دندان حساس به سرما نتیجه سایش مینای دندان است. این عارضه زمانی رخ می‌دهد که اعصاب و ریشه دندان به دلیل تحلیل لثه در معرض محیط قرار بگیرند.
حتما برای شما هم تاکنون پیش آمده که هنگام نوشیدن مایعات سرد یا خوردن بستنی دندان‌تان تیر بکشد. این وضعیت ناخوشایند نشان‌دهنده حساس شدن دندان به سرما است که اغلب با درد لحظه‌ای و تیز همراه می‌شود و پس از گذشت چند ثانیه از بین می‌رود. دندان حساس به سرما یک مشکل شایع دندانپزشکی است که اغلب افراد در بازه سنی ۲۰ تا ۵۰ سال یک‌بار آن را تجربه می‌کنند. خوشبختانه این عارضه قابل درمان است و اگر سطحی باشد می‌توان آن را با راهکارهای خانگی برطرف کرد.
اگر شما هم به این سوال فکر می‌کنید که چرا دندان‌هایم به سرما یا ترشیجات حساس است و نمی‌توانم به راحتی بستنی یا آب سرد بخورم، در این مقاله از مجله درمانکده همراه ما باشید تا درباره علت و روش درمان حساس شدن دندان به سرما بیشتر صحبت کنیم.
فهرست محتوا:
علت دندان حساس به سرما چیست؟
حساس شدن دندان به سرما دلایل مختلفی دارد که شامل موارد زیر می‌شوند:
ترشی و غذاهای اسیدی
یکی از دلایل اصلی حساس شدن دندان‌ها به سرما مصرف بیش از اندازه ترشیجات و مواد غذایی اسیدی است. این نوع مواد غذایی باعث حل شدن و از بین رفتن یک لایه از مینای دندان شما می‌شوند که نتیجه آن حساسیت دندان به نوشیدنی یا غذای سرد است. اگر به خوردن میوه‌های اسیدی مانند لیمو علاقه‌مندید، حتما بلافاصله پس از مصرف، دهان خود را با آب بشویید.
ترک‌های دندانی
اگر دندان‌های شما ترک‌های ریزی داشته باشند که با چشم دیده نشوند، ممکن است آن‌ها را به شکل دندان حساس به سرما احساس کنید. این ترک‌ها معمولا ناشی از ضربه و جویدن مداوم مواد غذایی سفت هستند یا خوبه‌خود ایجاد می‌شوند. در اغلب موارد با درمان ترک‌های دندانی می‌توان مشکل حساس شدن دندان‌ها به سردی را برطرف کرد.
بیشتر بدانید: علت زرد شدن دندان چیست؟
غلط مسواک زدن
اگر روش مسواک زدن شما اشتباه باشد یا از مسواک نامناسب استفاده کنید، سلامت دندان‌ها به خطر می‌افتد. برای مسواک زدن از فشار بیش از حد به دندان‌ها و ایجاد ضربات افقی خودداری کنید. همچنین استفاده از مسواک سفت می‌تواند باعث نازک شدن مینای دندان شما شود که علت تیر کشیدن دندان با آب سرد را باید نتیجه این مورد دانست. از طرفی روش غلط مسواک زدن باعث تحلیل لثه و در معرض هوا قرار گرفتن ریشه دندان می‌شود که در این صورت برخورد مواد غذایی با آن و دمای خنک می‌تواند دردناک باشد.
ترمیم پوسیدگی‌های نزدیک به عصب
یکی دیگر از دلایل دندان حساس به سرما وجود پرکردگی روی دندان است. حساسیت دندان پس از پر کردن بیشتر می‌شود و چون هیچ لایه محافظت‌کننده‌ای در نزدیکی عصب دندان وجود ندارد، خوردن مواد غذایی خنک یا نوشیدن آب سرد حساسیت ایجاد می‌کند.
بیشتر بدانید: عصب کشی دندان چیست؟
دندان قروچه
دندان قروچه وضعیتی است که دندان‌های شما هنگام خواب بر روی همدیگر ساییده می‌شوند. این عارضه می‌تواند به دلیل مشکلات عصبی، کشیدن دندان یا داشتن دندان‌های نامنظم ایجاد شود. سایش مداوم دندان‌ها بر اثر دندان قروچه باعث از بین رفتن مینای دندان می‌شود و حساسیت آن‌ها را نسبت به سرما افزایش می‌دهد.
درمان‌های دندانپزشکی
انواع مختلف درمان‌های دندانپزشکی مانند سفید کردن دندان‌ها تا حدی باعث حساس شدن دندان به سرما می‌شود. اما این عارضه پس از گذشت چند روز از انجام درمان دندانپزشکی خودبه‌خود برطرف خواهد شد. از دیگر موارد مرتبط با درمان دندانپزشکی که نتیجه موقت آن دندان حساس به سرما است باید به جراحی لثه و جرم‌گیری اشاره کنیم.
تحلیل لثه
تجمع پلاک روی دندان می‌تواند باعث ایجاد انواع بیماری مانند تحلیل لثه یا از بین رفتن استخوان فک شود. این عارضه نقش مهمی در حساس شدن دندان‌ها به سرما دارد. شما می‌توانید با مشاهده وضعیت لثه خود بررسی کنید که آیا فاصله لثه از دندان زیاد شده یا خیر.
درمان دندان حساس به سرما
اگر حساسیت دندان‌های شما به نوشیدنی و مواد غذایی خنک پس از یک هفته خودبه‌خود بهبود پیدا نکرد باید به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک متخصص با بررسی وضعیت دندان‌های شما بهترین روش را برای درمان دندان حساس به سرما توصیه می‌کند.
معمولا اولین روش برای درمان این وضعیت استفاده از خمیردندان‌های ضد حساسیت است. اگر علائم حساسیت دندان به سرما از بین نرفت، دندانپزشک از سایر روش‌ها مانند ژل حاوی فلوراید موضعی یا فلوراید وارنیش استفاده می‌کند.
این روش درمانی دندان حساس به سرما در مطب دندانپزشکی انجام می‌شود و متناسب با میزان حساسیت دندان‌های شما برای از بین بردن کامل حساسیت آن‌ها به سرما یک یا چندین جلسه طول می‌کشد.
در نهایت اگر حساسیت دندان‌ها به سرما بسیار کلافه‌کننده باشد، نشان‌دهنده تحلیل لثه یا بیرون آمدن ریشه دندان است که دندانپزشک به کمک روش‌هایی مانند باندینگ کامپوزیت، عصب‌کشی یا جراحی لثه آن را برطرف می‌کند.
بیشتر بدانید: کامپوزیت دندان چیست و چگونه انجام می‌شود؟
چگونه با درمان خانگی حساسیت دندان به سرما را درمان کنیم؟
بهترین راهکارهای درمان خانگی حساسیت دندان به سرما شامل موارد زیر می‌شوند:
- مصرف غذاهای سرد و خشک را محدود کنید.
- از گاز زدن مواد غذایی سرد و یخی مانند بستنی اجتناب کنید.
- برای کاهش درد دندان حساس به سرما از مسواک نرم و لطیف استفاده کنید.
- توجه داشته باشید نخ دندان شما باید از نوع مخصوص دندان‌های حساس انتخاب شود.
- می‌توانید برای کاهش درد و علائم حساسیت دندان به سرما، خمیردندان مخصوص دندان‌های حساس را مستقیما روی دندان قرار دهید.
راهکارهای طب سنتی برای کاهش درد دندان حساس به سرما
موارد معرفی شده در جدول زیر به شما کمک می‌کنند تا درد حساسیت دندان به سرما را کاهش دهید:
| روغن نارگیل | یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل را به مدت پنج دقیقه درون دهان خود نگه دارید و بچرخانید. سپس دهان خود را با آب ولرم بشویید و دندان‌هایتان را به آرامی مسواک بزنید. |
| روغن کنجد | یک قاشق غذاخوری روغن کنجد را با چند قطره آب ولرم مخلوط کنید و در دهان‌تان بچرخانید. سپس دندان‌ها را با آب ولرم بشویید و مسواک بزنید. |
| آب نمک | نصف قاشق غذاخوری نمک را با یک فنجان آب ولرم ترکیب کنید و در دهان خود بچرخانید. |
| روغن میخک | گیاه میخک در کاهش درد دندان حساس به سرما نقش مهمی دارد. می‌توانید مقداری از روغن میخک را به کمک یک پنبه به سطح دندان‌های خود بمالید و پس از گذشت ۱۰ دقیقه به آرامی مسواک بزنید. |
| سیر | سیر کاهش‌دهنده قوی درد است که به کاهش حساسیت دندان به سرما هم کمک می‌کند. یک حبه سیر را رنده کنید و به مدت ۱۰ دقیقه روی دندان حساس به سرما بگذارید. سپس دهان خود را با آب ولرم بشویید و به آرامی مسواک بزنید. |
بیشتر بدانید: درمان دندان درد با بهترین روش‌های خانگی
چطور از حساس شدن دندان‌ها پیشگیری کنیم؟
با رعایت نکات زیر می‌توانید از ایجاد دندان حساس به سرما جلوگیری کنید:
- مسواک شما باید موهای نرم و لطیفی داشته باشد.
- روش صحیح مسواک زدن (عمودی) را یاد بگیرید.
- اگر موقع مسواک زدن دندان‌های شما حساسیت نشان می‌دهند، به جای انجام ندادن این کار از خمیردندان ضد حساسیت استفاده کنید.
- حداقل روزی ۲ بار مسواک بزنید و نخ دندان بکشید تا از تحلیل لثه (یکی از دلایل مهم حساس شدن دندان به سرما) پیشگیری شود.
- از مصرف مداوم مواد غذایی و نوشیدنی‌های اسیدی، گازدار و مرکبات بپرهیزید.
- در صورت امکان برای نوشیدن مایعات اسیدی و گازدار از نی استفاده کنید تا برخورد مستقیم با دندان ایجاد نشود.
- با دقت مسواک بزنید و از تمیز شدن تمامی قسمت‌های دندان به خصوص خطوط کنار و زیر لثه مطمئن شوید.
راهنمای مراجعه به پزشک
دندان حساس به سرما یک وضعیت آزاردهنده است که می‌تواند کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد. افرادی که با مشکل حساسیت دندان‌های خود به سرما دست‌وپنجه نرم می‌کنند همیشه ترس شدید از درد دارند و حتی ممکن است از درست مسواک زدن هم پرهیز کنند که این خود باعث ایجاد مشکلات دندان جدی‌تری می‌شود. بنابراین اگر پس از خوردن مواد غذایی خنک یا نوشیدن آب سرد احساس درد تیز و گذرایی در دندان‌های خود دارید، بهترین کار مراجعه فوری به دندانپزشک متخصص است.
تیم درمانکده با گرد هم آوردن جمعی از بهترین پزشکان متخصص این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی آنلاین این مجموعه برای مراجعه حضوری نزد دندانپزشک مورد نظر خود وقت معاینه رزرو کنید یا از دندانپزشک آنلاین مشاوره دریافت کنید.
بیشتر بدانید: قرص مسکن قوی برای دندان درد
سوالات متداول
مهم‌ترین دلیل این عارضه را می‌توان ناشی از ترک‌های دندانی، مصرف مواد غذایی اسیدی، روش غلط مسواک زدن، تحلیل لثه، ترمیم پوسیدگی‌های نزدیک به عصب، برخی درمان‌های دندانپزشکی مانند جرم‌گیری و دندان قروچه دانست.
بله. دندانپزشک متخصص با توصیه خمیردندان ضد حساسیت، فلورایدتراپی یا روش‌های درمانی جدی‌تر مانند عصب‌کشی برای درمان حساسیت دندان‌ها به سرما اقدام می‌کند.
شما می‌توانید با روش صحیح مسواک زدن و انجام این کار حداقل ۲ بار در روز از حساسیت دندان‌ها به سرما جلوگیری کنید.
منابع: arcdentalhealth | sensodyne
