اسطوخودوس از نظر طب سنتی یک گیاه دارویی است که به پاک‌سازی جسم و ذهن کمک می‌کند. در گذشته این گیاه بیشتر به دلیل رنگ و عطر خاص مورد توجه مردم بود؛ اما اکنون از خواص اسطوخودوس برای تسکین برخی بیماری‌ها استفاده می‌کنند و روغن آن در موارد آرایشی کاربرد زیادی دارد. اگر برای شما هم سوال پیش آمده که اسطوخودوس از چه گیاهی است باید بگوییم اسطوخودوس یا همان لاوندر (Lavender) گیاهی از خانواده نعناعیان محسوب می‌شود. در واقع این گیاه نوعی درختچه کوچک همیشه سبز است که گل‌های بنفش آن رایحه شیرین و مطبوعی دارند.
اگر کنجکاو شده‌اید در مورد خواص اسطوخودوس بیشتر بدانید، در این مقاله از مجله درمانکده همراه ما باشید تا شما را با معجزه اسطوخودوس آشنا کنیم.
فهرست محتوا:
خواص اسطوخودوس چیست؟
اغلب افراد تصور می‌کنند اسطوخودوس صرفا یک گیاه خوش‌بو و خوش‌رنگ است. اما زمانی که از فواید دارویی این گیاه مطلع می‌شوند، برایشان سوال پیش می‌آید که اسطوخودوس برای چی خوبه؟
این گیاه در ترکیبات خود فلاونوئید با اثر ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی دارد؛ از همین‌رو اسطوخودوس از نظر طب سنتی یک گیاه دارویی موثر برای سلامتی محسوب می‌شود.
مهم‌ترین خواص اسطوخودوس برای سلامتی شامل موارد زیر است:
کاهش فشار خون
تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۷ انجام شد، نشان می‌دهد افرادی که پس از جراحی باز قلب رایحه اسطوخودوس استنشاق کرده‌اند، ضربان قلب آن‌ها متعادل‌تر شده است. از همین‌رو می‌توان گفت رایحه درمانی با اسطوخودوس به کاهش فشار خون و احتمال بروز حملات قلبی کمک می‌کند. البته این موضوع همچنان در حال بررسی و تحقیق است.
خواص اسطوخودوس برای اعصاب
کاهش استرس و فشارهای روحی یکی از مهم‌ترین خواص این گیاه به‌شمار می‌آید. از طرفی تحقیقات نشان می‌دهند، تاثیرات اسطوخودوس بر درمان افسردگی به خصوص افسردگی زنان پس از زایمان نتایج امیدوارکننده‌ای به همراه دارد. همچنین مطالعه انجام شده در سال ۲۰۲۰ نشان داده افراد مسنی که در طول روز چای اسطوخودوس مصرف می‌کنند، کمتر در معرض افسردگی و اضطراب قرار می‌گیرند.
بیشتر بخوانید:ارزش غذایی و خواص ازگیل چیست؟
سلامت مو
خواص ضد میکروبی گیاه لاوندر مانع از رشد باکتری و قارچ روی پوست سر می‌شود. بنابراین می‌توان گفت استفاده از روغن این گیاه یک روش درمانی مناسب برای کاهش خارش، از بین بردن خشکی و شوره سر است. برای این منظور باید روغن اسطوخودوس را به صورت موضعی روی پوست سر ماساژ دهید.
خواص اسطوخودوس برای مغز
این گیاه با بهبود گردش خون در بدن باعث عملکرد بهتر مغز می‌شود و خواص ضد التهابی آن می‌تواند به جلوگیری از زوال عقل و بیماری آلزایمر کمک کند. اطباء طب سنتی معتقدند مصرف عرق اسطوخودوس قبل از خواب، عملکرد مغز را بهبود می‌بخشد و حافظه را تقویت می‌کند.
کاهش التهاب پوستی
شما میتوانید برای مشکلات پوستی مانند آکنه، اگزما و التهابات دیگر از روغن اسطوخودوس استفاده کنید. روغن این گیاه اثربخشی بالایی در درمان انواع مختلف لکه پوستی و التهابات ناشی از آن دارد. البته توصیه می‌شود برای جلوگیری از سوزش و تحریک پوست، روغن این گیاه را به صورت مستقیم روی پوست نریزید. بهتر است روغن اسطوخودوس را با آب یا سایر روغن‌های حامل ترکیب کنید.
بیشتر بدانید: خواص عرق کاسنی برای سلامتی
خواص اسطوخودوس برای لاغری
اسطوخودوس به طور مستقیم باعث لاغری نمی‌شود، اما به کمک رایحه این گیاه خوش‌بو می‌توان فرآیند کاهش وزن را بهبود بخشید. علاوه بر رعایت رژیم غذایی مناسب، خواب شبانه کافی، مدیریت استرس و داشتن روحیه خوب از دیگر عوامل موثر در روند کاهش وزن به‌شمار می‌آیند. شما به کمک استنشاق رایحه لاوندر میتوانید این شرایط را برای خود فراهم کنید.
جلوگیری از نفخ
آنتی‌اکسیدان موجود در ترکیبات این گیاه می‌تواند باکتری‌های مضر روده را از بین ببرد. از همین‌رو توصیه می‌شود برای جلوگیری از نفخ، مقداری گیاه اسطوخودوس خرد شده را درون ماست بریزید و میل کنید. همچنین دیگر خواص اسطوخودوس، کمک به فرآیند هضم و حرکت غذا در روده است. در واقع روغن این گیاه باعث تحریک شیره معده و صفرا می‌شود؛ از همین‌رو می‌توان آن را برای درمان نفخ، اسهال و استفراغ، سوء هاضمه، کولیک و درد معده مناسب دانست.
بیشتر بخوانید:روغن بادام تلخ بهتر است یا شیرین؟
خواص اسطوخودوس برای مردان
اغلب مردان به دلیل اضطراب و افسردگی دچار اختلال نعوظ می‌شوند. این مشکل یک تجربه ناامیدکننده است که تاثیر مستقیمی بر عملکرد جنسی و روحیه آقایان دارد. شما میتوانید به کمک رایحه درمانی با گیاه لاوندر به طور طبیعی عملکرد جنسی خود را بهبود بخشید.
این راه‌کار به کاهش سطح استرس، اضطراب، بهبود خلقوخو و تقویت آرامش مردان کمک می‌کند. از طرفی می‌توان افزایش گردش خون در آلت تناسلی و بهبود اختلال نعوظ را مهم‌ترین فواید اسطوخودوس برای مردان در نظر گرفت.
بهبود کیفیت خواب شبانه
استنشاق رایحه اسطوخودوس باعث افزایش سطح ملاتونین در بدن می‌شود و می‌تواند کیفیت خواب شبانه شما را بهبود ببخشد. از همین‌رو اغلب افرادی که دچار بی‌خوابی یا سایر اختلالات مرتبط با خواب هستند، می‌توانند مقدار کمی گیاه آرام‌بخش لاوندر را درون بالش خود بگذارند.
بیشتر بدانید: خواص بیدمشک چیست؟
خواص اسطوخودوس برای زنان
این گیاه نقش موثری در سلامت رحم زنان دارد. در واقع باید رفع سردی را یکی از مهم‌ترین فواید اسطوخودوس برای رحم زنان دانست. گیاه لاوندر طبع گرمی دارد و یک آرام‌بخش قوی محسوب می‌شود؛ از همین‌رو اطباء طب سنتی آن را برای کاهش دردهای پریودی و درمان کیست تخمدان موثر می‌دانند.
بیشتر بخوانید:مهم‌ترین خواص زغال اخته در طب سنتی
لاوندر برای چه افرادی مناسب نیست؟
افراد در شرایط زیر کاندید مناسبی برای مصرف گیاه لاوندر نیستند:
- زنان باردار
- مادران شیرده
- مصرف داروهای خاص مانند ضد افسردگی‌ها
- افراد دیابتی (قبل از مصرف لاوندر با پزشک معالج مشورت کنید)
- پسران قبل از بلوغ (ممکن است ترشح هورمون مردانه را کاهش دهد)
بهترین نوع اسطوخودوس کدام است؟
خواص شگفت‌انگیز اسطوخودوس یا همان لاوندر باعث شده تا از آن علاوه بر حوزه پزشکی و داروسازی در تولید محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده کنند. در واقع خاصیت پاک‌سازی گیاه لاوندر این روزها آن را به یک ترکیب پرطرفدار در شامپوی مخصوص سر و بدن تبدیل کرده است.
دیگر اشکال این گیاه شامل موارد زیر می‌شوند:
- اسطوخودوس کوهی: برگ و گل این گیاه به دلیل عطر و رنگ بی‌نظیر بین مردم طرفداران زیادی دارد. شما میتوانید از جوانه لاوندر با اهداف درمانی استفاده کنید. همچنین برخی افراد برای بهره بردن از خاصیت رایحه آن، گلبرگ‌های لاوندر را خشک می‌کنند.
- روغن اسطوخودوس: روغن این گیاه کاربرد زیادی در مصارف پزشکی دارد.
- عرق اسطوخودوس: عرق این گیاه در طب سنتی برای درمان التهابات پوستی و جای نیش حشرات مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- قطره اسطوخودوس: قطره این گیاه را می‌توان معجزه اسطوخودوس دانست. اگر چند قطره از آن را در هوا اسپری کنید یا درون دستگاه رطوبت‌ساز بریزید، تاثیرات شگفت‌انگیز لاوندر را بر بهبود خلقوخو مشاهده می‌کنید.
- شربت اسطوخودوس: از مهم‌ترین فواید شربت گیاهی اسطوخودوس می‌توان به تعدیل مزاج سرد، بهبود علائم افسردگی، کاهش استرس، از بین بردن مشکلات عصبی و درمان بیماری‌های گوارشی ناشی از اضطراب اشاره کرد.
بیشتر بخوانید:خواص دانه چیا برای زنان و مردان
اسطوخودوس را چگونه مصرف کنیم؟
در حال حاضر این گیاه به صورت خوراکی، موضعی و استنشاقی استفاده می‌شود؛ از همین‌رو تولیدکنندگان داروهای گیاهی، چای کیسه‌ای و روغن لاوندر را درون کارخانه‌های صنعتی تولید می‌کنند. استعمال موضعی گیاه لاوندر همان طور که در بخش خواص اسطوخودوس عنوان کردیم به رفع مشکلات عضلانی، التهابات پوستی و کاهش دردهای قاعدگی کمک می‌کند.
از طرفی اطباء سنتی معتقدند مصرف دمنوش این گیاه تاثیر چشمگیری در جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های مختلف دارد. بنابراین علاوه بر مصرف دارویی می‌توان دمنوش اسطوخودوس را محبوب‌ترین روش استفاده این گیاه دانست.
بهترین ترکیب دمنوش اسطوخودوس
جدول زیر نشان‌دهنده بهترین ترکیب این دمنوش است:
| اسطوخودوس با بابونه | سرشار از آنتی‌اکسیدان و تقویت‌کننده سیستم ایمنی |
| اسطوخودوس با عسل | بهبود عملکرد مغز، تولید هورمون‌های زنانه، درمان افسردگی، بی‌خوابی و استرس |
| اسطوخودوس با چای | تسکین سردرد، بهبود مشکلات گوارشی و التیام زخم |
دمنوش اسطوخودوس برای چی خوبه؟
مهم‌ترین فواید دمنوش لاوندر عبارت‌اند از:
- خاصیت آرام‌بخشی
- بهبود اختلالات خواب
- تسکین درد
- کاهش اضطراب
- سلامت پوست
- تقویت خلقوخو
بیشتر بخوانید:خواص سیاه دانه برای مو
مضرات اسطوخودوس چیست؟
برخی افراد ممکن است هنگام استفاده از روغن این گیاه دچار آلرژی و حساسیت پوستی شوند؛ بنابراین قبل از استفاده آن را روی بخش کوچکی از پوست خود تست کنید. همچنین احتمال بروز عوارض جانبی مانند مشکلات گوارشی، اسهال یا یبوست پس از مصرف گیاه لاوندر به صورت خوراکی برای بعضی افراد وجود دارد.
اسطوخودوس از کجا تهیه کنیم؟
خواص درمانی اسطوخودوس شگفت‌انگیز است. این گیاه خوش‌بو و خوش‌رنگ علاوه بر دمنوش به صورت روغن، قطره، شربت و… استفاده می‌شود که شما میتوانید آن را از داروخانه‌های معتبر همچون داروخانه آنلاین درمانکده تهیه کنید.
از طرفی به دلیل اینکه مصرف گیاه لاوندر برای برخی افراد منع مصرف دارد؛ میتوانید برای رفع سوالات و ابهامات خود به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله متخصص تغذیه آشنا شوید. درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا ضمن بررسی نظر سایر کاربران برای مراجعه حضوری یا مشاوره تلفنی، متنی و تصویری نوبت بگیرید.شما میتوانید برای دریافت اطلاعات بیشتر با متخصص تغذیه آنلاین مشورت کنید.
بیشتر بخوانید: خواص گل ختمی چیست؟
سوالات متداول
داروهای گیاهی و شیمیایی را نباید بدون مشورت با پزشک در دوران بارداری و شیردهی استفاده کنید. با وجود اینکه تحقیقات مستندی در مورد مضرات اسطوخودوس در شیردهی و بارداری وجود ندارد، با این حال اغلب متخصصان عدم مصرف آن را در این دوران توصیه می‌کنند.
شما میتوانید این گیاه را به صورت خوراکی، موضعی و استنشاقی استفاده کنید.
دمنوش این گیاه باعث رفع دردهای قاعدگی و مشکلات گوارشی ناشی از سندروم پیش از قاعدگی می‌شود. همچنین به کمک دمنوش اسطوخودوس می‌توان نفخ دوران پریودی و دل دردهای ناشی از آن را کاهش داد.
منابع: medicalnewstoday | healthline
