پوست چرب یک مشکل بسیار شایع و آزاردهنده است که به چالش‌ها و مشکلات متعددی مثل براق بودن بیشازحد صورت و آکنه منجر می‌شود. خوشبختانه، با داشتن یک روتین مراقبت از پوست خوب و استفاده از محصولات مناسب می‌توان این مشکل را تا حد زیادی کنترل کرد. تا انتهای این مقاله از مجله درمانکده با ما همراه باشید تا درباره علائم و ویژگی‌های این نوع پوست و محصولات مراقبتی مناسب آن اطلاعات بیشتری کسب کنید.
فهرست محتوا
پوست چرب چه نوع پوستی است؟
پوست ما دارای تعداد زیادی غدد سباسه در صورت، قفسه سینه و پشت بدن است. این غدد یک نوع چربی طبیعی به نام سبوم ترشح می‌کنند که صورت را نرم و مرطوب نگه می‌دارد. همچنین نقش یک سیستم دفاعی را در برابر عوامل خارجی مانند آلودگی و میکروب ایفا می‌کند. با این حال، زمانی که مقدار زیادی سبوم تولید و ترشح می‌شود، پوست بیشازحد چرب شده و احتمال بروز آکنه افزایش می‌یابد.
کسانی که چربی پوست‌شان بیشازحد زیاد است، باید محصولات بهداشتی و آرایشی خاص که مخصوص این نوع پوست فرموله شده‌اند را انتخاب کنند. برای مثال، وقتی از بهترین پنکک برای پوست چرب صحبت به میان می‌آید، باید به سراغ محصولات سبک و فاقد مواد کومدوژنیک رفت که جلوه مات به پوست می‌دهند.
مقایسه پوست چرب و خشک
فرق پوست چرب و خشک به ویژگی‌های ظاهری و نیازهای مراقبتی آن‌ها مربوط می‌شود. پوست چرب معمولا با درخشندگی زیاد، منافذ باز و آکنه مشخص می‌شود، در حالی که پوست خشک احساس کشیدگی، خشکی و زبری دارد و ممکن است با پوسته‌پوسته شدن همراه باشد.
در روتین مراقبتی این مدل پوست باید از آبرسان‌های سبک و محصولات بهداشتی غیر کومدوژنیک استفاده کرد، در حالی که پوست خشک به مرطوب‌کننده‌های قوی و آبرسان‌های عمیق نیاز دارد. بنابراین شناخت دقیق نوع پوست به انتخاب محصولات مناسب و ایجاد روتین مراقبتی موثر کمک می‌کند. کسانی که در این زمینه به راهنمایی نیاز دارند باید با دکتر پوست آنلاین مشورت کنند.
چه هورمونی باعث چرب شدن پوست می‌شود؟
تولید سبوم تحت تاثیر هورمون‌ها به‌ویژه آندروژن‌ها (مانند تستوسترون) است که هم در مردان و هم در زنان وجود دارند. در دوران بلوغ سطح آندروژن‌ها افزایش می‌یابد و در نتیجه تولید سبوم بیشتر می‌شود. همین امر می‌تواند به چرب شدن پوست و بروز آکنه منجر شود. علاوه بر این، برهم خوردن تعادل هورمونی در دوران بارداری یا یائسگی ممکن است تولید سبوم را تغییر دهد و باعث چرب شدن بیشازحد پوست شود.
علائم پوست چرب
از علائم شایع این نوع پوست می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ظاهر براق
- منافذ بسیار بزرگ یا قابل مشاهده روی پوست
- منافذ بسته و جوش‌های سرسیاه
- آکنه مزمن یا موقت
ماندگاری پایین آرایش روی پوست هم یکی از علائم مهم تولید زیاد سبوم است. اگر شما هم با این مشکل مواجه هستید، پیشنهاد می‌کنیم به منظور انتخاب بهترین کرم پودر برای پوست چرب و سایر محصولات آرایشی مناسب با پزشک مشورت کنید.
فواید پوست چرب
اگرچه افزایش تولید سبوم ممکن است با مشکلاتی مانند درخشندگی زیاد یا آکنه همراه باشد، اما مزایای قابل‌توجهی هم دارد که اغلب کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند. این مزایا عبارت‌اند از:
- افزایش رطوبت طبیعی پوست: سبوم به عنوان یک مرطوب‌کننده طبیعی عمل کرده و از خشکی و پوسته‌پوسته شدن پوست جلوگیری می‌کند.
- کاهش سرعت پیری پوست: سبوم احتمال بروز چین‌وچروک را کاهش می‌دهد و جلوی پیری زودرس پوست را می‌گیرد.
- افزایش مقاومت پوست: سبوم از پوست در برابر عوامل محیطی مانند آلودگی و شرایط جوی محافظت می‌کند و احتمال بروز التهاب را به حداقل می‌رساند.
- کاهش نیاز به مرطوب‌کننده: افرادی که پوست‌شان سبوم زیادی تولید می‌کند معمولا نیازی به استفاده مکرر از مرطوب‌کننده ندارند.
روش تشخیص پوست چرب
به طور کلی، ۲ روش برای تشخیص این نوع پوست وجود دارد:
۱. روش اول
صورت خود را با یک شوینده ملایم بشویید تا از هرگونه آلودگی یا چربی اضافی پاک شود. سپس آن را به آرامی با یک حوله نرم خشک کنید. از هیچ‌گونه کرم یا محصول مراقبتی استفاده نکنید و اجازه دهید پوست در حالت طبیعی باقی بماند. حدود ۳۰ دقیقه صبر کرده و سپس وضعیت ظاهری پوست را در نواحی مختلف مانند پیشانی، گونه‌ها و چانه بررسی کنید.
اگر پوست‌تان احساس کشیدگی داشت، احتمالا خشک است. در صورتی که پیشانی و بینی شما درخشان اما گونه‌ها خشک یا معمولی بودند، این موضوع نشانه پوست مختلط است. اما اگر نواحی مختلف صورت همگی براق به نظر رسیدند، پوست چربی دارید.
۲. روش دوم
یک دستمال کاغذی را به آرامی روی نقاط مختلف صورت مانند گونه‌ها، پیشانی، بینی و چانه فشار دهید. برای هر بخش از صورت یک دستمال مجزا استفاده کرده و هر بار آن را در زیر نور بررسی کنید. اگر همه دستمال‌ها چرب بودند، پوست‌تان سبوم زیادی تولید می‌کند. اما اگر این ویژگی فقط در بعضی از دستمال‌ها مشاهده شد، پوست مختلط دارید. همچنین در صورتی که هیچ اثری از چربی روی دستمال مشاهده نکردید، با پوست خشک مواجه هستید.
پوست چرب دهیدراته چگونه است؟
اگر با دکتر پوست صحبت کنید متوجه می‌شوید که پوست چرب دهیدراته یک مشکل نسبتا پیچیده به شمار می‌رود که در آن ۲ مسئله به طور هم‌زمان رخ می‌دهد؛ از یک‌سو، غدد چربی پوست فعالیت بیشازحد دارند و سبوم زیادی ترشح می‌کنند و از سوی دیگر، پوست با کمبود آب و رطوبت مواجه است.
اگر می‌خواهید بدانید علائم پوست چرب دهیدراته چیست، باید بگوییم که از علائم آن می‌توان به براق بودن پوست به‌خصوص در ناحیه T یعنی پیشانی، بینی و چانه، وجود لکههای خشک و پوسته‌های مرده، کدری پوست و چین‌وچروک‌های ریز در اطراف چشم و لب اشاره کرد.
بیشتر بخوانید: مراحل فیشیال پوست
روتین پوست چرب
روتین پوست چرب باید به گونه‌ای باشد که بدون تحریک صورت، سبوم اضافی را کنترل کند و احتمال بروز آکنه را به حداقل برساند. چرا که این نوع پوست به دلیل فعالیت بیشازحد غدد سباسه بسیار براق به نظر می‌رسد و مستعد جوش صورت، آکنه و منافذ باز است. انتخاب محصولات سبک، غیر کومدوژنیک و کنترل‌کننده چربی اهمیت زیادی در پیشگیری و درمان این مشکلات دارد و ضمن حفظ رطوبت طبیعی پوست، از برق افتادن آن جلوگیری می‌کند. سایر نکاتی که توصیه می‌شود در روتین پوست چرب مورد توجه قرار دهید شامل موارد زیر هستند:
- از محصولات بهداشتی فاقد چربی و بر پایه آب استفاده کنید.
- از انتخاب محصولات حاوی الکل بپرهیزید.
- برای پیشگیری از بروز آکنه و جوش‌های سرسیاه همیشه آرایش خود را قبل از خواب پاک کنید.
- برای کنترل چربی صورت از کاغذهای جاذب روغن استفاده کنید.
- کرم ضد آفتاب بزنید و صورت خود را در فضای باز با کلاه یا چتر بپوشانید.
- صورت‌تان را بیشازحد لایه‌برداری نکنید.
- از محصولات بهداشتی که تاریخ انقضاء آن‌ها فرار رسیده است، استفاده نکنید.
- از دستکاری کردن جوش‌ها خودداری کنید تا جای زخم و التهاب ایجاد نشود.
- میوه، سبزی و غذاهای غنی از امگا ۳ مثل ماهی سالمون و مغزیجات را در رژیم خود بگنجانید.
روتین پوستی که سبوم زیاد تولید می‌کند از چهار مرحله مهم تشکیل شده است که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
۱. پاکسازی پوست با شوینده مناسب
پاکسازی مهم‌ترین بخش روتین مراقبت از پوست است. بسیاری از افراد فکر می‌کنند صبح که از خواب بیدار می‌شوند، پوست‌شان تمیز است و به شستشو نیاز ندارد. اما شواهد نشان می‌دهد که پوست در طول شب در حال جایگزین کردن سلول‌های مرده و تولید سبوم است. بنابراین کسانی که چربی پوست‌شان زیاد است باید هم صبح و هم شب از بهترین شوینده برای پوست چرب که فاقد مواد خشن و کومدوژنیک است استفاده کنند.
به عنوان یک قاعده کلی توصیه می‌شود فقط ۲ بار در روز صورت خود را بشویید. چرا که بیشتر از آن غیر ضروری است و حتی ممکن است باعث افزایش تولید چربی شود.
۲. استفاده از تونر
وقتی پوست شما تمیز و عاری از هرگونه آرایش و آلودگی است، می‌توانید از تونر استفاده کنید. بهترین تونر برای این مدل پوست محصولی است که حاوی یکی از ترکیبات زیر باشد:
- سالیسیلیک اسید
- گلیکولیک اسید
- لاکتیک اسید
تونر به از بین رفتن آلودگی‌های باقیمانده کمک می‌کند، سطح pH پوست را پس از پاکسازی به حالت عادی برمی‌گرداند و پوست را تسکین می‌دهد. علاوه بر این، می‌تواند پوست را برای جذب سایر محصولات آماده کند.
بیشتر بخوانید:روتین پوستی روزانه
۳. استفاده از محصولات مناسب برای رفع مشکلات پوستی
مرحله سوم روتین پوستی به مشکلات پوست شما بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر مستعد ابتلا به آکنه هستید، می‌توانید در طول روز برای کاهش تولید سبوم و جلوگیری از آکنه از بنزوئیل پراکسید یا گوگرد استفاده کنید. همچنین استفاده از رتینول در ساعات پایانی شب به افزایش شفافیت و درخشندگی پوست کمک می‌کند.
۴. استفاده از مرطوب‌کننده
استفاده از مرطوب‌کننده یکی از مراحل مهم روتین پوست است که اغلب نادیده گرفته می‌شود. چون بسیاری از مردم معتقدند که نباید روی پوست چرب صورت مرطوب‌کننده زد. اما این باور کاملا اشتباه است. چرا که انواع مختلف پوست همگی به مرطوب‌کننده نیاز دارند. تنها نکته مهم این است که مرطوب‌کننده خود را به درستی انتخاب کنید و به سراغ محصولاتی بروید که سبک، فاقد چربی و بر پایه آب باشند. هر مرطو‌ب‌کننده‌ای که برای پوست مستعد آکنه تولید می‌شود باید این معیارها را داشته باشد.
بیشتر بخوانید: روتین پوست خشک
درمان پوست چرب و جوش دار
این مدل پوست معمولا مستعد آکنه است. برای کاهش تولید چربی و در نتیجه جلوگیری از آکنه باید اندازه غدد سباسه را کاهش داد. بسیاری از متخصصان استفاده از بنزوئیل پراکسید و سالیسیلیک اسید موضعی یا داروی خوراکی ایزوترتینوئین (آکوتان یا راکوتان) را در روتین پوست چرب جوش دار توصیه می‌کنند. در بعضی از زنان هم ممکن است مصرف قرص‌های ضد بارداری به کاهش چربی پوست و پیشگیری از بروز آکنه کمک کند. البته ذکر این نکته ضروری است که باید تحت نظر متخصص پوست از این محصولات یا داروها استفاده کرد.
روتین پوست چرب دهیدراته
پوست دهیدراته، پوستی است که آب و رطوبت کافی ندارد. در نتیجه، کدر به نظر می‌رسد و حتی ممکن است دچار خارش شود. در روتین پوست چرب دهیدراته باید به ترتیب از شوینده، تونر، آبرسان و مرطوب‌کننده استفاده کنید. ذکر این نکته ضروری است که همه محصولات انتخابی شما باید فاقد چربی باشند.
روش مراقبت از پوست چرب با مواد طبیعی
وقتی از روتین مراقبت از پوست صحبت به میان می‌آید، اصطلاح «طبیعی» ممکن است برای افراد مختلف معنی متفاوتی داشته باشد. شما می‌توانید این اصطلاح را روی بسته‌بندی بسیاری از محصولات مخصوص پوست ببینید، اما باید بدانید که قانون یا استاندارد خاصی برای تعریف آن وجود ندارد.
اگر به دنبال درمان‌های خانگی هستید یا می‌خواهید روتین پوستی حاوی مواد طبیعی را امتحان کنید، عسل به دلیل داشتن خاصیت ضد باکتریایی می‌تواند گزینه خوبی برای شما باشد. بلغور جو دوسر هم از ترکیبات مفیدی است که پوست ملتهب را تسکین می‌دهد و سبوم اضافی را جذب می‌کند.
بیشتر بخوانید:پوست کره ای
اشتباهات رایج در روتین پوست چرب و جوشدار
در صورتی که با مشکل چرب بودن بیشازحد پوست دست‌وپنجه نرم می‌کنید، از اشتباهات زیر بپرهیزید:
۱. استفاده نکردن از کاغذ جاذب چربی
اگر پوست‌تان در طول روز براق به نظر می‌رسد، باید کاغذ جذب‌کننده چربی (Blotting paper) را به آرامی روی آن فشار دهید و چند ثانیه صبر کنید تا روغن جذب شود. هرگز کاغذ را روی صورت خود نکشید. چون این کار باعث پخش شدن روغن در سایر نواحی می‌شود.
۲. تمیز نکردن پوست بعد از ورزش
علاوه بر روتین صبح و عصر باید بعد از ورزش هم صورت خود را بشویید. عمل به این توصیه به‌خصوص زمانی مهم است که نمی‌خواهید فورا بعد از ورزش دوش بگیرید.
شستن صورت به از بین بردن عرق، چربی یا آلودگی که ممکن است در حین ورزش ایجاد شود، کمک می‌کند. بعد از ورزش لازم نیست تمام چهار مرحله روتین پوستی را انجام دهید. فقط صورت خود را با یک شوینده مناسب بشویید و سپس مرطوب‌کننده بزنید. به یاد داشته باشید که هر چقدر زودتر این کار را انجام دهید، بهتر است.
بیشتر بدانید: سرم نیاسینامید
۳. انتخاب محصولات نامناسب
در هنگام خرید محصولات مراقبت از پوست هوشمندانه عمل کنید و از انتخاب محصولات حاوی الکل بپرهیزید. چون ممکن است باعث تحریک پوست و افزایش تولید سبوم شوند. همچنین بهتر است از محصولاتی که حاوی ترکیبات چرب مثل شی باتر، کره کاکائو یا وازلین هستند، دوری کنید. اگر در مورد انتخاب بهترین پرایمر برای پوست چرب یا سایر محصولات بهداشتی و آرایشی به کمک نیاز دارید، از دکتر پوست راهنمایی بخواهید.
بیشتر بخوانید:مراقبت از پوست
۴. حذف ضد آفتاب
هنگام بیرون رفتن از منزل حتما از کرم ضد آفتاب با SPF حداقل ۳۰ استفاده کنید. بهترین ضد آفتاب برای پوست چرب، ضد آفتابی است که حاوی دی‌اکسید تیتانیوم یا زینک اکساید باشد. چون این ترکیبات می‌توانند از بروز آکنه جلوگیری کنند. به‌علاوه، توصیه می‌شود از ضد آفتاب‌های دارای چربی یا مواد معطر استفاده نکنید.
کلام پایانی
داشتن پوست چرب و مستعد آکنه واقعا آزاردهنده است. بهترین روش کاهش چربی پوست این است که شوینده، تونر، مرطوب‌کننده و سایر محصولات بهداشتی را هوشمندانه انتخاب کرده و به درستی از آن‌ها استفاده کنید. البته اگر استفاده از محصولات بدون نسخه برای رفع چربی اضافی پوست موثر نبود، باید نزد متخصص پوست و مو بروید. پزشک می‌تواند با در نظر گرفتن نوع پوست شما و مشکلات آن، بهترین راه‌کار درمانی را پیشنهاد دهد.
برای مشاوره پزشکی می‌توانید وارد سایت درمانکده شوید و به راحتی از متخصص مورد نظر خود وقت بگیرید. در درمانکده علاوه بر سیستم نوبت‌دهی حضوری، امکان مشاوره آنلاین دکتر پوست فراهم شده است.
سوالات متداول
اگر می‌خواهید بدانید پوست چرب چه خصوصیاتی دارد، باید بگوییم که پوست چرب با منافذ باز، درخشندگی زیاد، آکنه و ماندگاری پایین آرایش روی صورت مشخص می‌شود.
آندروژن‌ها از جمله تستوسترون باعث افزایش تولید سبوم توسط غدد چربی پوست می‌شوند.
بله. این نوع پوست مستعد مسدود شدن منافذ و بروز آکنه است.
این نوع پوست بسیار براق است، اما در عین حال به دلیل رطوبت ناکافی کدر به نظر می‌رسد و چین‌وچروک‌های ریزی در اطراف چشم و لب دارد.
منابع: healthline, aad
