بیشتر افراد اکثرا در روز و آن هم ۴ تا ۶ بار ادرار می کنند. در حالت طبیعی، افراد بزرگسال در روز بین ۳ فنجان (معادل ۷۰۰ میلی لیتر) تا ۳ لیتر ادرار دفع می کنند. ادرار اضافی می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- افزایش حجم ادرار(پلی اوری)
- حجم طبیعی ادرار همراه با نیاز بیشتر برای دفع آن (تکرر ادرار)
- هر دو مورد فوق
تکرر ادرار ممکن است با احساس اضطرار همراه باشد. اکثر افراد، زمانی متوجه پلی اوری می گردند که مجبور می شوند شبانه چندین بار دفع ادرار داشته باشند (ناکچوری). ناکچوری نیز ممکن است در اثر مصرف زیاد مایعات پیش از خواب و یا حتی مصرف مقادیر طبیعی آن اتفاق بیافتد.
علل ادرار مکرر
برخی از علل افزایش حجم ادرار با علل تکرر ادرار متفاوت اند. با این حال، از آنجایی که بیشتر افرادی که حجم ادرار بالایی دارند، تکرر ادرار نیز دارند، بنابراین معمولا این دو علامت همراه با یکدیگر در نظر گرفته می شوند. شایع ترین علل تکرر ادرار عبارتند از:
- عفونت های مثانه (شایع ترین علت تکرر ادرار در زنان و کودکان)
- بی اختیاری ادراری
- بزرگی غیر سرطانی پروستات (BPH یا بزرگی خوش خیم پروستات-شایع ترین علت تکرر ادرار در افراد بالای ۵۰ سال) (همه چیز در مورد آزمایش پروستات)
- سنگ های مجاری ادراری
همچنین بخوانید: علامت سرطان پروستات و راه های درمان
شایع ترین علل پلی اوری هم در بزرگسالان و هم در کودکان عبارتند از:
- دیابت شیرین کنترل نشده (شایع ترین علت)
- مصرف بیش از حد مایعات (پلی دیپسی یا پرنوشی)
- دیابت بی مزه
- مصرف داروهای ادرار آور(که ترشح ادرار را افزایش می دهند) ؛ نظیر الکل یا کافئین
در دیابت بی مزه، ترشح هورمون ضد ادراری (وازوپرسین) مختل می شود. این هورمون به کلیه ها برای بازجذب آب کمک می کند. هر عاملی که باعث کاهش تولید هورمون ضد ادراری (که به آن دیابت بی مزه مرکزی گفته می شود) یا عدم پاسخ مناسب کلیه به آن (که دیابت بی مزه نفروژنیک نامیده می شود) گردد٬ باعث افزایش میزان ادرار دفعی خواهد شد. افراد مبتلا به اختلالات کلیوی (نظیر نفریت بینابینی یا آسیب کلیوی ناشی از آنمی داسی شکل) نیز ممکن است دچار پر ادراری شوند چرا که این اختلالات همگی باعث کاهش بازجذب آب توسط کلیه ها می شوند.
بیشتر بخوانیم: التهاب مثانه یا سیستیت بینابینی (Interstitial Cystitis) چیست؟ +علت، علائم و درمان
ارزیابی
بیشتر افراد از صحبت کردن در مورد مشکلات ادراری با پزشک خود خجالت می کشند. اما از آنجایی که برخی از علل پرادراری، خطرناک هستند بنابراین این مشکل باید توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرد. اطلاعاتی که در ادامه می آیند می توانند به افرادی که دچار این مشکل هستند، کمک کنند.
علائم هشدار
در افراد دچار پرادراری ، وجود علایم خاصی نگران کننده است. این علایم عبارتند از:
- ضعف پاها
- تب و کمردرد
- شروع ناگهانی پر ادراری و یا شروع آن در سال های اولیه زندگی
- تعریق شبانه، سرفه و کاهش وزن به ویژه در فردی که سابقه مصرف زیاد سیگار دارد
- اختلالات روانی
چه زمان باید به پزشک اورولوژی مراجعه کرد؟
افرادی که دچار ضعف اندام تحتانی هستند باید سریعا به بیمارستان مراجعه نمایند چرا که ممکن است نخاع آنها دچار مشکل شده باشد. افراد دچار تب و کمردرد نیز باید در عرض چند روز به پزشک مراجعه کنند چرا که احتمال عفونت کلیه در آنها بالاست. افرادی که دیگر علائم هشدار را دارند نیز باید در طی یک یا دو روز با پزشک جراح مجاری ادرار و کلیه ملاقات نمایند.
بیمارانی که علایم هشدار در آنها دیده نمی شود باید در اولین فرصت ممکن، معمولا در عرض چند روز تا چند هفته، به پزشک مراجعه نمایند. با این حال معمولا در این موارد می توان مدت زمان بیشتری نیز صبر کرد مخصوصا اگر علایم خفیف بوده و یا در مدت زمان طولانی ظاهر شده باشند.
پزشک چه اقداماتی انجام می دهد؟
پزشک متخصص جراح کلیه و مجاری ادرار ابتدا در مورد علائم و سوابق پزشکی فرد سوالاتی مطرح کرده و سپس اقدام به معاینه خواهد کرد. علائم و نکات موجود در شرح حال و معاینه علت احتمالی پر ادراری و آزمایشات مورد نیاز را مشخص خواهد کرد (رجوع کنید به جدول؛ برخی از علل و ویژگی های پر ادراری).
سوالاتی که پزشکان متخصص کلیه و اورولوژی مطرح می کنند
- میزان مایعات دریافتی و ادرار دفع شده؛ این موضوع به پزشک کمک خواهد کرد تا متوجه شود که آیا مشکل ناشی از تکرر ادرار است یا پر ادراری
- علایم از چه زمانی شروع شده اند
- آیا به غیر از پر ادراری مشکل دیگری نیز وجود دارد یا خیر
- آیا فرد از مواد ادرار آور (مواد و ترکیباتی که تولید ادرار را افزایش می دهند) نظیر نوشیدنی های حاوی کافئین استفاده می کند یا خیر
برخی از یافته های واضح ممکن است به عنوان سرنخی برای تعیین علت تکرر ادرار عمل کنند. درد یا سوزش در حین ادرار، تب و درد کمر یا پهلو می توانند نشان دهنده وجود عفونت باشند. در فردی که مقادیر فراوانی از نوشیدنی های حاوی کافئین مصرف می کند و یا به تازگی تحت درمان با داروهای ادرار آور (دیورتیک) قرار گرفته است، نقش مواد دیورتیک بارز است. مردی که در هنگام ادرار مشکلات دیگری نظیر زور زدن، جریان ضعیف ادرار و خروج قطره قطره ی ادرار را عنوان می کند ممکن است مشکل پروستات داشته باشد.
برخی یافته های مشخص نیز ممکن است به تعیین علت پلی اوری کمک کنند. بعنوان مثال، پلی اوری که در سال های اولیه زندگی بروز پیدا می کند احتمالا در اثر یک اختلال ارثی نظیر دیابت بی مزه مرکزی یا نفروژنیک و یا دیابت نوع ۱ بوجود آمده است. معاینه فیزیکی در زنان معمولا شامل معاینه لگن و نمونه گیری از ترشحات واژن و سرویکس به منظور بررسی بیماری های مقاربتی می باشد. در مردان، آلت تناسلی از نظر ترشحات بررسی شده و علاوه بر آن پزشک به منظور معاینه ی پروستات از توش رکتال استفاده خواهد کرد.
بیشتر بخوانیم: تفاوت بین پانکراتیت حاد و مزمن چیست؟
آزمایش
پزشکان فوق تخصص کلیه و مجاری ادراری برای اکثر افراد آزمایش تحلیل ادرار (Urinalysis) و کشت ادرار را درخواست می کنند. انجام سایر آزمایشات به دیگر یافته های پزشک در شرح حال و معاینه فیزیکی بستگی دارد (بنگرید به جدول برخی از علل و ویژگی های پر ادراری). اگر پزشک شک داشته باشد که فرد مبتلا به پر ادراری است، ممکن است جمع آوری ادرار ۲۴ ساعته را درخواست کند تا ادرار تولید شده در ۲۴ ساعت را اندازه گیری نماید. اگر فرد واقعا مبتلا به پر ادراری باشد ، پزشک سطح قند خون را اندازه گیری خواهد کرد.
اگر دیابت شیرین علت پلی اوری نبوده و دلایل دیگری نظیر دریافت بیش از حد مایعات وریدی نیز مطرح نباشند، باید آزمایشات دیگری انجام شوند. در این موارد پس از محرومیت فرد از آب و یا دریافت هورمون ضد ادراری، سطح الکترولیت ها و غلظت نمک های خاص (اسمولاریته) در خون، ادرار و یا هر دو اندازه گیری می شود.
همچنین بخوانید: آزمایش ادرار برای دیابت
درمان تکرر ادرار
بهترین راه درمان ادرار اضافی، رفع علت زمینه ای می باشد. بعنوان مثال، دیابت شیرین را می توان با استفاده از رژیم غذایی و ورزش در کنار تزریق انسولین یا دریافت داروهای ضد دیابت خوراکی درمان نمود. در برخی موارد می توان ادرار اضافی را با کاهش دریافت قهوه یا الکل درمان نمود. افرادی که شب ادراری دارند (ناکچوری) می توانند با کاهش حجم مایعات دریافتی پیش از خواب مشکل خود را رفع کنند.
مشکل کودکانی که بی اختیاری ادرار شبانه دارند را نیز می توان با درمان های انگیزشی کنترل کرد (بعنوان مثال با تعیین جایزه برای انجام رفتارهایی نظیر رفتن به دستشویی قبل از رفتن به تخت خواب، که باعث کاهش بی اختیاری شبانه می شوند). اگر درمان انگیزشی موثر واقع نشد، می توان از ساعت های هشدار دهنده برای بیدار شدن و دفع ادرار کمک گرفت. اگر این روش نیز موثر نبود، پزشک متخصص اورولوژی با تجویز دسموپرسین خوراکی، تشنگی شدید و ادرار فراوان کودک را کنترل خواهد کرد. همچنین ممکن است پزشک دوز داروهای ادرار آور که باعث دفع ادرار فراوان می شوند را کاهش دهند. افراد بالغ مبتلا به ناکچوری را می توان با داروهای شل کننده مثانه درمان نمود. موارد مقاوم را می توان با دسموپرسین درمان نمود.
چکیده
- عفونت های مجاری ادراری، شایع ترین علت تکرر ادرار در کودکان هستند.
- دیابت شیرین کنترل نشده، شایع ترین علت پلی اوری است.
- هایپرپلازی خوش خیم پروستات از علل شایع تکرر ادرار در مردان بالای ۵۰ سال می باشد.
- دریافت بیش از حد کافئین می تواند باعث تکرر ادرار در همه افراد شود.
سلام خسته نباشید، من بیست و سه سالمه و وقتایی که بیرونم یا کار میکنم مشکلی ندارم ولی وقتی بی تحرک میمونم یا تو خونه ام تکرر ادرار میگیرم ، همیشه هم بعد از ظهر ها این جوری میشم ، سوزش و درد هم ندارم ، میشه لطفاً راهنمایی کنید.
هیچ کسی نیست یه جوابی برای مهدی داشته باشه
من در روز شاید ۲۰ بار برم دستشویی برای ادرار و زمانی که احساس میکنم ادرار دارم باید به سرعت برم و ادرار کنم واگر یک ذره(منظور ۵ دقیقه) دیرتر بشه دیگه نمیتونم تحمل کنم و بی اختیار ازم ادرار ترشح میشه و روزی ۱۰ بار حموم میرم و زیاد دور از خونه نمیتونم برم،در ضمن همیشه به زور ادرار میکنم و هر وقت ادرار میکنم احساس میکنم کاملا تخلیه نشدم و بعد از هر دفعه ادرار بیضه چپم خیلی درد میکنه.من ۴۰ سالمه و مجردم.
به متخصص مجاری ادرار مراجعه کن .من این علائم را داشتم تشخیص دیابت نوع 2 پیشرفته دارو انسولین
اگر زودتر اقدام کرده بودم شاید با دارئی خوراکی رفع می شد.
باسلام من شب ها چايی زیاد مینوشم وتکرار اداردارم ،آیا علتش چايی است باتشكر
سلام من پسرم ۵ سالشه ۱۰ یا ۵ دقیقه ادرار مکنه بردم دکتر ازمایش ادرار گرفته مگه خوبه احتمالا سردیش شده حالا نبات دادم بازم خوب نشده
درود ، وقت بخیر
آیا جوش های روی دست که همراه با خارش است و البته جوش های دبگر نقاط بدن و تکرر ادراد علامت بیماری خاصی است؟
چرا همش فقط به سوال خانمها جواب دادید؟
پسر هفت ساله ای دارم که مرتب تکرار ادرار داره امروز عصر تا حالا بدتر شده شبی هم دل درد گرفته علت چیست و چه آزمایشی باید انجام بده؟؟؟
با سلام خسته نباشین بنده چنده روزی هست تکرار ادرار دارم و مایل ب بی رنگ هست ادارم
سلام و وقت بخیر
منیک ماهه مهاجرت کردم و دسترسی به دکتر متخصص کمی برام سخته.۴،۵ روزه احساس کردم ادرار زیادی دارم اما امروز بیشتر از قبل شد به نحوی که بلافاصله بعد از تخلیه باز هم احساس پر بودن مثانه دارم و خیلی کم سوزش.علائمی که بالا گفتین هیچ کدومو ندارم.نمیدونم باید چه کنم،کمی هم نگرانم
سلام سن۴۴سالمه پاین تنم لاغر شده کف پام داغ میشه شبها خواب ندارم پهلوم زیر دنده سمت چپ درد دارم پاهام لاغر شده الان چند روزه تکرار ادرار دارم هم شب هم روز
سلام من 15سال سنم هست چندروزی هست که احساس ادارمیکنم وشکم ورم کردازپریود شدنم 21روز می گذره
من از دیروز حس میکنم ادارار کم شده چطور متوجه بشم میزان ادرار درسته یا نه
سلام اربعین پیاده روی عراق بودم ابتدا چند روزی حالت تهوع داشتم و فقط میتونستم ماست بخورم و حالا دو سه روزه شبی ۴مرتبه برای توالت ادرار بیرون میرم بدون اینکه حتی ابی بخورم
با سلام و عرض خسته نباشید من صبح که ار خواب بیدار میشم یه دونه قبل صبحانه ویه دونه بعد صبحانه چای می خورم و ظهر هم بعد ناهار ۲ لیوان آب می خورم که از موقعی که ناهار رو می خورم یعنی از ساعت ۳ ظهر تا ۹ شب بیشتر از ۵ بار ادرار میکنم و این اذیتم میکنه
باسلام و خسته نباشید..کسی که فشار بالا داره و قرص مصرف میکنه چرا ادرار کوچک زودبه زود میره
سلام من ۵ ماه پیش تصادف کردم کمرم عمل کردم ۱۰ تا پلاتین گذاشتن الان ببعد ۵ ماه هنوز اندام تهتانی یخورده بی حس هست الان ۲ روز خیلی ادرار میکنم هربار میرم دسشویی ادرارم خیلی زیاد میاد هر یک ساعت میرم علتش چی میتونه باشه
سلام دلیل تکرر ادرار میتونه بارداری باشه ؟
سلام دوست عزیز.بارداری در ماه‌های آخر به علت فشار بر مثانه میتونه این علامت رو ایجاد کنه و طبیعیه.امیدوارم همیشه سلامت باشید.
من تکرر ادرار دارم وکمی بیضه ها و پهلو هام درد میکنه سنمم ۳۲سال است سنوگرافی کامل هم رفتم مشکل نداشته در کل شبانه روز شاید ۱۰الی۱۲بار ادرار کنم ن قطره قطره میاد نه باید زور بزنم دکتر رفتم گفته مال پروستاتت نظر شما چیست باید چکار کنم
پسر هفت ساله ای دارم که مرتب تکرار ادرار داره
امروز عصر تا حالا تکرر ادرار خیلی زیاد شده و شبی هم دل درد گرفت علت چیست و چه آزمایشی انجام بشه ؟؟؟؟
بنده علایم ادرار دارم امروز و هر چند دقیقه درد شکم و کلیه دارم که احساس میکنم ادرار فراوانی دارم ولی خیلی کم ادرار میکنم و رنگ ادرار خیلی زرد هست و چند دقیقه بعد همین احساس دا دارم چیکار باید انجام بدم ؟
سلام عفونت دارید
و اینکه وقتی که ۱کم سردم بشه پرادراریم بیشتر میشه به همراه درد مثانه
باسلام.من ۳۴سن دارم.دیابت هم ندارم چون ۳ماه ۱بار آزمایش میدم.ولی کلا پرادراری دارم بخصوص وقتی پریود میشم.یعنی ۱لیوان آب که میخورم حداقل ۳بار باید برم سرویس.۱میوه که بخورم مثل سیب باید برم سرویس.شبخا حداقل ۲بار بخاطر سرویس بیدار میشم.واقعا اذیت میشم همیشه اینجوری بودم.واقعا دلیلش چیه
سلام راضیه جان.پرادراری میتونه دلایل مختلفی داشته باشه مثل مثانه‌‌ی نوروژنیک و… برای درمان باید علت دقیق تشخیص داده شه.پیشنهاد میکنم نوبت حضوری متخصص اورولوژی بگیرید یا از مشاوره‌ی آنلاین با متخصص ارورولوژی درمانکده استفاده کنید.امیدوارم همیشه سلامت باشید.
سلام مدتی است که وقتی احساس میکنم ادرار دارم نمیتونم کنترل کنم و ازم ترشح میکنه وقتیکه میرم سرویس فشار زیادی میارم و اغلب همراه با دفع مدفوع میشه چکار باید کنم
سلام از کودکی مشکل مثانه داشتم تکرر ادرار واین باعث کوچک ماندن آلت تناسلی شده آیا راه درمانی وجود دارد….
سلام وخت بخیر من وخت که یک یا دو لیوان چای می خورم ادرارم خیلی زیاد میشه اما هر چقدر آب می خورم خبری از ادرار نیست
سلام من یهویی برای اولین بار ادرار مکرر دارم هزار باره میرم دستشگیی ولی فقط چند قطره ادرار دارم و انگار مثانم قلقک میخوره یکمم میسوزه چیکار کنم
سلام من شبها مایعات زیاد میخورم و احساس تشنگی میکنم و موقع خواب تا صبح حداقل ۵ بار باید ادرار کنم و هر بار ادرار میکنم بازم احساس تشنگی میکنم دلیلش چیه لطفا پاسخ بدین؟؟
حتما به پزشک غدد مراجعه کنید
با سلام چند روز پیش آنفلونزای گرفته بودم که روز اول با زدن آمپول بهتر شدم ولی بعد از مصرف مابقی داروها گلودردم بیشتر شد و شروع به مصرف چرک خشک کن کردم الان چند روزه هر ۲ سه ساعت ادرار دارم و در ناحیه لثه درد دارم و کلیه سمت چپم هم تا حدودی درد میکنه میشه بفرمایید علائم چی میباشد در ضمن شبها هم دهانم کاملا خشک شده و به هم میچسبد
سلام شما قند دارین
شبها دچار تکرر ادرار زیاد وبصورت قطره ای ورنگادرار کدر
سلام من اگه غذای شیرین بخورم زود زود ادرارم میگیره و حجمش کمه من چیکار کنم
سلام. من گاهی اوقات تکرر ادرار دارم يا اينکه ادرار کردن بی اختیار شده و کنترل ادرار ندارم نمی دانم مشکل از کجاست.
از داروهای برای پروستات هست که دارم مصرف می کنم يا اينکه از داروهای بعد از کولونوسکوپی بهم داده شده است میباشد. یا به یک بیماری خاصی مبتلا شده ام که خودم هم خبر ندارم و از بس که این دکتر و اون دکتر رفتم خسته شدم و پولی هم برايم نمانده که خودم را به یک مرکز درمانی خوب برسانم. لطفا راهنمایی کنید که چکار کنم. ممنون میشم.