عصب کشی دندان (Root Canal Treatment) یک فرآیند درمانی در دندانپزشکی است که این فرصت را به شما می‌دهد تا عصب دندان‌هایتان درمان شوند. بدین شکل پالپ عفونی و ملتهب از ریشه دندان جدا خواهد شد و درد شدید دندان‌ها تسکین می‌یابد.
در پروسه درمان دندان‌ها عصب‌کشی یک مرحله متداول است که اکثر ما روزی آن را تجربه خواهیم کرد. عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌های مضر و مراجعه نامنظم به دندانپزشک با گذشت زمان باعث می‌شود تا پوسیدگی و عفونت به ریشه دندان نفوذ پیدا کند. در این شرایط شما درد بسیار شدید و اغلب غیرقابل تحملی را تجربه خواهید کرد.
تنها راه‌حل درمان این درد، عصب کشی دندان است. این روش درمانی باید حتما توسط یک دندانپزشک متخصص درمان ریشه انجام شود. اگر شما هم درد شدیدی هنگام جویدن احساس می‌کنید یا متوجه نبض در یکی از دندان‌های خود شده‌اید، تا انتهای این مقاله از مجله درمانکده همراه ما باشید تا بیشتر در مورد روش انجام و مراحل عصب کشی دندان صحبت کنیم. همچنین می‌توانید برای مشورت درباره مشکل دندان خود با دندانپزشک آنلاین درمانکده در ارتباط باشید.
فهرست محتوا:
- عصب کشی دندان چیست؟
- چرا درمان به‌موقع ریشه دندان اهمیت دارد؟
- مراحل عصب کشی دندان عفونی
- عصب کشی دندان چقدر طول میکشد؟
- عصب کشی دندان در بارداری ضرر دارد؟
- علت شکستن دندان عصب کشی شده
- در چه مواقعی به درمان مجدد دندان عصب کشی شده نیاز است؟
- اهمیت عصب کشی دندان برای کودکان
- عصب کشی دندان از روی روکش امکان‌پذیر است؟
- راهنمای مراجعه به پزشک
- سوالات متداول
عصب کشی دندان چیست؟
عصب کشی دندان یا درمان ریشه که در انگلیسی به آن Root Canal Treatment می‌گویند، فرآیندی است که موجب تمیزی و برطرف کردن عفونت در ناحیه پالپ (Pulp) می‌شود. پالپ قسمت نرم و مرکزی دندان شامل رگ‌های خون، بافت همبند و عصب‌ها است و به رشد دندان‌ها کمک می‌کند.
عصب‌کشی ناحیه پالپ را از عفونت خالی می‌کند تا دندانی که به شدت پوسیده شده درمان شود. سپس فضای تمیز شده را با مواد مخصوص پر می‌کنند.
بیشتر بخوانیم: دندان درد بعد از عصب کشی؛ علت و درمان خانگی آن چیست؟
چه زمانی به درمان ریشه دندان نیاز داریم؟
- احساس درد شدید هنگام جویدن غذا
- تغییر رنگ دندان
- حساسیت به گرمی و سردی
- ورم لثه مجاور دندان پوسیده
- بروز آبسه لثه در دفعات متعدد
آیا عصب کشی دندان درد دارد؟
افراد زیادی با شنیدن اسم عصب کشی دچار استرس و ترس شدید می‌شوند. دغدغه اکثر افرادی که دندان پوسیده دارند، درد عصب کشی دندان است. اما باید بگوییم بی‌حسی موضعی که برای درمان ریشه استفاده می‌شود بسیار قوی است و شما در طول پروسه عصب کشی متوجه دردی نمی‌شوید. پس از اتمام درمان و برطرف شدن بی‌حسی در صورت احساس درد می‌توانید مُسکن مصرف کنید.
بیشتر بخوانیم: کشیدن دندان عقل درد دارد؟ عوارض و مراقبت‌های بعد از جراحی
چرا درمان به‌موقع ریشه دندان اهمیت دارد؟
اگر عصب کشی دندان انجام نشود عفونت دندان پوسیده شدت پیدا می‌کند و احتمال سرایت آن به بخش‌های دیگر زیاد می‌شود. بنابراین با ایجاد عفونت در دندان و تشخیص دندانپزشک برای عصب‌کشی بهتر است این کار را به‌موقع انجام دهید تا شدت عفونت موجب از بین رفتن دندان شما نشود.
مراحل عصب کشی دندان عفونی
روند درمان ریشه دندان به ترتیب زیر است:
۱. بی‌حسی موضعی
برای شروع عصب‌کشی دندانپزشک بی‌حسی موضعی را با دوز مشخص در نزدیک‌ترین قسمت لثه دندان پوسیده تزریق می‌کند. لثه‌ها پس از گذشت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه کاملا بی‌حس خواهند شد. البته دندانپزشک در معاینه اولیه اگر متوجه عفونت شدید شود برای مدت ۱۰ تا ۱۵ روز قبل از درمان ریشه آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند.
بیشتر بخوانید:دندان شیری چیست؟ ترتیب افتادن دندان شیری در کودکان
۲. برداشتن پالپ دندان
متخصص درمان ریشه باید به ناحیه پالپ دندان دسترسی پیدا کند. برای این منظور سوراخی روی دندان (قسمت عاج) یا پشت آن ایجاد می‌کند. سپس پالپ مرده و عصب‌های عفونی آن ناحیه به کمک ابزار مخصوص عصب کشی برداشته می‌شوند. در این مرحله دندان پوسیده نمی‌تواند هیچ دردی احساس کند.
۳. ضدعفونی کردن دندان
بعد از این که دندانپزشک پالپ و هسته مرکزی دندان را برداشت، به کمک آنتی‌بیوتیک موضعی کانال باز شده را ضدعفونی می‌کند تا عفونت ایجادشده برطرف شود و از بروز مجدد آن پیشگیری کند.
بیشتر بدانید: عفونت دندان عصب کشی شده را چگونه درمان کنیم؟
۴. جای‌گذاری ابزار مخصوص
پس از ضدعفونی کانال دندان ابزار مخصوص انعطاف‌پذیری درون آن قرار می‌دهند تا فرم مورد نظر برای پر کردن دندان و گذاشتن سیلر مشخص شود. در این مرحله هم پاکسازی نهایی انجام می‌شود تا کوچکترین آثار باقیمانده عفونت از بین برود.
۵. پر کردن دندان
مرحله آخر عصب کشی دندان شامل پر کردن آن است که توسط خمیر سیلر و ماده لاستیک گوتاپرکا در کانال ریشه انجام می‌شود. سیلر یک ماده چسبنده است که به قرار گرفتن ماده پرکننده در جای خود کمک می‌کند و مانع از عفونت مجدد دندان خواهد شد.
دندانپزشک توسط سیلانت سوراخی که در شروع فرآیند درمانی ریشه ایجاد کرده بود، مسدود می‌کند. در این صورت کانال ریشه از آسیب احتمالی بزاق دهان حفظ می‌شود.
بیشتر بدانید: پر کردن دندان چگونه انجام می‌شود؟
۶. قرار دادن روکش دندان
دندان بعد از عصب کشی به‌دلیل نداشتن پالپ، آسیب‌پذیر و حساس می‌شود. از همین‌رو دندانپزشک برای حفظ استحکام دندان روی آن را پر می‌کند یا روکش می‌گذارد. تا زمانی‌که روکش روی دندان عصب‌کشی گذاشته نشده نباید با آن غذا بجوید. پس از پر کردن نهایی می‌توانید از دندان مورد نظر مانند یک دندان معمولی استفاده کنید.
بیشتر بخوانیم: ارتودنسی دندان فاصله دار؛ با فاصله دندان‌ها خداحافظی کنید!
عصب کشی دندان چقدر طول میکشد؟
زمان درمان ریشه به تعداد کانال‌های دندان بستگی دارد. دندان‌های جلو یا نیش دارای یک ریشه و یک کانال هستند. از همین‌رو عصب کشی دندان جلو زمان کمتری طول میکشد؛ اما دندان‌های آسیاب کوچک و عقبی معمولا ۲ یا سه ریشه دارند که تعداد کانال‌های دندان هم همین تعداد خواهد بود.
درواقع هرچه تعداد ریشه و کانال دندان بیشتر باشد مدت عصب‌کشی طولانی‌تر می‌شود و هزینه آن هم بالاتر می‌رود. به‌طور کلی می‌توان گفت مدت زمان لازم برای درمان ریشه دندان از ۳۰ تا ۹۰ دقیقه متغیر است.
بیشتر بخوانید: دندان حساس به سرما را چگونه درمان کنیم؟
عصب کشی دندان در بارداری ضرر دارد؟
درد دندان یکی از عارضه‌های دوران بارداری است که به‌دلیل تغییرات هورمونی زیاد در بدن مادر رخ می‌دهد. عصب کشی دندان در بارداری ضرری برای جنین نخواهد داشت. اما بهتر است آن را بر اساس نظر دکتر متخصص زنان خود در سه ماه دوم بارداری انجام دهید. سه ماه اول جنین بیشترین آسیب‌پذیری را دارد و سه ماه آخر بارداری نشستن طولانی مدت روی صندلی برای شما دشوار خواهد بود.
بیشتر بخوانیم: جرم گیری دندان چیست؟ انواع روش‌های خانگی و پزشکی موثر!
علت شکستن دندان عصب کشی شده
اگر دندان عصب کشی شده بشکند شما هنگام جویدن و گاز گرفتن درد احساس می‌کنید و عدم درمان باعث لق شدن آن می‌شود. علت اصلی این عارضه شکننده شدن دندان بعد از برداشتن پالپ است. دندانپزشک معمولا برای درمان شکستگی دندان عصب‌کشی شده روکش آن را ترمیم می‌کند.
در صورتی که در این زمینه سوالی برایتان پیش آمد می‌توانید با دکتر دندانپزشک آنلاین ارتباط بگیرید و راهنمایی کسب کنید.
در چه مواقعی به درمان مجدد دندان عصب کشی شده نیاز است؟
اگر دندان درست عصب کشی نشود، احتمال نیاز به درمان مجدد وجود دارد. دلیل اصلی عدم عصب‌کشی موفقیت‌آمیز می‌تواند ناشی از عوامل زیر باشد:
- پنهان شدن کانال چهارم دندان و عدم درمان آن
- عدم دسترسی کامل دندانپزشک به کانال دندان
- ترک خوردن یا شکاف برداشتن ریشه در عمق لثه
بیشتر بخوانید:راه درمان دندان ترک خورده چیست؟
اهمیت عصب کشی دندان برای کودکان
افراد زیادی تصور می‌کنند عصب‌کشی دندان شیری ضرورتی ندارد. این در حالی است که دندان‌های شیری اگر به شدت پوسیده شوند مانند دندان عادی نیاز به عصب‌کشی پیدا می‌کنند. در این مواقع دندانپزشک عصب کشی دندان با بیهوشی را برای کودکان امتحان می‌کند.
معمولا با تکنیک‌های روانشناسی می‌توان ترس و استرس ناشی از پروسه درمان را از کودکان دور کرد و به بیهوشی نیازی نیست. در طول این فرآیند، ناحیه آسیب‌دیده ریشه دندان پاکسازی و سطح آن با مواد مخصوص پر می‌شود.
بیشتر بخوانیم: بریج دندان چیست؟ چگونه انجام می‌شود و چقدر دوام دارد؟
عصب کشی دندان از روی روکش امکان‌پذیر است؟
زمانی‌که زیر دندان روکش‌شده سوراخ ایجاد شود یا ریشه دندان نیاز به درمان مجدد داشته باشد، دندانپزشک عصب کشی از روی روکش انجام می‌دهد. البته در برخی مواقع دندانپزشک برای برطرف شدن احتمال عفونت در ریشه دندان آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. در صورت ادامه داشتن درد، عصب کشی مجددا با برداشتن روکش انجام می‌شود.
راهنمای مراجعه به پزشک
زمانی که پوسیدگی دندان‌ها شدید باشد و باعث عفونت ریشه آن شود بهترین گزینه درمان عصب کشی دندان است. درمان به‌موقع کمک می‌کند تا عفونت به سایر دندان‌ها نرسد و موجب از بین رفتن دندان شما نشود. برای انتخاب بهترین دندانپزشک باتجربه می‌توانید از طریق سیستم نوبت‌دهی آنلاین درمانکده برای مراجعه حضوری وقت معاینه رزرو کنید.
بیشتر بخوانید:راه‌کارهایی برای پیشگیری از زرد شدن دندان ها
سوالات متداول
معمولا مدت زمان پر کردن دائمی دندان بعد از عصب‌کشی بر اساس نظر دندانپزشک انتخاب می‌شود. به‌طور کلی حدود یک ماه فاصله بین درمان ریشه و پر کردن دندان نیاز است که می‌تواند با تشخیص دندانپزشک جهت جلوگیری از آسیب به دندان کوتاه‌تر شود.
با توجه به موقعیت دندان (نیش یا آسیاب) بین ۳۰ تا ۹۰ دقیقه متغیر است.
بهتر است تا حدود یک ساعت پس از عصب‌کشی از خوردن غذاهای سفت و جویدنی خودداری کنید. معمولا توصیه می‌شود تا از بین رفتن اثر بی‌حسی چیزی نخورید که منجر به گاز گرفتن زبان و گونه نشود.
منبع: healthdirect | nhs | medicalnewstoday
