاد و همیشگی است، بهتر است برای اطمینان از عدم مشکل جدی با پزشک خود مشورت کنید. در صورتی که درد لگن همراه با خونریزی، تب و افزایش حجم ادرار باشد، بهتر است هر چه سریع‌تر با پزشک متخصص زنان مشورت کنید.
بیشتر بدانید: درد زایمان چگونه است؟
جمع‌بندی
پایین آمدن سر جنین در بارداری اتفاقی است که خانم‌های باردار به شکل‌های مختلف و با علائم متفاوتی تجربه می‌کنند. در صورتی که در دوره از بارداری دچار درد و علائم مشکوک شدید، بهتر است هر چه زودتر با پزشک خود در میان بگذارید و در صورت بروز مشکل هر چه سریع‌تر برای رفع آن اقدام کنید. درمانکده دوستدار سلامتی شما.
سوالات رایج
پایین آمدن سر جنین در بارداری برای هر فرد زمان متفاوتی دارد. اما معمولاً این شرایط بین 2 تا 4 هفته قبل از زایمان ایجاد می‌شود.
پیاده‌روی، نشستن روی توپ زایمان، چمباتمه زدن و کشش عضلات لگن به قرار گرفتن نوزاد در داخل لگن کمک می‌کند.
در صورتی که در هفته‌های آخر بارداری سر نوزاد به سمت پایین حرکت نکند، معمولاً از روش‌های سفالیک خارجی یا حرکت دادن جنین به سمت پایین، زایمان سزارین و یا زایمان طبیعی با شرایط ویژه استفاده می‌شود.
منابع: healthline، medicalnewstoday، pampers
