آنسفالیت (Encephalitis) در لغت به معنای داشتن التهاب و ورم است. بنابراین وقتی از آنسفالیت مغزی صحبت می‌شود منظور التهابی است که به واسطه نوعی ویروس در سر ایجاد می‌شود. بیماری آنسفالیت مغزی یا همان التهاب بافت مغزی عارضه بسیار نادری است که تنها تعداد انگشت شماری را درگیر خود می‌کند. اما کسب اطلاعاتی در خصوص این بیماری می‌تواند نقش موثری در کنترل علائم و پیشگیری از پیشروی آن داشته باشد. از این رو در این مطلب از درمانکده قصد داریم تا اطلاعاتی را در خصوص این بیماری با شما عزیزان به اشتراک بگذاریم.
بیماری آنسفالیت مغزی چیست؟
بیماری آنسفالیت مغزی در حقیقت التهاب بافت مغز است، که معمولا نوعی ویروس عامل ایجاد کننده آن است. در برخی از افراد آنسفالیت مغزی بدون هیچ علائمی بروز می‌کند. اما در برخی از افراد همراه با سردرد، سرگیجه، تشنج و مشکلات حرکتی و یا علائمی مشابه با آنفلوانزا بروز پیدا می‌کند.
بیماری آنسفالیت مغزی در حالت کلی به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود. که در ادامه به بررسی هر یک از آن‌ها می‌پردازیم:
آنسفالیت اولیه
در آنسفالیت اولیه معمولاً ویروس به صورت مستقیم بافت مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهد. از این رو عفونت ناشی از این ویروس ممکن است در یک نقطه متمرکز باشد و یا به صورت گسترده در بدن وجود داشته باشد.
آنسفالیت ثانویه
آنسفالیت ثانویه معمولا در اثر واکنش سیستم ایمنی بدن به عفونتی در نقاط دیگر بدن اتفاق می‌افتد. در این حالت بدن به جای مقابله با ویروس‌های ایجاد کننده عفونت، به سلول‌های سالم مغز حمله می‌کند.
علت بروز بیماری آنسفالیت مغزی چیست؟
بیماری آنسفالیت مغزی معمولا در حین یا بعد از ابتلا به یک عفونت ویروسی بروز می‌کند. از این رو آنسفالیت ممکن است بعد از ابتلا به آنفلوانزا، سرخک، سرخچه، اوریون، آبله مرغان، هاری و حتی تبخال بروز کند.
در این میان احتمال زیادی هست که ویروس تبخال به آنسفالیت تبدیل شود، و تغییرات روانی در فرد ایجاد کند. این ویروس در برخی از موارد خاص ممکن است با ایجاد تشنج در فرد منجر به کما یا حتی مرگ شود.
در برخی از موارد نادر نیز عفونت‌های قارچی، باکتریایی، انگلی و … می‌تواند منجر به بروز آنسفالیت شود. هر چند در برخی از مواقع عفونت‌های منتقل شده از طریق حشرات یا مصرف برخی از داروها نیز می‌تواند علتی برای بروز این بیماری شود.
آنسفالیت مغزی چه علائمی دارد؟
بیشتر افرادی که به آنسفالیت مغزی مبتلا می‌شوند، معمولا علائمی مشابه با علائم آنفلوانزا دارند. اما در موارد شدیدتر این بیماری، ممکن است بیماری با علائم مختلفی همچون موارد زیر خودش را نشان دهد:
- تب
- کسالت
- خواب‌آلودگی
- کما
- تغییرات خلقی و روحی
- گیجی
- سردرد
- احساس گیجی و سبکی سر
- احساس ضعف
- تشنج
- درد عضلات
- بی‌حسی یا احساس فلجی در دست و بخش‌هایی از صورت
- مشکل در تکلم
- پیدایش برآمدگی‌های کوچک و نرم در جمجمه، در صورت بروز بیماری در نوزادی
- احساس تهوع و استفراغ
- تحریک پذیری
بیشتر بدانید: سکته مغزی چیست؟
تشخیص آنسفالیت مغزی چگونه انجام می‌شود؟
بررسی سوابق پزشکی و معاینه فیزیکی به همراه بررسی علائم توسط پزشک متخصص اساس تشخیص آنسفالیت مغزی است. اما برای تشخیص دقیق این بیماری به بررسی‌های بیش‌تری نیاز است.
- سی‌تی‌اسکن یا ام‌آرآی
تصویربرداری یکی از بهترین روش‌های تشخیص تورم مغزی است. از این روش برای تشخیص تومور مغزی نیز استفاده می‌شود. - آنالیز مایع مغزی نخاعی
آنالیز مایع مغزی نخاعی می‌تواند بهترین روش برای تشخیص عفونت و التهاب مغز باشد. تحلیل این مایع می‌تواند راه را برای تشخیص بیماری‌های باکتریایی هموار کند. این روش تحت عنوان آزمایش CFS شناخته می‌شود. - روش الکتروانسفالوگرام
در این روش از الکترودهای چسبیده به کف سر برای ثبت فعالیت‌های الکتریکی مغز استفاده می‌شود. وجود الگوهای غیرطبیعی در این فعالیت‌ها راهی برای تشخیص آنسفالیت مغزی است. - بیوپسی از مغز
در موارد بسیار نادری ممکن است تشخیص آنسفالیت از طریق بیوپسی مغزی انجام گیرد. این روش معمولا در مواقعی که بدن بیمار به روش‌های درمانی واکنش مثبتی نشان ندهد، استفاده می‌شود. - آزمایش خون و ادرار
انجام آزمایش خون و ادرار یکی از بهترین روش‌های تشخیص بیماری‌های مختلف است. بنابراین در تشخیص آنسفالیت هم کاربرد خواهد داشت.
عوارض ناشی از بیماری آنسفالیت مغزی چیست؟
عوارض ناشی از بیماری آنسفالیت مغزی به ندرت ممکن است شامل کمای مغزی و یا مرگ مغزی باشد. اما برخی از عوارض مقطعی که معمولاً طی چند ماه از بین می‌رود شامل موارد زیر است:
- احساس خستگی مداوم
- مشکلات حافظه‌ای
- ضعف عضلانی
- فلجی موضعی
- اختلالات گفتار
درمان بیماری آنسفالیت مغزی به چه ترتیبی انجام می‌شود؟
درمان بیماری آنسفالیت مغزی بستگی به میزان پیشرفت و شدت بیماری دارد. در مواقعی که این بیماری به صورت خفیف بروز کند. مراقبت‌های حمایتی و استراحت کافی خواهد بود.
ناگفته نماند که نوشیدن مایعات فراوان نیز می‌تواند در بهبود علائم آنسفالیت نقش موثری داشته باشد. استفاده از داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و استامینوفن هم می‌تواند سردرد و تب ناشی از آنسفالیت را کاهش دهد.
در صورتی که آنسفالیت مغزی در اثر انتقال ویروس از طریق حشرات ایجاد شود، استفاده از داروهای ضد ویروسی برای کاهش علائم ناشی از آن ضروری خواهد بود.
Widget not in any sidebars
چه عواملی احتمال بروز آنسفالیت مغزی را افزایش می‌دهد؟
هر چند که احتمال بروز آنسفالیت مغزی ناشی از ویروس‌های مختلف در افراد یکسان است. اما برخی از عوامل نیز هستند که می‌توانند احتمال بروز این بیماری را افزایش داده و افراد را مستعد بروز این بیماری کنند. این عوامل عبارتند از:
- سن
احتمال بروز آنسفالیت در برخی از سنین بسیار بیشتر از سایر زمان‌ها است. به همین دلیل است که کودکان خردسال و بزرگسالان بیشتر از سایر افراد در معرض این بیماری هستند. - ضعف سیستم ایمنی
در حالت کلی ضعف سیستم ایمنی بدن احتمال بروز اکثر بیماری‌ها را افزایش می‌دهد. زیرا بدن توانایی لازم برای مقابله با این بیماری‌ها را ندارد. بنابراین احتمال ابتلا به بیماری‌های مختلف افزایش می‌یابد. - منطقه جغرافیایی
معمولا در مناطقی که بیشتر در معرض حمله حشرات و آکنه هستند، بروز آنسفالیت هم به مراتب بیشتر اتفاق می‌افتد. - تغییرات فصلی
در فصولی از سال که احتمال بروز بیماری‌های عفونی بیشتر است. میزان ابتلا به آنسفالیت هم افزایش می‌یابد.
نتیجه‌گیری
در این مطلب از درمانکده اطلاعات و نکاتی را در مورد بیماری آنسفالیت مغزی با شما به اشتراک گذاشتیم. هر چند که این بیماری عارضه بسیار نادری است. اما در حالت کلی آگاهی از این نکات می‌تواند نقش موثری در کنترل به موقع آن داشته باشد.
در صورتی که شما یا یکی از نزدیکانتان با علائم این بیماری دست و پنجه نرم می‌کند، بهتر است در اسرع وقت با یک پزشک متخصص مغز و اعصاب در این خصوص مشورت کنید.
پلتفرم درمانکده امکان دسترسی به اطلاعات پزشکان متخصص و رزرو نوبت از آن‌ها را به سادگی برای شما میسر کرده است. بنابراین با استفاده از سایت درمانکده در کسری از ثانیه می‌توانید نسبت به نوبت‌گیری از بهترین متخصصان مغز و اعصاب اقدام کنید.
[sibwp_form id=5]
