علائم و درمان عفونت واژن در خانه | از کجا بفهمم عفونت واژن دارم؟

عفونت واژن یکی از بیماری‌های شایع زنان است که همراه با خارش، سوزش و ترشحات غیر معمول (رنگ و بوی خاص) در ناحیه واژینال بروز پیدا می‌کند. این عارضه زمانی رخ می‌دهد که تعادل طبیعی باکتریایی واژن به دلایل مختلف برهم بخورد.

واژن بافت عضلانی است که از غشای مخاطی پوشیده شده و بخش داخلی آن از دهانه رحم آغاز می‌شود. این ناحیه از دستگاه تناسلی زنان حساسیت زیادی دارد و به دلیل رطوبت بالا به شدت مستعد ابتلا به عفونت است. از همین‌رو باید بروز کوچکترین علائم عفونت واژن را جدی بگیرید و در صورت ادامه‌دار شدن بیش از یک هفته، حتما به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید. برای این‌که بدانید کدام نشانه‌ها و تغییرات ناشی از بروز عفونت واژینال هستند در این مقاله از مجله درمانکده همراه ما باشید تا علت، علائم و روش درمان قطعی عفونت واژن را بررسی کنیم.

عفونت واژن چیست؟

عفونت واژن نوعی التهاب در این ناحیه است که به آن ولوو واژینیت هم می‌گویند. زمانی که تعادل باکتری‌های ناحیه واژینال به‌هم بخورد فرد به سوزش، خارش و ترشح غیر عادی از واژن مبتلا می‌شود.

ترشح مقداری مایع شفاف و بدون بو از واژن در طول روز طبیعی است اما وقتی که این ترشحات دچار تغییر رنگ یا بوی شدیدی شوند و شما همزمان با ادرار کردن درد یا سوزش احساس کنید، نشان‌دهنده عفونت واژن خواهد بود. این عارضه موقع رابطه جنسی با درد شدیدتر، خونریزی یا لکه‌بینی همراه می‌شود.

انواع عفونت واژن

این عارضه دارای انواع مختلفی است که برای درمان و بهبود سریع‌تر ابتدا باید نوع آن تشخیص داده شود. رایج‌ترین انواع واژینیت شامل موارد زیر می‌شوند:

عفونت قارچی یا مخمری واژینال

عامل اصلی بروز این نوع عفونت واژینال، قارچی به نام کاندیدا آلبیکانس (Candida albicans) است. مصرف بی‌رویه و خودسرانه برخی آنتی‌بیوتیک‌ها باعث برهم خوردن تعادل باکتریایی واژن و اختلال در کنترل رشد مخمرها می‌شود. در این وضعیت احتمال ابتلای واژن به عفونت بسیار زیاد است. 

افراد مبتلا به دیابت، سیستم ایمنی ضعیف، زنان باردار و آن‌هایی که کربوهیدرات زیادی مصرف می‌کنند، مستعد ابتلا به عفونت قارچی واژینال هستند. این نوع عفونت در بین دختران باکره هم مشاهده می‌شود.

علائم واژینیت قارچی عبارت‌اند از:

• خارش
• التهاب
• تورم
• سوزش ادرار
• درد موقع رابطه جنسی
• ترشحات سفید، غلیظ و پنیری شکل

بیشتر بدانید: دارو برای عفونت واژن چی خوبه؟

عفونت باکتریایی واژینال

این نوع عفونت با برهم زدن تعادل باکتریایی واژن باعث رشد چندین برابر آن‌ها می‌شود. مهمترین مشخصه عفونت باکتریایی واژینال، عدم وجود درد و تحریک در این ناحیه است. فرد پس از ابتلا به آن معمولا هیچ علائمی احساس نمی‌کند یا فقط دچار خارش می‌شود. از دیگر نشانه این نوع عفونت باید به ترشحات سفید مایل به خاکستری با بوی ماهی اشاره کنیم که معمولا بعد از رابطه جنسی قابل مشاهده است.

عوارض عفونت باکتریایی واژن عبارت‌اند از:

• عفونت رحم
• سقط جنین
• سزارین
• التهاب لگن
• اندومتریت بعد از زایمان طبیعی

عفونت تریکومونیازیس واژینال

عفونت تریکومونیازیس (Trichomoniasis) از طریق رابطه جنسی قابل انتقال است. این نوع عفونت واژن اغلب با خارش، درد شکمی و سوزش ادرار همراه است که باعث بروز ترشحات زرد مایل به سبز و کف‌آلود می‌شود. اغلب افراد مبتلا به تریکومونیازیس واژینال ابتدا دچار عفونت مجاری ادراری می‌شوند، سپس این عفونت در زنان به واژن و در مردان به مجرای پیشاب می‌رسد.

بیشتر بدانید: هایمن حلقوی چیست؟

علائم عفونت واژن را بشناسید!

در برخی موارد ممکن است هیچ علامتی مشاهده نشود اما در صورت بروز، شایع‌ترین نشانه های عفونت واژن عبارت‌اند از:

• خارش واژن
• تغییر در میزان ترشحات واژن
• تغییر رنگ ترشحات واژن
• بوی نامطبوع در ناحیه واژن
• درد یا سوزش هنگام ادرار کردن
• درد هنگام مقاربت (دلایل درد رحم)
• خونریزی واژن یا لکه‌بینی

بیشتر بخوانید:فرق عفونت واژن با عفونت رحم

بیشتر بدانید:عفونت واژن بعد از سزارین چه علائمی دارد؟

چه زمانی برای واژینیت به دکتر مراجعه کنیم؟

این عارضه خطرناک نیست اما بهتر است هر چه زودتر علت بروز آن تشخیص داده شود. بنابراین با مشاهده شرایط و علائم زیر حتما به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.

• بروز عفونت واژینال برای دفعه اول
• وجود سابقه عفونت واژن
• داشتن شرکای جنسی متفاوت یا جدید
• وجود تب
• بارداری ( کمک پزشک زنان در بارداری )
• بازگشت علائم پس از درمان

اگر مطمئن هستید که سوزش و خارش واژن شما ناشی از عفونت مخمری است، می‌توانید آن را با داروهای ضد قارچ واژینال بدون نسخه درمان کنید. در غیر این صورت حتما با پزشک متخصص زنان خود مشورت داشته باشید.

بیشتر بدانید:عفونت قارچی واژن چیست؟

دلیل عفونت واژن چیست؟

عوامل مختلفی می‌توانند علت عفونت واژن باشند. برای تشخیص نوع عفونت باید علت ایجاد آن مشخص شود. شایع‌ترین عوامل ایجادکننده عفونت واژینال شامل موارد زیر می‌شوند:

• عفونت‌های باکتریایی: معمولا باکتری‌های خاصی در واژن یافت می‌شوند. رشد بیش از حد این باکتری‌ها می‌تواند موجب واژینوز باکتریایی شود.
• عفونت‌های مخمری: عفونت‌های مخمری معمولا در اثر قارچی به نام کاندیدا آلبیکنس ایجاد می‌شوند. 
• عفونت‌های انگلی: عامل این عفونت واژن، انگل تک یاخته‌ای است که می‌تواند از طریق رابطه جنسی منتقل شود.
• آتروفی واژن: این حالت معمولا پس از یائسگی رخ می‌دهد. همچنین در سایر مراحل زندگی، در صورت کاهش میزان استروژن مانند دوران شیردهی ایجاد می‌شود. 
• مواد تحریک‌کننده: صابون، عطر و روش‌های ضد بارداری واژینال همگی از محرک‌های واژن هستند که می‌توانند باعث التهاب شوند.

عوامل اثرگذار بر بروز عفونت شدید واژن کدامند؟

در حالت عادی واژن زنان دارای اسیدیته مشخص است تا از رشد عوامل بیماری‌زا مانند انواع باکتری‌ها و قارچ‌ها جلوگیری کند. 

عواملی مانند استفاده مداوم از صابون یا شوینده‌های بسیار قوی باعث برهم خوردن تعادل محیط واژن و تغییر اسیدیته آن می‌شوند. در این وضعیت باکتری‌های مفید واژن از بین می‌روند که نتیجه آن ایجاد محیطی مناسب برای رشد عوامل بیماری‌زا و بروز عفونت است. 

بیشتر بدانید: عوارض رابطه جنسی در زمان عفونت واژن چیست؟

دیگر عوامل اثرگذار و تشدیدکننده عفونت واژینال عبارت‌اند از:

• مصرف طولانی‌مدت آنتی‌بیوتیک
• استرس شدید
• رابطه جنسی محافظت نشده (بدون کاندوم)
• استفاده از داروهای مصرفی به صورت واژینال
• حاملگی
• عدم رعایت بهداشت فردی
• دیابت کنترل‌ نشده
• داروهای کورتونی
• قرص‌های استروژنی ضد بارداری

بیشتر بدانید:عفونت واژن بعد از زایمان طبیعی چه علائمی دارد؟

درمان عفونت واژن

روش‌های درمان عفونت‌های واژینال با توجه به علت بروز آن‌ها متفاوت است. در ادامه می‌توانید با انواع این روش‌ها آشنا شوید:

درمان دارویی

جدول زیر نشان‌دهنده درمان قطعی عفونت واژن با دارو است.

عفونت باکتریال	تجویز قرص مترونیدازول، فلاژیل، ژل مترونیدازول، پماد کلیندامایسین، قرص سفیکسیم یا آزیترومایسین
عفونت قارچی	تجویز شیاف میکونازول، بوتوکونازول، کلوتریمازول یا داروی ضد قارچ فلوکونازول
تریکومونیازیس	تجویز قرص مترونیدازول یا تینیدازول
آتروفی واژنی	تجویز کرم یا قرص‌های استروئیدی
التهاب غیر عفونی واژن	از بین بردن عامل تحریک‌کننده واژن

بیشتر بخوانید: چه بیماری هایی باعث برجستگی واژن می شود

درمان عفونت واژن در خانه

عفونت‌های قارچی واژینال را می‌توان به آسانی در خانه درمان کرد. اما برای بهبودی عفونت باکتریال، آتروفی واژنی و عفونت تریکومونیازیس حتما به درمان پزشکی نیاز است. در کنار درمان دارویی می‌توانید با روش‌های بهبود واژینیت در خانه فرآیند آن را سرعت ببخشید. 

بهترین گزینه‌های درمان عفونت واژن در خانه عبارت‌اند از:

• مصرف ویتامین C 
• استفاده از پماد موضعی واژن دارای ویتامین E
• مصرف لبنیات پروبیوتیک
• مصرف بیشتر سیر در ترکیبات غذایی (از گذاشتن مستقیم سیر در واژن خودداری کنید)
• نشستن به مدت ۲۰ دقیقه در ترکیب نصف استکان سرکه سیب و وان آب گرم
• استفاده از شیاف واژینال سیاه دانه و عسل

این روش‌ها می‌توانند به تسکین علائم انواع مختلف عفونت واژن کمک کنند اما ممکن است به عنوان درمان قطعی این عارضه اثربخش نباشند. بنابراین قبل از استفاده از روش‌های مذکور یا در صورت عدم اثربخشی لازم حتما با پزشک متخصص زنان مشورت کنید.

بیشتر بخوانید : عفونت مخمری واژن؛ هر آنچه که درباره آن باید بدانید

چگونه با نمک عفونت واژینال را درمان کنیم؟

نمک یک ماده ضد باکتری بسیار قوی است که خاصیت ضد عفونی‌کنندگی بالایی دارد. از گذشته مرسوم بود برای درمان خارش و تحریک واژن، زنان در وان آب ولرم و مقدار کمی نمک می‌نشستند. این راه‌کار کاملا علمی نیست اما یک روش درمان خانگی نسبتا موثر محسوب می‌شود. 

واژن حساس‌ترین بخش از ناحیه دستگاه تناسلی زنان است که می‌تواند در دمای بالای ۳۷ درجه دچار سوختگی شود. از طرفی اضافه کردن نمک زیاد به آب ولرم خودبه‌خود اثر سوختگی به جا می‌گذارد و تحریک‌کننده واژن خواهد بود. بنابراین هنگام درمان عفونت واژن در خانه با نمک به مقدار نمکی که به آب اضافه می‌شود توجه کنید.

علت طولانی شدن مدت درمان عفونت واژینال چیست؟

در اغلب موارد دوره درمان عفونت‌های قارچی واژینال بسیار طولانی است. علت خوب نشدن عفونت واژن قارچی یا طولانی شدن آن را می‌توان با عوامل زیر مرتبط دانست:

• برهم خوردن تعادل طبیعی نسبت میکروب‌های مفید به مضر (فلور طبیعی واژن)
• از بین رفتن میزان اسیدیته طبیعی واژن
• خشکی یا آتروفی واژن
• دوش واژینال
• کاهش استروژن به دلیل یائسگی

همچنین بخوانید: انواع بیماری‌های مقاربتی (STD) در زنان  و   علائم شایع ترین بیماری های مقاربتی در مردان

عوارض عفونت واژن

زنانی که به عفونت واژینال باکتریایی یا تریکومونیازیس مبتلا هستند، اغلب در صورت عدم درمان به موقع دچار عفونت‌های مقاربتی می‌شوند. از طرفی خطر زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزن بسیار کم از عوارض عفونت واژینال در زنان باردار است. همچنین اگر شما به واژینیت قابل انتقال از طریق رابطه جنسی مبتلا باشید، این عفونت به شریک جنسی‌تان سرایت پیدا می‌کند.

روش‌های پیشگیری از عفونت واژینال

با وجود این‌که نمی‌توان جلوی ابتلا به برخی از انواع عفونت واژن را گرفت، بهترین کار برای پیشگیری از عفونت‌های مقاربتی و عدم ابتلا به عفونت واژینال، استفاده از کاندوم است. دیگر راه‌کارهای پیشگیری از ابتلا به این عارضه شامل موارد زیر می‌شوند:

• خشک نگه داشتن واژن
• عدم استفاده از ژل، صابون و شوینده‌های عطری
• عدم گرفتن دوش واژینال
• پوشیدن لباس زیر پنبه‌ای یا نخی 
• عدم پوشیدن شلوارهای چسب، تنگ و نایلونی
• عدم استفاده از وان و جکوزی‌های عمومی
• استفاده از کاندوم لاتکس برای جلوگیری از انتقال عفونت
• خشک کردن ناحیه تناسلی از سمت جلو به پشت برای عدم انتقال باکتری‌های مقعد به واژن

بیشتر بخوانید: سفید کردن واژن با ساده‌ترین روش‌های خانگی و پزشکی

راهنمای مراجعه به پزشک

عفونت واژن یکی از شایع‌ترین بیماری‌های التهابی دستگاه تناسلی بین زنان است که حداقل یک‌بار خانم‌ها به آن مبتلا شده‌اند. این بیماری انواع مختلفی دارد که با توجه به نوع آن می‌توان بهترین گزینه درمان را انتخاب کرد. شما باید در صورت مشاهده علائمی مانند خارش، سوزش یا احساس بوی بد در واژن خود سریعا به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید یا از طریق امکان مشاوره آنلاین با متخصص زنان مشورت کنید تا آغاز روند درمانی به موقع از بروز آسیب‌های جدی جلوگیری کند.

وب‌سایت درمانکده با گرد هم آوردن جمعی از بهترین پزشکان متخصص، این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی آنلاین بتوانید نزد دکتر مورد نظر خود وقت معاینه رزرو کنید. همچنین می‌توانید برای دریافت راهنمایی بیشتر و مشاوره آنلاین تلفنی، متنی یا تصویری درباره بیماری عفونت واژن با دکتر زنان درمانکده در ارتباط باشید.

سوالات متداول

منبع: healthline | webmd | mayoclinic