تشنج چیست؟
بدن ما از ذرات بسیار ریز و بنیادینی به نام یاخته یا سلول تشکیل شده است. یاخته کوچکترین واحد حیات است که ساختار جانداران را تشکیل میدهد. در اصطلاح به یاختهها بلوکهای زندگی میگویند. یاختة عصبی به سلولهای بافت عصبی گفته میشود که به دو دسته تقسیم میشوند: یاختة عصبی تحریکپذیر و یاختة عصبی تحریکناپذیر. بیشتر اوقات منظور از یاختة عصبی همان یاختههای عصبی تحریکپذیر است که به آن نورون میگویند. نورونها در دستگاه عصبی ما به فراوانی یافت میشوند و کار آنها انتقال پیامهای عصبی مغز است. حال اگر این نورونها به صورت شدید و غیرطبیعی در مغز فردی فعالیت کنند، فرد دچار تشنج میشود که وضعیت روانی و فیزیکی و سطح هوشیاری او در آن حالت تغییرات شدیدی میکند. به زبان ساده تشنج حاصل یک اختلال در فعالیت الکتریکی مغز است. بیشتر مردم تشنج را با بیماری صرع میشناسند اما تشنج فقط مختص این بیماری نیست و دلایل زیادی ممکن است منجر به بروز تشنج در بدن بیمار شوند. برای نوبت دهی اینترنتی بهترین متخصص مغز و اعصاب میتونید از صفحه مربوطه اقدام کنید.
انواع تشنج کدام است؟
به طور کلی تشنج که در زبان عامیانه به آن حملة غش نیز گفته میشود به دو دستة کانونی(focal) و عمومی (generalize) تقسیم میشود. این تقسیمبندی بر اساس منطقهای از مغز است که نورونها فعالیت غیرطبیعیشان را بروز میدهند. اگر تنها یک قسمت از مغز درگیر فعالیت شدید شود آن را تشنج کانونی و اگر همة مغز درگیر شود به آن تشنج عمومی میگوئیم.
تشنج کانونی چیست؟
نام دیگر تشنج کانونی تشنج محدود یا جزئی (partial) است. در این تشنج همانطور که از اسم آن پیدا است، فعالیت شدید نورونهای مغز از یک منطقه شروع میشود و سپس انتشار مییابد. در تشنجهای کانونی یا محدود شخص بیمار با یک سری علائم متوجه نزدیک شدن تشنج میشود. در تشنجهای کانونی بیمار پاسخهای طبیعی خود به محیط پیرامونش را از دست میدهد. در این تشنج دو حالت پیش میآید. یا سطح هوشیاری و آگاهی بیمار به شدت پائین میآید که غالباً شخص به یک نقطه خیره میشود و یا یک سری حرکات را پشت سر هم تکرار میکند مثل گزیدن لب. یا سطح هوشیاری پائین نمیآید ولی به شدت تغییر میکند. این بیماران ممکن است در هوشیاری تغییریافتهشان مزة غذاها و بوی آنها و دیگر علائم احساسی را متفاوت درک کنند و عواطفشان نیز تغییر کند.
تشنج عمومی چه علائمی دارد؟
تشنج عمومی کل مغز را در برمیگیرد و به شش دسته تقسیم میشود.
تشنج تونیک: این صحنه راز یاد توی فیلمها دیدهاید. فردی که دچار تشنج میشود روی زمین میافتد و دست و پایش شروع به تکان خوردن میکنند. این نوع تشنج، با عنوان تشنج تونیک شناخته میشود.
تشنج آتونیک: در این تشنج مرکز کنترل عضلات در مغز دچار تشنج شده و فرد به طور ناگهانی بر روی زمین سقوط میکند.
تشنج کلونیک: محل تأثیرگذاری این تشنج صورت، دستها و گردن بیمار است.
تشنجهای میوکلونیک: محل تأثیرگذاری تشنج میوکلونیک پاها و بازوها است و معمولاً تشنج به طور قرینه در دو طرف بدن صورت میگیرد.
تشنجهای تونیک-کلونیک: شایعترین نوع تشنج همین نوع است. تشنجهای تونیک- کلونیک عارضههای هر دو دسته تشنجهای تونیک و کلونیک را با هم دارند. بیماری که به این تشنج دچار میشود ممکن است به طور ناگهانی آگاهی خود ار از دست بدهد و با بدنی منقبض شروع به تکان خوردن کند. در بعضی موارد ممکن است بیمار کنترل ادرار خود را نیز از دست بدهد و یا زبانش را در حین تشنج گاز بگیرد.
تشنج ابسنس(Absence): در این شکل از تشنج آگاهی به طور کامل از دست میرود. البته این عارضه مدت کوتاهی طول میکشد.