عفونت هلیکوباکتر پیلوری چیست و چه عوارضی دارد؟

در انتظار بازبینی توسط تیم پزشکی درمانکده

عفونت هلیکوباکتر پیلوری (Helicobacter pylori) یا H. pylori زمانی رخ می‌دهد که باکتری هلیکوباکتر پیلوری معده شما را آلوده کند. این باکتری می‌تواند در محیط خشن و اسیدی معده زندگی کند. چون محیط اطراف خود را تغییر می‌دهد و اسیدیته را کم می‌کند تا راحت‌تر زنده بماند.

H. pylori غالبا معده شما را در دوران کودکی آلوده می‌کند. عفونت‌های ناشی از این باکتری معمولا علامت خاصی ایجاد نمی‌کنند، اما می‌توانند در بعضی از افراد به بیماری‌هایی مثل زخم معده و گاستریت (ورم معده) منجر شوند. برای اینکه با بیماری هلیکوباکتر پیلوری و نحوه درمان آن آشنا شوید، مقاله امروز مجله درمانکده را تا انتها بخوانید.

علائم عفونت هلیکوباکتر پیلوری

اکثر افراد مبتلا به عفونت H. pylori هیچ علامتی را تجربه نمی‌کنند. دقیقا مشخص نیست که چرا بسیاری از افراد علامتی ندارند، اما به نظر می‌رسد که بعضی از مردم با مقاومت بیشتری در برابر اثرات مضر هلیکوباکتر پیلوری متولد می‌شوند.

بیشتر بدانید: درمان زخم معده چقدر طول می‌کشد؟

در گروهی از افراد، عفونت هلیکوباکتر پیلوری به گاستریت یا زخم معده منجر می‌شود که از علائم آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • درد یا سوزش معده (به خصوص زمانی که معده خالی است)
  • حالت تهوع
  • از دست دادن اشتها
  • آروغ زدن مکرر
  • نفخ
  • کاهش وزن ناخواسته

در صورت داشتن چنین علائمی می توانید با دکتر گوارش آنلاین مشورت کنید.

بیشتر بدانید: داروی رفلاکس معده چیست؟

دستگاه گوارش شامل معده، روده و کبد و تصویری از باکتری هلیکوباکتر پیلوری در معده
عفونت H. pylori به بروز مشکلات گوارشی مثل معده درد، نفخ، آروغ زدن مکرر و حالت تهوع منجر می‌شود.

بیشتر بدانید: درمان سوزش معده چیست؟

سرطان معده نادر است، اما احتمال ابتلا به آن در افراد مبتلا به هلیکوباکتر پیلوری افزایش می‌یابد. علائم سرطان معده عبارتند از:

  • کاهش اشتها
  • کاهش وزن ناخواسته
  • وجود خون در مدفوع
  • حالت تهوع
  • احساس سیری در اوایل غذا خوردن
  • ناراحتی یا تورم شکم
  • دل درد
  • خستگی یا ضعف

بیشتر بدانید: میکروب معده: از علائم و تشخیص تا درمان آن

بسیاری از علائم سرطان معده، زخم معده و سایر بیماری‌های مرتبط با H. pylori می‌توانند از سایر مشکلات ناشی شوند. اگر نگران علائم خود هستید، با پزشک صحبت کنید. همچنین در صورت مشاهده موارد زیر باید فورا تحت مراقبت پزشکی قرار بگیرید:

  • مشکل در بلع
  • وجود خون در مدفوع
  • مدفوع سیاه رنگ
  • استفراغ

عوارض عفونت هلیکوباکتر پیلوری

رایج‌ترین عوارض مرتبط با عفونت هلیکوباکتر پیلوری عبارتند از:

  • زخم‌های گوارشی: H. pylori ممکن است به پوشش محافظ معده و روده کوچک آسیب برساند و به ایجاد زخم‌های گوارشی منجر شود. حدود 10 درصد افراد مبتلا به این عفونت دچار زخم می‌شوند.
  • التهاب پوشش معده: H. pylori می‌تواند معده را تحت تاثیر قرار دهد و باعث تحریک و تورم (گاستریت) شود.
  • خونریزی داخلی: زمانی اتفاق می‌افتد که زخم معده به عروق خونی برسد.
  • سوراخ شدن معده: زمانی رخ می‌دهد که زخم به دیواره معده آسیب بزند.
  • پریتونیت: این عارضه به معنی عفونت صفاق یا پوشش داخلی حفره شکمی است.
  • سرطان معده: باکتری H. pylori یک عامل خطر قوی برای انواع خاصی از سرطان معده است. خوشبختانه، اکثر افراد آلوده به هلیکوباکتر پیلوری هرگز به سرطان معده مبتلا نمی‌شوند.

بیشتر بدانید: برای التهاب معده چه بخوریم؟

زمان مراجعه به پزشک

در صورت مشاهده علائم و نشانه‌هایی که ممکن است به گاستریت (ورم معده) یا زخم معده مربوط باشند، به پزشک مراجعه کنید. اگر علائم زیر را تجربه کردید، فورا به دنبال کمک پزشکی باشید:

  • درد شدید یا مداوم معده که ممکن است شما را از خواب بیدار کند
  • مدفوع خون‌آلود یا سیاه رنگ
  • استفراغ خون‌آلود یا سیاه رنگ یا استفراغی که شبیه تفاله قهوه است

بیشتر بدانید: علائم خونریزی معده چیست؟

اینفوگرافی درباره علائم ورم معده و زخم معده
در صورت مشاهده علائم نگران‌کننده مثل درد شدید معده، مدفوع سیاه‌رنگ یا استفراغ خون‌آلود فورا به پزشک مراجعه کنید.

دلایل ابتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری

دقیقا مشخص نیست که عفونت هلیکوباکتر پیلوری چگونه گسترش می‌یابد. این باکتری هزاران سال است که با انسان هم‌زیستی دارد. به نظر می‌رسد که عفونت از دهان یک فرد به دهان فرد دیگر منتقل می‌شود (برای مثل از طریق بوسیدن). باکتری H. pylori همچنین ممکن است از طریق تماس با استفراغ یا مدفوع منتقل شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که پس از استفاده از سرویس بهداشتی دست‌های خود را به خوبی نشویید. هلیکوباکتر پیلوری از طریق تماس با آب یا غذای آلوده هم می‌تواند پخش شود.

عوامل خطر

کودکان بیشتر از بزرگسالان در معرض ابتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری هستند، چون ممکن است همیشه بهداشت را رعایت نکنند. محیط و شرایط زندگی شما می‌تواند بر خطر ابتلا به بیماری هلیکوباکتر پیلوری تاثیر بگذارد. عوامل زیر احتمال ابتلا به این عفونت را افزایش می‌دهند:

  • زندگی در کشورهای در حال توسعه
  • عدم دسترسی به آب تمیز
  • زندگی کردن با افرادی که به عفونت هلیکوباکتر پیلوری مبتلا هستند
  • زندگی کردن با تعداد زیادی از افراد در یک خانه مشترک

تشخیص بیماری هلیکوباکتر پیلوری

در صورت مشاهده علائم مرتبط با بیماری‌های گوارشی ممکن است به آزمایش H. pylori نیاز داشته باشید. راه‌های مختلفی برای تشخیص عفونت هلیکوباکتر پیلوری وجود دارد، از جمله:

  • آزمایش خون: نمونه خون شما از نظر وجود آنتی‌بادی‌های هلیکوباکتر پیلوری بررسی می‌شود.
  • آزمایش مدفوع: این آزمایش در مدفوع به دنبال پروتئین (آنتی‌ژن) مرتبط با عفونت H. pylori می‌گردد.
  • تست تنفسی اوره: سطوح غیرطبیعی دی اکسید کربن را بررسی می‌کند که می‌تواند نشان‌دهنده عفونت H. pylori باشد. این تست برای بزرگسالان و کودکان بالای 6 سال که قادر به همکاری هستند، قابل استفاده است.

بیشتر بدانید: متاپلازی روده ای چیست؟

اینفوگرافی درباره راه‌های تشخیص هلیکوباکتر پیلوری
پزشک عفونت هلیکوباکتر پیلوری را با آزمایش خون، آزمایش مدفوع یا تست تنفسی اوره تشخیص می‌دهد.

گاهی اوقات، اگر نتیجه سایر آزمایش‌ها قطعی نباشد، ممکن است پزشک آندوسکوپی را توصیه کند تا بتواند داخل مری، معده و بخش ابتدایی روده کوچک را ببیند. در این روش، پزشک یک لوله بلند و نازک مجهز به دوربین را از طریق دهان وارد دستگاه گوارش می‌کند. در حین آندوسکوپی، پزشک می‌تواند نمونه کوچکی از بافت دستگاه گوارش را بردارد و برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه بفرستد.

درمان اچ پیلوری

اگر عفونت هلیکوباکتر پیلوری برای شما مشکلی ایجاد نمی‌کند و در معرض خطر ابتلا به سرطان معده نیستید، ممکن است درمان برایتان مفید نباشد. اما در صورت داشتن سابقه خانوادگی سرطان معده یا زخم‌های گوارشی احتمالا پزشک به شما پیشنهاد می‌دهد که تحت درمان قرار بگیرید تا زخم بهبود پیدا کند و خطر ابتلا به سرطان کاهش یابد.

عفونت هلیکوباکتر پیلوری معمولا با حداقل 2 آنتی‌بیوتیک مختلف درمان می‌شود. این روش به جلوگیری از ایجاد مقاومت باکتریایی در برابر یک آنتی‌بیوتیک خاص کمک می‌کند. سایر داروهایی که در درمان مشکلات معده نقش دارند عبارتند از:

  • مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs): امپرازول، لانسوپرازول و پنتوپرازول از تولید اسید در معده جلوگیری می‌کنند.
  • بیسموت ساب‌سالیسیلات: این دارو با پوشاندن زخم و محافظت از آن در برابر اسید معده اثربخشی خود را نشان می‌دهد.
  • مسدود‌کننده‌های هیستامین: داروهایی مثل سایمتیدین با سرکوب ماده‌ای به نام هیستامین از تولید اسید جلوگیری می‌کنند. مسدود‌کننده‌های هیستامین فقط در صورتی تجویز می‌شوند که امکان استفاده از PPIs وجود نداشته باشد.

حداقل چهار هفته پس از درمان، آزمایش هلیکوباکتر پیلوری را تکرار کنید. اگر عفونت هنوز از بین نرفته باشد، ممکن است برای درمان قطعی هلیکوباکتر پیلوری به ترکیب متفاوتی از آنتی‌بیوتیک‌ها نیاز داشته باشید.

پیش‌گیری از عفونت هلیکوباکتر پیلوری

در مناطقی از جهان که بیماری هلیکوباکتر پیلوری و عوارض آن شایع است، گاهی اوقات پزشکان افراد سالم را از نظر ابتلا به این عفونت مورد بررسی قرار می‌دهند. با این حال، در مورد فواید این روش بین متخصصان اختلاف‌نظر وجود دارد. اگر نگران عفونت H. pylori هستید یا فکر می‌کنید ممکن است به سرطان معده مبتلا شوید، با پزشک در مورد ضرورت انجام آزمایش مشورت کنید.

هیچ واکسنی وجود ندارد که بتواند از شما در برابر H. pylori محافظت کند، اما رعایت بهداشت و پیروی از عادت‌های سالم به جلوگیری از عفونت کمک می‌کند. علاوه بر این، شما می‌توانید خطر ابتلا به عفونت را با موارد زیر کاهش دهید:

  • شستن مکرر دست‌ها، به ‌ویژه قبل از آشپزی کردن یا غذا خوردن، یا بعد از استفاده از سرویس بهداشتی
  • نوشیدن آب از منبعی که می‌دانید بی‌خطر است
  • اجتناب از خوردن غذاهایی که به درستی تمیز ‌یا پخته نشده‌اند

بیشتر بدانید: سردی معده و دستگاه گوارش چیست؟

شخصی که کف روی دست خود را زیر شیر آب می‌شوید
رعایت بهداشت نقش مهمی در جلوگیری از عفونت H. pylori دارد.

سوالات متداول

بیماری هلیکوباکتر پیلوری چیست؟

H. pylori نوعی باکتری است که می‌تواند باعث ایجاد عفونت در معده یا دوازدهه (بخش ابتدایی روده کوچک) شود. این باکتری شایع‌ترین علت زخم معده است. همچنین می‌تواند پوشش معده را تحریک کند و باعث ملتهب شدن آن شود (گاستریت یا التهاب معده). در موارد نادر، عفونت درمان نشده و طولانی‌مدت به سرطان معده منجر می‌شود.

چه کسانی به عفونت هلیکوباکتر پیلوری مبتلا می شوند؟

باکتری H. pylori در بدن 50 تا 75 درصد جمعیت جهان وجود دارد، اما در بیشتر افراد باعث بیماری نمی‌شود. عفونت هلیکوباکتر پیلوری بیشتر در کودکان رخ می‌دهد و در کشورهای در حال توسعه شایع‌تر است.

آیا هلیکوباکترپیلوری منتقل می‌شود؟

بله، H. pylori می‌تواند از طریق بزاق، مدفوع و همچنین آب و غذای آلوده از فردی به فرد دیگر سرایت کند.

آیا گیاهان می‌توانند به درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری کمک کنند؟

مطالعات نشان داده‌اند که از بعضی از گیاهان مثل چای سبز و ریشه شیرین بیان می‌توان به عنوان گیاه کشنده هلیکوباکتر پیلوری نام برد. با این حال، برای نتیجه‌گیری قطعی به تحقیقات بیشتری نیاز است.

کلام پایانی درباره عفونت هلیکوباکتر پیلوری

اکثر افراد آلوده به هلیکوباکتر پیلوری هرگز علائم یا مشکلات مربوط به باکتری را تجربه نمی‌کنند. با این حال، عفونت هلیکوباکتر پیلوری می‌تواند در بعضی از افراد به زخم معده منجر شود. اگر با مشکلات گوارشی مثل درد یا سوزش معده، حالت تهوع و نفخ دست و پنجه نرم می‌کنید، می‌توانید از طریق سایت درمانکده از بهترین دکتر گوارش برای ویزیت حضوری یا مشاوره آنلاین وقت بگیرید.

منابع: mayoclinic, healthline

آیا این مقاله برای شما مفید بود؟

میانگین امتیاز 4.3 / 5. تعداد رای‌ها 44

هنوز امتیازی ثبت نشده

elh.zamani@yahoo.com
الهام زمانی

الهام زمانی هستم. در رشته تغذیه در مقطع فوق لیسانس تحصیل کردم و به دلیل علاقه‌ای که به نوشتن دارم وارد حوزه تولید محتوا شدم. خوشحالم که با نوشتن مطالب به‌روز و قابل فهم، ضمن آموختن چیزهای جدید به افزایش آگاهی جامعه درباره بیماری‌ها و سبک زندگی سالم کمک می‌کنم.

مشاهده سایر مطالب
اشتراک در
اطلاع از
guest
(اختیاری)

در صورتی که سوال شما تخصصی هست و به دنبال نظر پزشک متخصص هستید، به بخش مشاوره آنلاین پزشکی مراجعه کنید.

11 پرسش و پاسخ
بیشترین رأی
تازه‌ترین قدیمی‌ترین
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه سؤال ها
فاطمه زهرا کاشان بیدگل : آیا مری شل شده درمان دارد
فاطمه زهرا کاشان بیدگل : آیا مری شل شده درمان دارد
6 ماه قبل

سلام خانم دکتر روزتون بخیر از زحمات و لطف شما بسیار سپاسگزارم آیا مری شل شده درمان دارد ؟ آیا غذاهای سرد هلی کوباکتر را قوی میکند ؟ ممنونم جواب سوال مرا پاسخ دهید خدا انشالله سلامتی بهتون بده ❤

افب
افب
8 ماه قبل

علی

علی پور اشرفی
علی پور اشرفی
8 ماه قبل

سلام دکتر خسته نباشید �تی که من از صبح بیدار می‌شوم مدام �ام آروغ می‌زنم و گاهی وقتا که غذا می‌خورم دوباره دوباره آروغ می‌زنم لطفاً کمکم کنید

شهر
تبریز
حسینی
حسینی
10 ماه قبل

میکروب هلیکو باکتری عدد ۸۷

حسینی
حسینی
10 ماه قبل

سلام عفونت هلیکوباکترپیلوری من عدد۸۷میباشد
راه درمان

شهر
تهران
عبدالله محمدی
عبدالله محمدی
11 ماه قبل

سلام خسته نباشید جناب پزشک برایم گفت معده‌ ات h pylori شده من در مرحله اول قرار دارم چه باید کرد بااحترام عبدالله محمدی از افغانستان

فاطمه
فاطمه
11 ماه قبل

منظورم اچ پیلوری بود.

شهر
تهران
فاطمه
فاطمه
11 ماه قبل

سلام برای درمان اث پیلوری چه کار کنم؟

شهر
تهران
نارویی
نارویی
11 ماه قبل

معده‌دردارم‌وسط‌قفسه‌سینه‌هنگام‌بلعیدن‌غذاخیلی‌اذیت میشم‌میشه‌زودجوابی‌بدید

محبوبه شکری
محبوبه شکری
11 ماه قبل

سلام،من دردمعده عصبی دارم ودراین زمانها گشنم که میشه اصلاغذانمیتونم بخورم وحالت تهوع دارم ودردم درپایین جناغ هست که فشارمیدم به نظرتون عفونت دارم
قبلا ماه رمضون راحت روزه میگرفتم ولی الان خیلی سوزش دارم

شهر
تهران
حسن
حسن
1 سال قبل

ببخشید من یبوست دارم طوری ک در طول روز مدفوع ندارم و اینکه احساس پری گلوم دارم وحساس استفراغ واینکه شکمم حتی در حالت سیری غار و غور میکنه و اینکه هنگام غذا خوردن شکمم درد میگیره و اینکه آروغ زیادی میزنم میتونن نشانه هلیکو باکتری باشن؟؟ البته بگم که عفونت مجاری اداری هم دارم

شهر
مشهد