بلوغ دختران و پسران

همه آن چیزی که باید درباره بلوغ دختران و پسران بدانید

در انتظار بازبینی توسط تیم پزشکی درمانکده

بلوغ یک دوره گذر از کودکی به بزرگسالی است که با تولید و ترشح هورمون‌های زیادی همراه می‌شود. کودکان در این برهه از زندگی تغییرات زیادی در روحیات، رفتار و جسم خود احساس می‌کنند. بلوغ دختران معمولا در سن پایین‌تر و بلوغ پسران در اواسط دوره نوجوانی رخ می‌دهد و باید گفت با علائم متفاوتی بلوغ دختران و پسران رخ می‌دهد.

با نزدیک شدن دوره بلوغ در کودکان، دغدغه والدین هم شروع می‌شود، زیرا عبور نوجوانان از این دوره با موفقیت می‌تواند بر سلامت جسم و روان آن‌ها در بزرگسالی تاثیر بسیار زیادی بگذارد. افراد زیادی تصور می‌کنند مراحل بلوغ تنها شامل تغییراتی در فیزیک نوجوانان است. 

در صورتی که کودک شما باید پنج مرحله بلوغ را پشت سر بگذارد و این فرایند بسیار دشوار خواهد بود. از همین رو در این مقاله از مجله درمانکده به بررسی ماهیت اصلی بلوغ دختران و پسران، سنی که این پدیده رخ می‌دهد و تاثیرات آن بر نوجوانان می‌پردازیم. همراه ما باشید.

بلوغ چیست؟

نوجوانان در این مرحله از زندگی به دلیل بالا و پایین شدن سطح هورمون با تغییراتی در جسم و روان خود روبه‌رو می‌شوند. بلوغ دختران و پسران می‌تواند برای نوجوانان چالش برانگیز و گیج کننده باشد. در واقع باید بگوییم در این دوره بدن با تغییرات درونی و بیرونی زیادی مواجه خواهد شد که مهمترین آن‌ها شامل موارد زیر می‌شود:

  • بدن و قد آن‌ها همچون یک فرد بزرگسال رشد می‌کند.
  • اعضای جنسی خارجی بدن رشد می‌کنند.
  • فرد در این دوره توانایی تولید مثل پیدا می‌کند.

بیشتر بدانید: فواید و عوارض بستن سوتین در دختران و زنان

صورت پسری که جوش‌های دوران بلوغ بر روی صورت او ظاهر شده است
نوجوانان در این مرحله از زندگی به دلیل بالا و پایین شدن سطح هورمون با تغییراتی در جسم و روان خود روبه‌رو می‌شوند. بلوغ می‌تواند برای نوجوانان چالش برانگیز و گیج کننده باشد.

در طول دوره بلوغ تغییرات جسمی و روانی به آرامی ظاهر می‌شوند. زمان شروع این دوره برای دختران معمولا بین 8 تا 13 سالگی و برای پسران بین 9 تا 14 سالگی خواهد بود. ممکن است تغییرات ناشی از این دوره در تمام مدت زمان نوجوانی ادامه‌دار باشد. نمونه‌های زیادی وجود داشته که دختران و پسران تا سن 20 سالگی درگیر تغییرات ناشی از بلوغ بودند.

در دوران بلوغ چه اتفاق‌هایی رخ می‌دهد؟

هیپوتالاموس در مغز مسئول فرستادن سیگنال به بدن است. در صورتی که هیپوتالاموس دستور ایجاد ویژگی‌های بزرگسالی را به بدن بفرستد، دوره بلوغ آغاز می‌شود. این دستور هیپوتالاموس به کمک هورمون‌ها برای کل بدن فرستاده خواهد شد تا با رشد اندام‌های تناسلی (تخمدان‌ها در زنان و بیضه‌ها در مردان) مجموعه‌ای از هورمون‌های مورد نیاز دیگر تولید شوند.

با تولید هورمون‌های مذکور در بخش‌های مختلف بدن از جمله پوست، ماهیچه‌ها، استخوان‌ها، اندام‌های تولید مثل خارجی، بافت سینه، مغز و مو تغییرات چشمگیری ایجاد می‌شود. 

در واقع می‌توان مهمترین تغییرات در سطح بدن یک نوجوان که وارد دوره بلوغ شده است را تغییرات هورمونی دانست. اکثر تغییرات به وجود آمده در این دوره به دلیل بالا و پایین شدن سطح هورمون‌ها رخ می‌دهند. هورمون‌های اصلی که نقش مهمی در این دوره دارند شامل موارد زیر می‌شوند:

بیشتر بدانید: پرده بکارت چیست و چه انواعی دارد؟

هورمون‌های اصلی در دوره بلوغ

  • تستوسترون: این هورمون جنسی اولیه در مردان ترشح می‌شود و باعث رشد صفات مردانه همچون صدای بم، موهای صورت و رشد ماهیچه‌ها خواهد شد. این هورمون در رشد صفات زنان هم نقش مهمی دارد اما به مقدار بسیار کمتری ترشح می‌شود.
  • دی هیدروتستوسترون: این هورمون با علامت اختصاری DHT نشان داده می‌شود و از هورمون تستوسترون قدرت بیشتری دارد. برای شروع بلوغ پسران به این هورمون نیاز است، همچنین به شروع بلوغ دختران هم کمک می‌کند.
  • هورمون رشد: سطح این هورمون در دوران گذر از کودکی به بزرگسالی افزایش پیدا می‌کند. به کمک هورمون رشد جهشی در استخوان‌ها، ماهیچه‌ها و افزایش سریع قد رخ می‌دهد. در صورتی که افزایش قد نوجوانان در این دوره بسیار آهسته باشد، ممکن است آن‌ها از کمبود هورمون رشد رنج ببرند.
  • استرادیول: این هورمون یکی دیگر از هورمون‌های مورد نیاز دختران و پسران در این دوره محسوب می‌شود. سطح استرادیول در دختران معمولا زودتر افزایش پیدا می‌کند و پس از رسیدن به دوره بزرگسالی همچنان بالا باقی خواهد ماند.
تصویری که تغییرات هورمونی را در دوره بلوغ نشان می‌دهد
باید مهمترین تغییرات در سطح بدن یک نوجوان که وارد دوره بلوغ شده است را تغییرات هورمونی دانست. اکثر تغییرات به وجود آمده در این دوره به دلیل بالا و پایین شدن سطح هورمون‌ها رخ می‌دهند.

انواع بلوغ

عموم مردم وقتی از بلوغ حرف می‌زنند منظورشان گذر از کودکی به بزرگسالی است که در آن رشد جسمی و روانی رخ می‌دهد. برای این دوره می‌توان تعاریف و معانی مختلفی اعم از رشد فکری و هیجانی در نظر گرفت که لزوما همزمان با گذر کودکی به بزرگسالی اتفاق نمی‌افتد. 

کمالی که در آغاز نوجوانی تا پایان آن در نظر گرفته می‌شود با رشد جسمی، روانی و جنسی همراه است. در حالی‌که سایر بُعدهای این دوره (هیجانی، فکری) می‌تواند تا پایان سنین جوانی حتی تا آخر عمر به رشد خود ادامه دهد. 

به طور کلی انواع بلوغ را به دو دسته تقسیم می‌کنند:

  • بلوغ زودرس: اگر تغییرات جسمی، هورمونی رفتاری و روحی در دختران زودتر از 8 سالگی و در پسران قبل از 9 سالگی بروز پیدا کند، به آن رشد زودرس گفته می‌شود.
  • بلوغ دیررس: در صورتی که تغییرات جسمی، هورمونی، رفتاری و روحی در دختران پس از 13 سالگی و در پسران بعد از 14 سالگی بروز پیدا کند، به آن رشد دیررس گفته می‌شود.

بیشتر بدانید: کاپ قاعدگی و آسودگی در دوران پریود

عوامل موثر در بلوغ دختران و پسران

یکی از مهمترین دوره‌های زندگی به مرحله گذر از کودکی و ورود به بزرگسالی تعلق دارد. در این دوره تغییرات جسمی، روحی و عاطفی فراوانی اتفاق می‌افتد که می‌تواند بر روی هویت، توانایی تصمیم‌گیری و رسیدن به خواسته‌های نوجوان در بزرگسالی تاثیر بسیار زیادی بگذارد. 

از همین رو توجه به عواملی که می‌توانند بر ایجاد رشد و کمال موثر باشند حائز اهمیت خواهند بود. در ادامه به بررسی این عوامل می‌پردازیم:

1. وراثت

یکی از اصلی‌ترین عواملی که باعث تعیین سن بلوغ به‌خصوص در دختران می‌شود، عامل وراثت یا همان ژنتیک است. به عنوان مثال دخترانی که مادر یا خواهرانشان در سن خاصی بالغ شده‌اند یا دوره قاعدگی را شروع کرده‌اند، همانند آن‌ها خواهند بود.

2. تغذیه

تغذیه دیگر عامل مهم در حفظ و ارتقای سلامت محسوب می‌شود. کودک شما برای گذر از کودکی به بزرگسالی به جهش رشدی نیاز دارد که در صورت داشتن بدنی سالم این امر به راحتی صورت می‌گیرد. بنابراین می‌توان گفت تغذیه این گروه از جامعه که دوره بحرانی و سختی را سپری می‌کنند برای رشد و تکامل آن بسیار حیاتی است. 

در صورتی که تغذیه در دوره رشد نادیده گرفته شود ممکن است اختلالات مختلف اعم از بی‌اشتهایی یا پرخوری شکل بگیرد که نتیجه آن‌ها چیزی جزء لاغری و چاقی بیش از حد نیست.

3. موقعیت جغرافیایی

پس از وراثت و تغذیه می‌توان عامل مهم بعدی را محیط زندگی نوجوان معرفی کرد. برخی از دخترانی که نزدیک خط استوا زندگی می‌کنند در سن پایین‌تر وارد دوره گذر از کودکی به بزرگسالی می‌شوند. از طرفی میزان تابش نور خورشید در یک اقلیم و خواب شبانه در ساعات معینی باعث می‌شود تا دختران در دوره بلوغ قاعدگی یکسانی داشته باشند.

4. جنس

بر اثر تحقیقات گسترده ثابت شده است که جنس را باید از عوامل موثر در بلوغ دانست. گذر از کودکی به بزرگسالی معمولا در دختران 2 سال زودتر از پسران اتفاق می‌افتد.

5. وزن

دختران و پسرانی که نسبت به سایر همسالان خود 20 تا 30 درصد وزن بیشتری دارند در معرض بلوغ زودرس قرار می‌گیرند. این موضوع در پسرانی با چاقی متوسط بیشتر دیده شده است. به طور کلی چاقی و لاغری چشمگیر می‌تواند اثرات متفاوتی بگذارد.

بیشتر بدانید: کاربرد هورمون آدرنالین در بدن

زمان شروع بلوغ در دختران

شروع بلوغ دختران در کشورهای مختلف می‌تواند متناسب با نژاد، محیط و پیشینه خانوادگی با یکدیگر تفاوت‌هایی داشته باشد. مثلا دختران سیاه پوست یا اسپانیایی تبار از دختران سفیدپوست دوره گذر از کودکی به بزرگسالی را زودتر آغاز می‌کنند. 

اما به طور کلی باید گفت بلوغ دختران حدودا دو سال زودتر از بلوغ پسران رخ می‌دهد. دختران معمولا بین سن 8 تا 13 سالگی وارد این دوره می‌شوند.

تغییرات رفتاری دختران در مراحل بلوغ

تغییرات عاطفی یکی از اولین رفتارهایی است که دختران در مراحل مختلف این دوره تجربه می‌کنند. ممکن است برخی از دختران نسبت به دیگران بیشتر تحت تاثیر قرار بگیرند. این امر به دلیل هورمون‌هایی همچون استروژن و پروژسترون در بدن آن‌هاست که از هورمون‌های اصلی این فرایند محسوب می‌شوند.

برخی از نوجوانان دختر فشارهای اجتماعی، سخت‌گیری‌هایی در مدرسه و بدخلقی‌های ناشی از آن را تحمل می‌کنند که می‌تواند باعث طغیان عاطفی در رفتار آن‌ها شود. اگر نوجوان دختر به‌طور مداوم با والدین خود درگیر می‌شود تصور نکنید او یک فرزند بدجنس است. بلکه شما باید با ایجاد یک فضای امن اجازه دهید تا فرزند دخترتان تمامی احساسات خودش را بروز دهد و آن را با شما مطرح کند.

نقش والدین در مراحل رشد دختران

تنها در صورتی وارد عمل شوید که نوجوان دختر شما از لحاظ ایمنی یا اخلاقی در خطر بود. در این صورت می‌تواند با فراهم کردن یک محیط خانوادگی امن به او کمک کنید تا به کشف درستی از هویت خود برسد. از مدام کوبیدن و سرکوب کردن فرزند دخترتان در این دوره دست بکشید. 

اگر اشتباهاتی که مرتکب می‌شود باعث به خطر افتادن زندگی‌اش نمی‌شود، اجازه دهید آن‌ها را تجربه کند و از اشتباهات درس بگیرد. این کار باعث می‌شود تا نوجوان دختر متوجه شود شما به توانایی او در حل مشکلات اعتماد دارید.

در صورتی که بلوغ دختران با اضطراب، افسردگی یا سایر چالش‌های سلامت روان همراه بود، تنها کافیست نگرانی خود را با یک متخصص مربوطه در میان بگذارید. ممکن است دختر شما به مشاوره برای مدیریت احساسات و عواطف خود نیاز داشته باشد. 

همچنین متخصص سلامت روان او را برای دریافت آموزش‌هایی همچون انعطاف‌پذیری بیشتر و تمرکز بر روی نقاط قوت خود آماده می‌کند. در صورت نیاز روانپزشک داروهای ضد افسردگی تجویز خواهد کرد که می‌تواند باعث کنترل و کاهش علائم اختلال در این دوره شود. در صورت نیاز می‌توانید از طریق امکان مشاوره آنلاین با دکتر روانپزشک در سایت درمانکده مشورت کنید.

بیشتر بدانید: تامپون و همه آن چیزی که باید در مورد این محصول پزشکی بهداشتی بدانید

مراحل بلوغ دختران

تانر اصطلاحی است که برای مراحل رشد و بلوغ در نظر گرفته‌اند. این دوره برای دختران با 5 مرحله تانر همراه است.

تصویر گرافیکی از رشد و بلوغ دختران که در 5 مرحله تکمیل می‌شود
تمامی مراحل رشد فیزیکی دختران اعم از افزایش قد، پیدایش موهای زائد بر روی ناحیه تناسلی و رشد بافت سینه شامل 5 مرحله می‌شود که در بازه سنی 8 تا 13 سالگی رخ می‌دهد.

مرحله اول تانر

در این مرحله دختران هنوز هیچ تغییر مشهودی حس نمی‌کنند.

مرحله دوم تانر

در مرحله تانر دوم تغییرات فیزیکی به‌طور آهسته شروع می‌شود. این مرحله علائم بلوغ در دختران را به شکل زیر نشان می‌دهد:

  • پستان شروع به جوانه زدن می‌کند و بافت سینه قابل لمس خواهد بود. ناحیه رنگدانه‌دار اطراف نوک پستان بزرگ می‌شود.
  • موهای نازک بر روی ناحیه تناسلی به‌خصوص لابیاهای بزرگ ظاهر می‌شود.
  • قد نوجوان دختر حدودا 5 سانتی‌متر در طول سال افزایش پیدا می‌کند.

بیشتر بدانید: ماساژ بدن و فواید شگفت‌انگیز آن

مرحله سوم تانر

این مرحله برای سن 9 تا 14 سالگی خواهد بود که رشد و تغییرات فیزیکی با سرعت بیشتری اتفاق می‌افتند. مرحله سوم تانر علائم بلوغ در دختران را به شکل زیر نشان می‌دهد:

  • کل بافت پستان برجسته می‌شود و بالاتر می‌آید.
  • موهای زیربغل شروع به رشد می‌کنند و موهای ناحیه تناسلی ضخیم‌تر خواهند شد.
  • جهش رشد قد به بیش از 8 سانتی‌متر در سال می‌رسد. 
  • پوست صورت دختران چرب‌تر شده و ایجاد آکنه بر روی صورت خود را تجربه می‌کنند.

مرحله چهارم تانر

در این دوره تانر مراحل تکمیلی خود را سپری خواهد کرد. تانر چهارم در بازه زمانی 10 تا 15 سالگی رخ می‌دهد. این مرحله علائم بلوغ در دختران را به شکل زیر نشان می‌دهد:

  • بافتان پستان به رشد خود ادامه می‌دهد و نوک سینه بیرون می‌آید.
  • موهای زائد ناحیه تناسلی افزایش پیدا می‌کند.
  • مشکلات جوش و آکنه صورت برای دختران ادامه‌دار خواهد بود.
  • رشد قد با سرعتی حدود 5 سانتی‌متر در سال ادامه می‌یابد.

از دیگر علائم بلوغ دختران در این مرحله می‌توان به آغاز دوره قاعدگی از سن 12 سالگی اشاره کرد. این موضوع تا حد زیادی به پیشینه خانوادگی (سن شروع پریودی مادر و خواهرهایشان) بستگی دارد. اگر فرزند دختر شما دچار اختلالات غذایی باشد ممکن است دوره قاعدگی برای او دیرتر آغاز شود.

بیشتر بدانید: علائم و نشانه های کمبود ویتامین کا (K)

مرحله پنجم تانر

در این مرحله رشد تکمیل شده و به پایان میرسد. دختران در پایان مرحله تانر پنجم به بلوغ جسمی رسیده‌اند. در این مرحله ناحیه تناسلی به سمت ران‌ها کشیده شده و موهای زائد این قسمت رشد بیشتری پیدا می‌کنند. دختران معمولا در سن 16 سالگی افزایش قد مناسبی داشته‌اند اما در برخی نمونه‌ها دیده شده است که رشد قد در دختران تا سن 20 سالگی هم ادامه خواهد داشت.

علائم و نشانه‌های بلوغ زودرس در دختران

مراحل بلوغ برای همه دختران به یک شکل نخواهد بود. برخی از آن‌ها تغییرات را زودتر مشاهده می‌کنند.

نشانه‌های بلوغ زودرس در دختران شامل موارد زیر می‌شود:

  • قبل از شروع سن 8 سالگی علائم و تغییرات بلوغ مشخص است.
  • تغییرات فیزیکی بدن با سرعت بسیار زیادی رخ می‌دهد.
  •  تغییرات فیزیکی بدن بدون نظم ایجاد می‌شود. به عنوان مثال قبل از رشد پستان، تغییرات دیگر این دوره نمایان می‌شوند.
  •  رشد بافت پستان همزمان با رشد موهای ناحیه تناسلی اتفاق نمی‌افتد. (به عنوان مثال بافت پستان در حال رشد است اما موهای ناحیه تناسلی ایجاد نشده‌اند یا برعکس)

در صورتی که این تغییرات را در کودک دختر خود مشاهده کردید او را نزد یک دکتر متخصص غدد ببرید. او با انجام یک سری آزمایش‌های ساده می‌تواند بلوغ زودرس را تایید کند و به شناسایی علت آن بپردازد. 

مهمترین علت پیدایش این نوع بلوغ را در زیر بررسی می‌کنیم:

  • غده هیپوفیز دستور تولید و ترشح هورمون‌ها را زودتر از سن اصلی داده است.
  • ممکن است در غده فوق کلیوی یا جای دیگری از بدن تومور وجود داشته باشد.
  • ممکن است فرزند دختر شما از طریق راه‌های مختلف در معرض استروژن زیادی قرار گرفته باشد.
  • احتمال این‌‌که کودک دختر شما بر اثر عوامل ژنتیکی دچار بلوغ زودرس شده باشد، زیاد است. (یکی از والدین تجربه مشابه داشته باشند)
  • استرس بسیار شدید می‌تواند نظم ترشح هورمون‌ها را برهم بزند که نتیجه آن گذر از کودکی به بزرگسالی در زمان نادرست خواهد بود.
  • مصرف غذاهای بسیار چرب و تغذیه نامناسب در ایجاد این مشکل اثر گذار است.

اگر سوالی در این مورد برایتان پیش آماده می‌توانید از طریق امکان مشاوره آنلاین با دکتر غدد از دکتر راهنمایی کسب کنید.

بیشتر بدانید: ویتامین D چرا برای بدن ما حیاتی است؟

تصویر دختر خردسالی که قبل از شروع 8 سالگی با علائم بلوغ زودرس مواجه شده است
عوامل ژنتیکی، افزایش ترشح غذه هیپوفیز، وجود تومور در غدد فوق کلیه، استرس و اضطراب شدید یا تغذیه نامناسب می‌تواند از عوامل ایجاد بلوغ زودرس در دختران باشد.

زمان شروع بلوغ در پسران

شروع بلوغ پسران یک یا دو سال دیرتر از دختران خواهد بود. آن‌ها معمولا از سن 9 تا 14 سالگی دوره گذر از کودکی به بزرگسالی را آغاز می‌کنند. بلوغ پسران با تغییرات جسمی و روانی زیادی همراه است که به دلیل ترشح هورمون‌ها ایجاد میشوند. 9 تا 14 سالگی را مهمترین بازه زمانی رشد در پسران می‌دانند که ممکن است برای بسیاری از خانواده‌ها چالش برانگیز باشد.

بیشتر بدانید: علائم و علل کمبود ویتامین آ (A)

تغییرات رفتاری پسران در مراحل بلوغ

پسرها در دوره گذر از کودکی به بزرگسالی ممکن است با تغییرات عاطفی مواجه شوند. اما عدم ایجاد تغییرات در احساسات بسیاری از آن‌ها هم امکان‌پذیر است. در اکثر موارد به دلیل ترشح زیاد تستوسترون و همین‌طور فشارهای اجتماعی با خلق‌وخوی پرخاشگرانه و طغیان عواطف روبه‌رو می‌شوند که در نهایت منجر به اختلافات خانوادگی خواهد شد. 

در این مواقع اگر والدین به فرزند پسر خود مشتاقانه گوش دهند و هر زمانی که می‌خواهد حرف بزند در کنار او باشند بسیار خوب است. شما باید بدانید نوجوان پسرتان چه زمانی می‌خواهد فقط شنیده شود. 

از این‌که به او بگویید دوستش دارید غافل نشوید و تا زمانی که از لحاظ ایمنی یا اخلاقی در خطر نبود وارد عمل نشوید. البته این موضوع بدان معنا نیست که شما کنار او نیستید، بلکه می‌توانید به صورت محبت‌آمیز محدودیت‌هایی برای فرزند پسر خود در نظر بگیرید.

در صورتی که مراحل رشد در فرزند پسر شما با اضطراب، افسردگی و نوسانات رفتاری همراه بود حتما با یک پزشک متخصص مشورت کنید. منظور ما از تغییرات رفتاری در این دوره کناره گرفتن از خانواده یا دوستان، انجام ندادن کارهایی که قبلا از آن‌ها لذت میبرد و کاهش نمرات درسی او است. در این صورت متخصص سلامت روان می‌تواند با ارائه راه‌کار یا تجویز دارو به شما کمک کند.

مراحل بلوغ پسران

برای مراحل رشد و بلوغ در پسران هم اصطلاح تانر را در نظر گرفته‌اند. این دوره از رشد برای پسران با 5 مرحله تانر همراه خواهد بود.

تصاویر گرافیکی از تمامی مراحل رشد و بلوغ پسران که طی فرایند 5 مرحله‌ای انجام می‌شود.
بلوغ در پسران با 5 مرحله همراه است که تمامی تغییرات فیزیکی همچون افزایش قد، رشد استخوان‌ها، ماهیچه‌ها و دستگاه تناسلی به آرامی در این بازه زمانی تکامل پیدا می‌کنند.

بیشتر بدانید: علائم پریودی و 10 نشانه آن + نکات مهمی که دختران باید بدانند

مرحله اول تانر

این مرحله قبل از شروع تانر است که پسران هنوز هیچ تغییر قابل مشاهده‌ای را تجربه نمی‌کنند.

مرحله دوم تانر

مرحله دوم در بازه سنی 9 تا 14 سالگی پسرها است که تغییرات فیزیکی به آرامی شروع می‌شوند. این مرحله علائم بلوغ در پسران را به شکل زیر نشان می‌دهد:

  • دستگاه تناسلی (بیضه‌ها و کیسه بیضه) شروع به رشد می‌کنند.
  • در اطراف آلت تناسلی و زیر بغل موهای کم پشتی شروع به رشد می‌کنند.
  • قد پسران در این مرحله حدود 5 تا 5.5 سانتی‌متر در سال افزایش پیدا می‌کند که معمولا با دردهای شدید استخوانی همراه است.

مرحله سوم تانر

سن 10 تا 16 سالگی در مرحله سوم تانر قرار می‌گیرد که بلوغ پسران با تغییرات فیزیکی سریع‌تری پیش خواهد رفت. این مرحله علائم بلوغ در پسران را به شکل زیر نشان می‌دهد:

  • آلت تناسلی و بیضه‌ها به صورت مداوم رشد می‌کنند و احتمال انزال در شب هنگام خواب وجود دارد.
  • موهای ناحیه تناسلی ضخیم‌تر خواهند شد و رنگ آن‌ها تیره‌تر می‌شود.
  • قد نوجوان پسر در این مرحله از تانر بیش از 7 سانتی‌متر در سال افزایش پیدا می‌کند.
  • بوی بدن نوجوان پسر در این مرحله کاملا احساس می‌شود که دلیل آن میزان تعریق بیشتر است.
  • ماهیچه‌های عضلانی رشد بیشتری خواهند داشت.
  • این مرحله از تانر در پسران با تغییرات صوتی همراه است.

یکی دیگر از تغییراتی که مراحل اولیه بلوغ پسران مشهود است رشد سینه‌ها  یا پدیده ژنیکوماستی خواهد بود. حدود 50 درصد پسرها با این پدیده مواجه می‌شوند که معمولا تا پایان دوره تانر برطرف می‌شود. 

اگر این پدیده از نظر جسمی یا اجتماعی برای نوجوان پسر شما مشکل ایجاد کرد حتما با یک متخصص سلامت روان و پزشک مراقبت‌های بهداشتی مشورت کنید.

بیشتر بدانید: آمپول کتورولاک چیست؟ + دوز مصرفی و عوارض جانبی

مرحله چهار تانر

در این مرحله بلوغ پسران در حال تکمیل شدن است. بازه سنی 11 تا 16 سالگی را می‌توان در این دسته قرار داد. مرحله چهارم تانر علائم بلوغ در پسران را به شکل زیر نشان می‌دهد:

  • رشد اندازه آلت تناسلی کامل می‌شود و پوست روی کیسه بیضه ایجاد خواهد شد. همچنین برآمدگی‌های قرمز رنگی به نام روگا روی بیضه‌ها شکل می‌گیرد.
  • رشد موهای بدن نوجوان پسر به سطح بزرگسالان می‌رسد. همچنین موهای زائد ناحیه تناسلی تکمیل خواهد شد.
  • افزایش قد در این مرحله به اوج خود می‌رسد. به‌طور متوسط یک نوجوان پسر از شروع مرحله چهارم تانر در طول سال حدود 10 سانتی‌متر افزایش قد خواهد داشت.
  • با جوش و آکنه بر روی صورت خود مواجه می‌شود.
  • صدای نوجوان پسر از این مرحله مردانه‌تر خواهد شد که در اصطلاح به آن شکستن صدا می‌گویند.

مرحله پنجم تانر

در این مرحله رشد جسمانی پسران تمام می‌شود و فرایند بلوغ تکمیل خواهد شد. در برخی موارد موی صورت پسرها تا پایان این مرحله هنوز در نیامده اما موهای ناحیه تناسلی معمولا تا ناحیه ناف ادامه پیدا می‌کنند. مراحل بلوغ و رشد در پسران معمولا تا پایان سن 17 سالگی خواهد داشت اما در برخی از نمونه‌ها دیده شده که تانر در پسران تا سن 20 سالگی هم ادامه پیدا می‌کند.

بیشتر بدانید: رابطه جنسی در پریودی وهمه چیز درباره آن

علائم و نشانه های بلوغ زودرس در پسران

گذر از دوره کودکی به بزرگسالی همه پسرها در یک جدول زمانی قرار نمی‌گیرد. برخی از آن‌ها تغییرات ناشی از بلوغ را زودتر مشاهده می‌کنند.

علائم و نشانه‌های رشد و کمال زودرس در پسران شامل موارد زیر می‌شود:

  • رشد علائم فیزیکی قبل از شروع سن 9 سالگی
  • بزرگ شدن آلت تناسلی و بیضه‌ها
  • آکنه
  • موهای زائد ناحیه تناسلی و زیر بغل
  • موی صورت
  • عمیق شدن صدا
  • تولید اسپرم
تصویر پسری که به دلیل بلوغ زودرس سعی در تراشیدن موهای صورت خود دارد
از علائم و نشانه‌های بلوغ زودرس در پسران باید به بزرگ شدن آلت تناسلی و بیض‌ ها، موی صورت، آکنه، موهای زائد ناحیه تناسلی و زیربغل، عمیق شدن صدا و تولید اسپرم اشاره کرد.

در صورت مشاهده هر یک از این علائم پیش از سن اصلی حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. در زیر مهمترین دلایل بروز بلوغ زودرس را در پسران معرفی می‌کنیم:

  • نوجوان پسر دارای کم کاری تیروئید است.
  • غده هیپوفیز دستور ترشح هورمون‌های جنسی را خیلی زود منتقل می‌کند.
  • احتمال وجود تومور در غدد فوق کلیوی وجود دارد.

بیشتر بدانید: بی بی چک و هرآنچه که باید درباره آن بدانید

سوالات متداول

زمان شروع بلوغ در دختران و پسران چه سنی است؟

دختران در بازه سنی 8 تا 13 سالگی و پسران از 9 تا 14 سالگی گذر از کودکی به دوره بزرگسالی را تجربه می‌کنند.

چه زمانی بلوغ زودرس رخ می‌دهد؟

اگر علائم بلوغ در دختران قبل از 8 سالگی و در پسران پیش از 9 سالگی ظاهر شود، با بلوغ زودرس مواجه می‌شوند.

سخن پایانی

بسیاری از خانواده‌ها وقتی فرزندشان وارد دوره بلوغ می‌شود از هیجانات کاذب آن‌ها شگفت زده می‌شوند. والدین فراموش می‌کنند که خودشان هم روزی این مراحل را طی کرده‌اند و به دلیل نقش مهم این دوره در سلامت جسمی، روانی و روحی افراد باید به آن توجه زیادی کنند. 

از همین رو ما در این مقاله به‌طور مفصل هر آن چیزی که باید در خصوص بلوغ دختران و پسران بدانید در اختیار شما گذاشتیم. شما هم می‌توانید نظرات و تجربیات خود را در این زمینه با ما به اشتراک بگذارید.

منبع: my.clevelandclinic | medicalnewstoday

آیا این مقاله برای شما مفید بود؟

میانگین امتیاز 4.3 / 5. تعداد رای‌ها 56

هنوز امتیازی ثبت نشده

r@dmanesh-salllam
دریا رادمنش

دریا رادمنش هستم کارشناس ارشد رشته روانشناسی بالینی. حدود پنج سال می‌شه که در کنار مشاوره روانشناسی در زمینه اختلالات روانشناختی، به دلیل علاقه شخصیم به نوشتن، در حوزه پزشکی، سلامت روان و... تولید محتوا می‌کنم.

مشاهده سایر مطالب
اشتراک در
اطلاع از
guest
(اختیاری)

در صورتی که سوال شما تخصصی هست و به دنبال نظر پزشک متخصص هستید، به بخش مشاوره آنلاین پزشکی مراجعه کنید.

77 پرسش و پاسخ
بیشترین رأی
تازه‌ترین قدیمی‌ترین
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه سؤال ها