زمانی که غضروف مفصل زانو می‌شکند، آرتروز زانو اتفاق می‌افتد و بعد از آن استخوان‌ها را قادر می‌سازد تا به هم ساییده شوند. ساییدگی استخوان‌های زانو دردناک و غیر قابل تحمل است و در برخی از موارد به شدت دچار تورم و گرفتگی می‌شود. امروزه روش‌های بسیاری برای درمان این بیماری و یا کاهش سرعت پیشرفت آن ارائه شده است که علائم ایجاد شده را به شدت کاهش میدهد. روش‌هایی مانند درمان‌های تزریقی و جراحی ارائه شده که درمان جراحی یک گزینه برای اشکال شدیدتر آرتروز است. یعنی در مواردی به کار گرفته می‌شود که هیچ یک از درمان‌های بدون جراحی پاسخگو نباشند.
آرتروز زانو چقدر شایع است؟
آرتروز زانو جزو بیماری‌های بسیار شایع است. تقریباً 46 درصد از افراد در طول زندگی خود درد ناشی از آن را تجربه می‌کنند و به دنبال راهکاری برای درمان هستند.
بیشتر بخوانید: آرتروز گردن و راه‌کار‌های درمانی آن
این بیماری چه کسانی را مبتلا می کند؟
به طور کلی افراد مختلفی به آرتروز زانو مبتلا می‌شوند اما در این بین آمار ابتلایان در خانم‌ها بیشتر است و زنان بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا می‌شوند. اکثر افراد پس از 40 سالگی به این عارضه مبتلا می‌شوند اما ممکن است عوامل دیگری مانند آسیب یا سابقه ژنتیکی زودتر از آنچه انتظار می‌رود باعث بروز آرتروز در زانو گردد.
آرتروز زانو چه تاثیراتی در بدن دارد؟
احساس درد در زانوها از شایع ترین علائم وجود آرتروز در زانو است، تورم و گرفتگی زانوها باعث می‌شود که آهسته دویدن، تند دویدن، بالا رفتن از پله‌ها و برخی از فعالیت‌های روزمره را برایتان با درد و مشکل همراه سازد. زانوهای شما سفت و متورم می‌شوند و در موارد شدید نشستن و یا بلند شدن برای افراد به سختی امکان‌پذیر است. آرتروز در صورت عدم توجه و درمان باعث می‌شود که شکل مفصل زانو دچار تغییرات شود و باعث شود که مفصل شما ناپایدار یا لرزان باشد.
بیشتر بخوانید: هر آنچه که باید در مورد آرتروز لگن و ران بدانید!
علت آرتروز زانو چیست؟
فرسودگی یا آسیب در غضروف مفصل زانو مهمترین علت بروز استئوآرتریت یا آرتروز در این ناحیه است. غضروف مفصلی بافت سختی در انتهای استخوان‌های شماست که به شما امکان خم شدن و حرکت را میدهد. در واقع غضروف منیسک، فشار روی زانو را بر طرف می کند.
غضروف خود را مانند ضربه گیری برای ماشین سواری‌تان در نظر بگیرید که آن را در برابر ضربات و تکان‌ها محافظت میکند. اگر مسیر شما بیشتر در جاده‌های ناهموار و پر تکان باشد ضربه گی‌های شما با سرعت بیشتری فرسوده شده و آسیب می‌بینند و اگر در خیابان‌های هموار و صاف راندگی کنید طول عمر آن‌ها را بیشتر کرده‌اید و سلامتشان را حفظ نموده‌اید. با رانندگی در مسیرهای هموار دوام ضربه گیر ها را افزایش می‌دهید. غضروف زانو نیز به این گونه است اگر در راه رفتن و فعالیت های روزانه خود دقت نداشته باشید ممکن است آسیب‌هایی به آن وارد شود و به سرعت دچار آسیب و فرسودگی شود که در نهایت نتواند وظیفه خود را آنگونه که مورد انتظار است انجام دهد.
بیشتر بخوانید: آناتومی آرنج و شناخت مشکلات آن
مواردی که احتمال بروز بیماری آرتروز زانو را تشدید میکند شامل موارد زیر است :
- داشتن اضافه وزن بالا یعنی اگر شاخص توده بدنی (BMI) شما 30 یا بیشتر باشد، احتمال ابتلا به این بیماری هفت برابر بیشتر از افرادی است که BMI کمتری دارند.
- در اثر یک حادثه زانو شما دچار آسیب و تخریب مفصل شده است
- فعالیت‌های روزانه مانند ورزش و کار به گونه‌ای است که فشار زیادی به زانو وارد می‌شود
- در ابتلا به عارضه آرتروز زانو دارای سابقه ژنتیکی هستید
- استخوان‌ها یا مفاصل کج دارید، مانند زانوهای ضربه خورده.
می توان گفت در اکثر مواقع باید به پزشک ارتوپد مراجعه کرد اما اگر در حرکت دادن زانو دچار مشکل هستید می‌توانید به متخصص طب فیزیکی و توانبخشی نیز مراجعه کنید یا از طریق مشاوره آنلاین با بهترین دکتر‌های طب فیزیکی و توانبخشی در سایت درمانکده سوالات خود را بپرسید.
بیشتر بخوانید: آناتومی لگن انسان و حقائقی کشف شده از آن
علائم آرتروز در زانو چیست؟
اولین و شایع ترین علامت در این بیماری احساس درد و تورم است. این درد در زمان حرکت زانو بیشتر شده و یا حتی در زمان نشستن هم احساس می‌شود. البته علائم دیگری نیز برای آرتروز زانو وجود دارد که شدت بیماری را بیشتر می کند. علائم دیگر عبارتند از:
- سفت شدن زانوها، به خصوص زمانی که برای اولین بار بلند می‌شوید یا زمانی که برای مدت طولانی نشسته اید.
- تورم و پف کردن زانو طوری که احساس می‌کنید زیر زانو آب جمع شده است
- شنیدن صدای ترک خوردن یا ساییدگی در زمان حرکت زانو
- احساس می‌کنید زانوی شما می‌لرزد، گویی می‌تواند خمیده شود یا بیرون بزند
- احساس قفل شدگی یا گرفتگی زانو در زمان حرکت دادن آن
بیشتر بخوانید: آناتومی شانه و عملکرد عجیب آن
این بیماری چگونه تشخیص داده می شود؟
متخصص ارتوپد بررسی‌های بالینی روی زانوها انجام میدهد و با معاینه فیزیکی از زانو احتمال وجود این بیماری را مورد تشخیص قرار میدهد. البته در بیشتر موارد از روش هایی مانند تصویربرداری از زانو برای تشخیص دقیق تر آن کمک می‌گیرند. معاینه فیزیکی به بررسی موارد زیر می پردازد:
- ناحیه مفصل زانو دردناک یا قرمز و متورم شده باشد
- نشانه هایی از آسیب دیدگی زانو وجود داشته باشد
- حرکت زانو ها به چه شکل است ومحدوده حرکتی تان چه اندازه است؟
- آیا زانو شل شده و فرد قابلیت کنترل آن را ندارد؟
- نحوه ی راه رفتن آهسته و میانه فرد چگونه است؟
سایر روش های تشخیص آرتروز زانو شامل چه مواردی است؟
- اشعه ایکس
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI).
- آزمایشات خون
- آسپیراسیون مفصل (آرتروسنتز)
- مدیریت و درمان
بیشتر بخوانید: آناتومی مچ دست؛ هرآنچه که باید درباره آن بدانیم!
چگونه آرتروز زانو را درمان می‌کنید؟
برای درمان آرتروز زانو جراح یا متخصص ارتوپد با توجه به آسیب هایی که در این ناحیه وارد شده است و با توجه به شدت فرسودگی مفصل درمان‌های لازم را مد نظر قرار می‌دهند، روش‌های درمانی که امروزه پاسخ خوبی ارائه می‌دهند شامل تزریقات درون مفصلی ، داروها و جراحی هستند که کمک می کند غضروف ها ترمیم و یا در موارد حاد جایگزین شوند. ممکن است در یک فرد از روش های ترکیبی برای درمان استفاده شود تا نتیجه ایده آل حاصل گردد.
درمان‌های غیر جراحی آرتروز زانو
- استفاده از داروهای مسکن.
- انجام فیزیوتراپی
- حفظ وزن سالم.
- استفاده از زانوبند.
- استفاده از ارتزهایی مانند کفی یا کفش مخصوص.
- ·تزریق کورتیزون (استروئید).
درمان‌های جراحی آرتروز زانو
- پیوند غضروف، غضروف سالم برای پر کردن در غضروف شما استفاده می شود
- استئوتومی زانو
- تعویض جزئی مفصل زانو
- تعویض کامل مفصل زانو
بیشتر بخوانید: شناخت بیشتر آناتومی مچ پا
در چه مواردی جراحی مفصل زانو توصیه می‌شود؟
پزشک شما ممکن است روش جراحی را در موارد زیر توصیه کند:
- درمان‌های غیر دارویی و فیزیوتراپی تاثیر گذار نباشند
- بیماری برایتان دچار مشکلاتی در کیفیت زندگی شده باشد
- نتایج تصویربرداری و آزمایشات نشان دهد که مفصل زانو تان به شدت آسیب دیده و قابل جبران نیست
آیا همیشه برای این بیماری به درمان پزشکی نیاز دارم؟
ممکن است برایتان دشوار باشد که همیشه تحت درمان آرتروز زانو باشید، اما این درمان معمولا به مصرف مکمل و داروها و یا استفاده از فیزیوتراپی‌های دوره ای بسنده میکند. متاسفانه درمان این بیماری به طور قطعی وجود ندارد و شما بعد از جراحی هم باید مراقبت‌های لازم را مد نظر قرار دهید. مصرف داروهای لازم و انجام فعالیت‌های ورزشی سبک و کمک گرفتن از فیزیوتراپی باید در سبک زندگی شما جا بگیرد تا بتوانید سلامت زانوها را تامین و به راحتی آن را حرکت دهید. گرفتن مشاوره از متخصص ارتوپد در طول دوره درمان بسیار مفید و کارآمد است.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره آرتروز دست و مچ دست
روش‌های پیشگیری از آرتروز زانو
روش‌هایی برای جلوگیری از آرتروز زانو وجود دارد که مهم ترین آن داشتن سبک زندگی سالم همراه با ورزش و تغذیه مناسب است اما ممکن است در برخی از موارد هم همچنان این بیماری بروز نماید. اما تکنیک‌های زیر به شما در پیشگیری از آرتروز زانو کمک می کند. همواره توصیه می شود که :
- وزن سلامت خود را حفظ و از چاقی پرهیز کنید.
- به اندازه کافی استراحت کنید و به زانو ها فشار نیاورید.
- برای دویدن فضاهای هموار و یا سطوح نرم مثل چمن را انتخاب کنید.
- از ورزش هایی که فشار زیادی به زانو وارد می کند بپرهیزید.
بیشتر بخوانید: بیماری آرتروز و هر آنچه که درباره آن نمی‌دانید!
آتروز زانو یک بیماری است که ممکن است در اثر فعالیت های نادرست روزانه، چاقی و یا ژنتیک بروز نماید. این عارضه با روش های جراحی و غیر جراحی کنترل و درمان می شود اما داشتن سبک زندگی سالم، ورزش های سبک و مناسب، تقویت غضروف ها با تغذیه و مشاوره گرفتن از پزشک متخصص ارتوپد به پیشگیری و کاهش سرعت این بیماری کمک میکند.
شما عزیزان می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر به مجله درمانکده مراجعه کنید.
