هپاتیت چگونه منتقل میشود؟ آیا این بیماری قابل پیش‌گیری است؟

در حال حاضر انواع مختلفی از هپاتیت وجود دارد، از جمله: هپاتیت ویروسی، هپاتیت خودایمنی، هپاتیت الکلی و هپاتیت ناشی از سموم. تنها شکلی از هپاتیت که می‌تواند از فردی به فرد دیگر سرایت کند، هپاتیت ویروسی است. بسیاری از افراد مبتلا به هپاتیت ویروسی علائمی ندارند و نمی‌دانند که آلوده هستند. در هپاتیت حاد، ممکن است علائم طی 2 هفته تا 6 ماه ظاهر شوند. این علائم عبارتند از: تب، بی‌اشتها، حالت تهوع، استفراغ، درد شکم، ادرار تیره، مدفوع روشن، درد مفاصل و زرد شدن پوست و چشم‌ها. بروز علائم هپاتیت ویروسی مزمن ممکن است چند دهه طول بکشد. در مقاله امروز مجله درمانکده تصمیم داریم به این سوال که هپاتیت چگونه منتقل میشود پاسخ دهیم. تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

ویروس هپاتیت چگونه منتقل میشود؟

پنج نوع هپاتیت ویروسی اصلی وجود دارد که تحت عنوان هپاتیت A، هپاتیت B، هپاتیت C، هپاتیت D و هپاتیت E شناخته می‌شوند. محققان انواع دیگری از هپاتیت ویروسی را هم شناسایی کرده‌اند که به آن‌ها هپاتیت F و هپاتیت G می‌گویند. در این بخش، راه‌های انتقال هپاتیت را توضیح می‌دهیم.

بیشتر بدانید: هپاتیت ب چیست؟

1. انتقال از راه روده: هپاتیت A و هپاتیت E

ویروس‌ هپاتیت A و ویروس هپاتیت E هر دو از راه‌ روده‌ای یا مسیر مدفوعی-دهانی منتقل می‌شوند. به عبارت دیگر، هنگامی به این بیماری‌ها مبتلا می‌شوید که از غذا یا آب آلوده به ویروس استفاده کنید. اعتقاد بر این است که ویروس هپاتیت F هم از راه روده‌ منتشر می‌شود.

بیشتر بدانید: آیا هپاتیت واگیردار است؟

بیشتر بدانید: هپاتیت D چیست؟

2. راه‌های تزریقی یا غیرروده‌ای: هپاتیت B، هپاتیت C و هپاتیت D

ویروس‌های هپاتیت B، هپاتیت C و هپاتیت D همگی از طریق راهی که به عنوان راه تزریقی شناخته می‌شود، منتقل می‌شوند. تزریقی به این معنی است که این ویروس‌ها می‌توانند از همه راه‌ها وارد بدن شوند، به جز از طریق دستگاه گوارش. در ادامه، راه‌های احتمالی سرایت هر یک از این ویروس‌ها را دقیق‌تر بررسی می‌کنیم.

نحوه انتشار هپاتیت B

این امکان وجود دارد که ویروس هپاتیت B از طریق مایعات بدن فرد آلوده منتقل شود. به این معنی که به غیر از خون، یکی از راههای انتقال هپاتیت از طریق بزاق دهان، عرق، اشک، مایع منی، ترشحات واژن، خون قاعدگی و شیر داخل سینه‌های فرد آلوده است.  

استفاده از سرنگ مشترک و همچنین خالکوبی یا پیرسینگ بدن با ابزارهای آلوده می‌تواند زمینه‌ساز انتشار ویروس بین افراد مختلف باشد. حتی در هنگام زایمان و برقراری رابطه جنسی هم ممکن است در معرض ویروس هپاتیت B قرار بگیرید. در حقیقت، بسیاری از موارد حاد این بیماری از تماس جنسی ناشی می‌شوند.

اگرچه ویروس هپاتیت B می‌تواند از طریق خون منتقل شود، اما امروزه خطر ابتلا به آن از طریق انتقال خون بسیار کم است. چرا که خون به دقت مورد آزمایش قرار می‌گیرد.

نحوه انتشار هپاتیت C

ویروس هپاتیت C عمدتا از طریق تماس خون به خون منتقل می‌شود، به این معنی که اگر خون فردی که حامل ویروس است وارد جریان خون شما شود، ممکن است به ویروس آلوده شوید. بنابراین، مانند هپاتیت B، انتقال خون (اگر قبل از سال 1990 انجام شده باشد)، خالکوبی، پیرسینگ بدن، مواجهه شغلی، اقدامات پزشکی و استفاده از مواد مخدر تزریقی همگی می‌توانند شما را در معرض ویروس هپاتیت C قرار دهند.

برخلاف هپاتیت B، تماس جنسی و زایمان هر دو مسیر ناکارآمدی برای قرار گرفتن در معرض ویروس هپاتیت C هستند.

به نظر می‌رسد که ویروس هپاتیت G هم مثل ویروس هپاتیت C به سایر افراد منتقل می‌شود.

بیشتر بدانید: علائم هپاتیت a چیست؟

بیشتر بدانید: هپاتیت خود ایمنی چیست؟

نحوه انتشار هپاتیت D

ویروس هپاتیت D به همان روشی منتقل می‌شود که هپاتیت B به دیگران سرایت می‌کند. هپاتیت D فقط می‌تواند کسانی را گرفتار ‌کند که در حال حاضر به هپاتیت B مبتلا هستند (عفونت هم‌زمان). در 90 تا 95 درصد افرادی که به طور هم‌زمان به هپاتیت B و هپاتیت C مبتلا می‌شوند، ویروس هپاتیت D به خوبی از بین می‌رود.

گاهی اوقات، هپاتیت D در افرادی دیده می‌شود که در گذشته به ویروس هپاتیت B آلوده بوده‌اند (عفونت ثانویه). 70 تا 95 درصد این افراد به شکل مزمن و جدی‌تر‌ هپاتیت D مبتلا می‌شوند.

بیشتر بدانید: آزمایش هپاتیت چیست؟

چگونه از سرایت هپاتیت به دیگران جلوگیری کنیم؟

اکنون که متوجه شدید هپاتیت چگونه منتقل میشود بهتر است راه‌های پیش‌گیری از آن را یاد بگیرید.  برای اینکه احتمال ابتلا به هپاتیت را کاهش دهید باید:

بیشتر بدانید: علت ابتلا به هپاتیت الکلی چیست؟

• از مصرف گوشت و ماهی خام یا نیم‌پز خودداری کنید.
• از آبی که به تمیز بودن آن شک دارید، برای مسواک زدن یا شستن میوه و سبزی استفاده نکنید.
• دست‌های خود را به طور مرتب بشویید، به خصوص بعد از استفاده از سرویس بهداشتی و تعویض پوشک و قبل از تهیه غذا یا خوردن آن.
• رابطه جنسی محافظت نشده نداشته باشد، مگر اینکه مطمئن باشید همسر شما به هیچ ویروس یا عفونتی آلوده نیست.
• اگر قصد دارید خالکوبی یا پیرسینگ انجام دهید، از تمیز و استریل بودن وسایل اطمینان حاصل کنید.
• اگر از مواد مخدر تزریقی استفاده می‌کنید، برای ترک آن کمک بگیرید. چنانچه این کار برایتان امکان‌پذیر نیست، از به اشتراک گذاشتن سرنگ خود با دیگران بپرهیزید.
• واکسن بزنید. در حال حاضر، واکسیناسیون علیه هپاتیت A و هپاتیت B انجام می‌شود. معمولا واکسن هپاتیت A در دوز (به فاصله 6 ماه) و واکسن هپاتیت B بسته به نوع آن در دو، سه یا چهار دوز تزریق می‌شود. به خاطر داشته باشید که واکسیناسیون علیه ویروس هپاتیت B می‌تواند از ابتلا به هپاتیت D هم جلوگیری ‌کند.

در صورت لزوم می توانید با دکتر گوارش آنلاین مشورت کنید و هم می توانید به صورت حضوری به فوق تخصص گوارش مراجعه کنید.

بیشتر بدانید: کدام نوع هپاتیت خطرناک است؟

سوالات متداول

بیشتر بدانید: قبل از آزمایش هپاتیت E این مقاله را حتما بخوانید

کلام پایانی

هپاتیت توسط عوامل عفونی مثل ویروس‌ها و همچنین عوامل غیرعفونی ایجاد می‌شود و طیف وسیعی از مشکلات را به وجود می‌آورد که بعضی از آن‌ها می‌توانند کُشنده باشند. اگرچه همه انواع هپاتیت ویروسی می‌توانند به بیماری کبدی منجر شوند، اما از نظر راه انتقال، شدت بیماری و نحوه پیش‌گیری با هم تفاوت دارند. برای مثال، هپاتیت B و هپاتیت C به بیماری مزمن منجر می‌شوند و از شایع‌ترین علل سیروز کبدی و سرطان کبد هستند.

بعضی از انواع هپاتیت از طریق واکسیناسیون قابل پیش‌گیری هستند. سازمان بهداشت جهانی (WHO) تخمین می‌زند تا سال 2030 از طریق واکسیناسیون، آزمایش‌های تشخیصی و کمپین‌های آموزشی از مرگ زودرس 4/5 میلیون نفر در کشورهای با درآمد کم و متوسط جلوگیری شود. استراتژی جهانی WHO درباره هپاتیت این است که از سال 2016 تا 2030 میزان ابتلا به عفونت هپاتیت تا 90 درصد و میزان مرگ و میر ناشی از آن تا 65 درصد کاهش پیدا کند.

در این مقاله به این سوال که هپاتیت چگونه منتقل میشود پاسخ دادیم. اگر نگران هستید که به هپاتیت مبتلا شوید یا درباره راه‌های پیش‌گیری از آن سوالی دارید، می‌توانید از طریق سایت درمانکده با بهترین متخصصان گوارش مشورت کنید.

منابع: verywellhealth, medlineplus