آزمایش هپاتیت D چیست؟ این آزمایش برای چه کسانی ضروری است؟

هپاتیت دی یک بیماری ویروسی است که موجب التهاب کبد می‌شود و در افرادی که به هپاتیت b مبتلا هستند، ایجاد می‌شود. آزمایش هپاتیت دی بر اساس بررسی تاریخچه پزشکی فرد، معاینات فیزیکی و آزمایش خون انجام می‌شود. ویروس هپاتیت دی زمانی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد که فرد به صورت هم‌زمان به هپاتیت بی و هپاتیت دی مبتلا شود و یا بعد از ابتلا به هپاتیت بی به این بیماری نیز دچار شود. هپاتیت دی شدیدترین نوع هپاتیت ویروسی در انسان است که می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری را برای سلامت فرد ایجاد کند. اما آزمایش هپاتیت d چطور انجام می‌شود و منظور از مثبت یا منفی بودن نتیجه آزمایش چیست؟ در این مقاله از مجله درمانکده می‌توانید با نکاتی مهم در مورد آزمایش هپاتیت دی آشنا شوید.

انواع و نحوه آزمایش هپاتیت دی

برای تشخیص هپاتیت دی متخصص ابتدا تاریخچه پزشکی بیمار را بررسی می‌کند و پس از معاینه فیزیکی و تشخیص علائم عفونت ناشی از هپاتیت B از آزمایش خون برای تشخیص استفاده می‌شود. اما آزمایش هپاتیت دی چگونه است؟

بیشتر بدانید: علائم هپاتیت E چیست؟

برای تشخیص هپاتیت D که با نام هپاتیت دلتا نیز شناخته می‌شود از 2 آزمایش مختلف استفاده می‌شود. تست آنتی‌بادی دلتا و تست RNA هپاتیت دلتا. افرادی که پس از بیماری بهبود پیدا کرده‌اند و یا در حال حاضر به هپاتیت دی مبتلا هستند باید از تست آنتی‌بادی برای تشخیص بیماری استفاده کنند. اگر نتیجه این تست مثبت باشد، از تست RNA هپاتیت دی نیز برای تایید عفونت فعال در بدن استفاده می‌شود. در صورت منفی بودن تست دوم، احتمال وجود عفونت در بدن تقریبا بعید خواهد بود. در ادامه می‌توانید بیشتر با جزئیات این آزمایش‌ها آشنا شوید.

بیشتر بدانید: هپاتیت واگیردار چیست؟

آزمایش آنتی‌بادی‌های هپاتیت D

برای شروع نیاز به مقداری نمونه خون از بیمار است. آزمایش خون در ابتدا برای مثبت یا منفی بودن هپاتیت بی انجام می‌شود و پس از آن عفونت هپاتیت دی در بدن تشخیص داده می‌شود. تشخیص آنتی‌بادی‌های هپاتیت دی (HDV) در بیمارانی که هپاتیت b آن‌ها مثبت تشخیص داده شده است، اولین مرحله برای تشخیص هپاتیت دی است. در برخی شرایط این آنتی‌بادی‌ها ممکن است کاذب منفی باشند و به همین دلیل از آنتی‌بادی‌های کل ضد GDV برای تشخیص دقیق‌تر استفاده می‌شود.

بیشتر بدانید: آزمایش هپاتیت ب چیست؟

آزمایش RNA ویروس هپاتیت d

آزمایش RNA ویروس هپاتیت دی نیز روشی موثر برای نظارت بر عفونت مداوم در افراد مبتلا به هپاتیت دی است. در این شرایط حتی اگر آنتی‌بادی‌ها پس از چند هفته و چند ماه از بدن ناپدید شوند، هنوز نشانه‌هایی از عفونت مزمن مانند آنتی‌ژن هپاتیت دی در بدن باقی می‌ماند و در این آزمایش مشخص می‌شود. مثبت بودن این تست نشان‌دهنده تایید وجود عفونت در بدن است که می‌تواند آزمایش آنتی‌بادی‌های هپاتیت دی را تایید کند.

سایر آزمایش‌های هپاتیت D

اگر فرد مبتلا به هپاتیت دی مزمن باشد، ممکن است آسیب‌های کبدی رخ دهد. در این شرایط علاوه بر آزمایش‌های تشخیصی از آزمایش‌هایی برای تایید میزان آسیب کبد نیز استفاده می‌شود. برای این موضوع از آزمایش خون، الاستوگرافی (elastography) برای اندازه‌گیری سفتی کبد و همچنین بیوپسی کبد استفاده می‌شود. در بیوپسی کبد با استفاده از یک سوزن مقداری از بافت کبد برداشته می‌شود و مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. در این شرایط بالا بودن سطح آنزیم‌های کبد و همچنین وجود التهاب در کبد نشان می‌دهد که هپاتیت به کبد فرد نیز آسیب رسانده است.

بیشتر بدانید: هپاتیت A چیست؟

تفسیر آزمایش هپاتیت D

برای تفسیر آزمایش هپاتیت دی بهتر است از یک پزشک متخصص کمک بگیرید تا کلیه جوانب و علائم بیمار را با توجه به نتیجه آزمایش بررسی کند. منفی بودن یا negative بودن نتیجه آنتی‌بادی توتال علیه ویروس هپاتیت دی نشان می‌دهد که عفونت در بدن فرد وجود ندارد و فرد تابه‌حال به این ویروس مبتلا نشده است. افرادی که مشکوک به این بیماری هستند، باید این تست را یک تا دو هفته بعد نیز دوباره تکرار کنند.

بیشتر بدانید: هپاتیت d چیست؟

نتایج مثبت یا Positive هپاتیت d در آزمایش نشان می‌دهد که فرد هم‌زمان به عفونت هپاتیت B وD مبتلا شده است و یا عفونت هپاتیت دی در بدن برطرف شده است.

گاهی اوقات نتیجه تست بیمار منفی کاذب می‌شود. این موضوع می‌تواند به دلیل ابتدایی بودن فاز بیماری و یا نقص ایمنی بدن در پاسخ به آنتی‌بادی‌ها باشد. نتایج مثبت کاذب نیز ممکن است به دلیل وجود عفونت‌های ویروسی دیگر در بدن بیمار ایجاد شود.

بیشتر بدانید: هپاتیت خود ایمنی چیست؟

چه کسانی باید از تست هپاتیت D استفاده کنند؟

زمانی که علائم هپاتیت B به‌طور غیرمعمولی شدید باشد و با این بیماری خیلی سریع‌تر از حد معمول پیشرفت کند، نشان می‌دهد که یک عفونت خیلی شدید در بدن ایجاد شده است. در این شرایط بیشتر پزشکان به هپاتیت دی مشکوک می‌شوند و از آزمایش‌های مختلف برای تایید این موضوع استفاده می‌کنند.

انجمن بیماری‌های کبدی در آمریکا (AASLD) توصیه می‌کند که همه افرادی که به هپاتیت B مبتلا می‌شوند، باید تست هپاتیت دی را نیز انجام دهند. زیرا احتمال ابتلای این افراد به هپاتیت دی بسیار زیاد است.

آزمایش هپاتیت دی در بارداری به منظور تشخیص هپاتیت B و هپاتیت D انجام می‌شود. آمارها نشان می‌دهد که درصد زیادی از نوزادانی که مادران آن‌ها به هپاتیت B مبتلا هستند، با این بیماری مبتلا می‌شوند و در صورت ابتلا به ویتامین D ممکن است به عفونت‌های مزمن و بیماری‌های جدی کبدی نظر سرطان کبد نیز مبتلا شوند.

در صورت لزوم می توانید با دکتر گوارش آنلاین مشورت کنید و هم می توانید به فوق تخصص گوارش به صورت حضوری مراجعه کنید.

بیشتر بدانید: هپاتیت ب (b) چه نوع عوارض و علائمی دارد؟

بیشتر بدانید: هپاتیت الکلی چیست؟

بهترین زمان برای انجام آزمایش هپاتیت دی

اگر به هپاتیت بی مبتلا هستید و یا به تازگی با فرد مبتلا به هپاتیت بی و دی در ارتباط بوده‌اید، بهتر است هر چه سریع‌تر از آزمایش‌های مختلف برای تشخیص بیماری استفاده کنید. در صورت مشکوک بودن علائم می‌تواند این آزمایش را چند هفته پس از قرار گرفتن در معرض ویروس تکرار کنید. به خاطر داشته باشید که ویروس هپاتیت D به تنهایی نمی‌تواند به بدن آسیب وارد کند و برای زنده ماندن به هپاتیت B نیاز دارد. بنابراین در صورتی که به هپاتیت بی مبتلا شده‌اید و به مناطق پرخطر سفر کرده‌اید و یا در معرض ویروس قرارگرفته‌اید، بهتر است از تست هپاتیت دی نیز برای تشخیص بیماری استفاده کنید.

بیشتر بدانید: آزمایش هپاتیت A چگونه است؟

بیشتر بدانید: هپاتیت C چیست؟

سخن نهایی

انجام به‌موقع آزمایش هپاتیت دی یک راهکار موثر برای تشخیص زودهنگام بیماری و جلوگیری از پیشرفت بیماری است. اگر از علائم هپاتیت بی ‌رنج می‌برید و یا به تازگی به مکان‌های آلوده سفر کرده‌اید، بهتر است از طریق درمانکده با یک پزشک متخصص عفونی در مورد علائم و نشانه‌هایی که دارید صحبت کنید، سپس در صورت نیاز از آزمایش‌های مختلف برای تشخیص بیماری استفاده کنید. درمانکده به شما کمک می‌کند تا بتوانید از هر نقطه از دنیا با بهترین متخصصین کشور به صورت تماس صوتی و تصویری ارتباط برقرار کنید و مشاوره دریافت کنید.

بیشتر بدانید: هپاتیت چیست؟

سوالات متداول

منابع: news-medica، microbiology، everydayhealth