سیاه دانه از گیاه کوچکی به نام Nigella sativa به دست می‌آید که در اروپای شرقی، آسیای غربی و خاورمیانه می‌روید. هزاران سال است که مردم از دانه‌های این گیاه به عنوان یک درمان طبیعی استفاده می‌کنند. این دانه‌ها همچنین می‌توانند برای پخت و پز و تهیه نوشیدنی هم استفاده شوند. روغن سیاه دانه حاوی تیموکینون (Thymoquinone) است که خاصیت آنتی‌اکسیدانی و ضد التهابی دارد و از رشد تومور پیشگیری می‌کند. در این مقاله از مجله درمانکده به بررسی خواص سیاه دانه برای مردان می‌پردازیم. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید تا اطلاعات بیشتری درباره این گیاه کسب کنید.
خواص سیاه دانه برای مردان
از آنجا که در بسیاری از فرهنگ‌ها از سیاه دانه برای درمان بیماری‌های مختلف استفاده می‌شود، تحقیقات نسبتا زیادی درباره این گیاه و روغن آن انجام شده است. در ادامه به تعدادی از مهم‌ترین فواید سیاه دانه برای مردان اشاره می‌کنیم.
بیشتر بدانید: فواید سیاه دانه برای موی سر چیست؟
۱. کاهش وزن
بررسی ۱۱ مطالعه مختلف نشان داده است که مکمل سیاه دانه به کاهش شاخص توده بدنی (BMI) و کاهش دور کمر کمک می‌کند. در یک مطالعه دیگر که روی موش انجام شد، مصرف روغن این گیاه با کاهش وزن بدن و بهبود مقاومت به انسولین همراه بود. اعتقاد بر این است که سیاه دانه اشتها را سرکوب می‌کند و از این طریق باعث لاغری می‌شود.
۲. از بین بردن باکتری‌ها
روغن سیاه دانه دارای اثرات ضد میکروبی است، به این معنی که می‌تواند با باکتری‌های مضر مبارزه کند. در یک مطالعه مشاهده شد که این روغن فعالیت بعضی از باکتری‌های گرم مثبت را که می‌توانند باعث عفونت شوند، متوقف یا کند می‌کند. همچنین به نظر می‌رسد که در برابر باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک موثر است.
۳. کاهش علائم آلرژی
در یک مطالعه کوچک، افرادی که به مدت ۶ هفته از روغن سیاه دانه موضعی استفاده کردند، شاهد کاهش علائم رینیت آلرژیک (تب یونجه) بودند. از علائم این بیماری می‌توان به عطسه و خارش یا آبریزش بینی اشاره کرد. روغن سیاه دانه احتمالا برای افرادی که علائم خفیف دارند موثرتر است، بنابراین ممکن است بسته به شدت آلرژی، میزان سودی که از مصرف آن می‌برید متفاوت باشد.
بیشتر بدانید: خواص سیاه دانه چیست؟
۴. بهبود عملکرد ریه
از آنجا که تیموکینون خاصیت ضد التهابی دارد، می‌تواند برای بیماری‌های التهابی ریه از جمله آسم مفید باشد. آسم باعث التهاب راه‌های هوایی می‌شود و تنفس را دشوار می‌کند.
مکمل روغن سیاه دانه برای افراد مبتلا به سایر بیماری‌های ریوی از جمله بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) هم مفید است و در این بیماران به بهبود عملکرد ریه و کاهش التهاب کمک می‌کند.
۵. درمان آکنه و سایر مشکلات پوستی
سیاه دانه به دلیل داشتن خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی به درمان بعضی از بیماری‌های پوستی کمک می‌کند و ظاهر پوست، مو و ناخن‌ها را بهبود می‌بخشد. تحقیقات نشان می‌دهد که می‌توان از روغن این دانه برای درمان آکنه، پسوریازیس و اگزمای دست استفاده کرد.
بیشتر بدانید: خواص زنجبیل برای مردان چیست؟
۶. التیام زخم
روغن سیاه دانه روند بهبود زخم را تسریع می‌کند. در حال حاضر علت این موضوع به طور دقیق مشخص نیست، اما محققان معتقدند که احتمالا به خواص آنتی‌اکسیدانی و ضد التهابی تیموکینون مربوط می‌شود. به‌علاوه، به نظر می‌رسد که این گیاه کلاژن‌سازی را افزایش می‌دهد.
۷. سرطان
تحقیقات درباره خواص سیاه دانه برای مردان نشان می‌دهند که تیموکینون موجود در روغن این گیاه می‌تواند روی مرگ برنامه‌ریزی‌شده سلولی در انواع مختلفی از سلول‌های سرطانی تاثیر بگذارد و احتمال ابتلا به سرطان مغز و لوسمی را کاهش دهد. البته برای نتیجه‌گیری قطعی باید تحقیقات بیشتری روی انسان انجام شود.
۸. بهبود عملکرد کبد و کلیه
کبد و کلیه می‌توانند از خواص آنتی‌اکسیدانی روغن سیاه دانه سود ببرند. این خاصیت احتمالا به تیموکینون موجود در این گیاه مربوط می‌شود که می‌تواند سطح استرس اکسیداتیو را کاهش دهد. استرس اکسیداتیو با انواع مشکلات کبدی مانند بیماری کبد الکلی، سیروز، هپاتیت و… مرتبط است. همچنین می‌تواند به مشکلات کلیوی مانند بیماری مزمن کلیه منجر شود.
بیشتر بدانید: خواص آب زرشک؛ از لاغری تا درمان کبد چرب!
۹. درمان مشکلات گوارشی
بهبود سلامت دستگاه گوارش از مهم‌ترین خواص سیاه دانه برای مردان است. روغن این گیاه به دلیل داشتن خواص ضد التهابی به کاهش علائم گوارشی مانند سوء هاضمه، حالت تهوع، استفراغ، نفخ، اسهال یا یبوست کمک می‌کند. بعضی از مطالعات نشان داده‌اند که این روغن حتی ممکن است از کولیت، پانکراتیت (التهاب لوزالمعده) و سایر اختلالات گوارشی پیشگیری کند.
بیشتر بدانید: خواص زیره سبز؛ از لاغری شکم تا درمان کبد چرب
۱۰. کنترل فشار خون
پرفشاری خون در مردان در مقایسه با زنان شایع‌تر است. به همین دلیل، مهم است که مردان با راه‌های درمان آن آشنا شوند. تحقیقات نشان می‌دهد که استفاده از سیاه دانه به صورت پودر یا روغن به کاهش فشار خون کمک می‌کند. البته ذکر این نکته ضروری است که در بعضی از موارد ممکن است استفاده از این گیاه به افت فشار خون منجر شود. بنابراین حتما قبل از مصرف آن با دکتر تغذیه آنلاین مشورت کنید.
۱۱. دیابت
دیابت هم یکی از بیماری‌های شایعی است که بسیاری از مردان در سراسر جهان به آن مبتلا هستند. تحقیق درباره خواص سیاه دانه برای مردان نشان می‌دهد که روغن این گیاه خواص ضد دیابتی دارد، سطح قند خون را بهبود می‌بخشد و تولید و فعالیت انسولین را افزایش می‌دهد. از این‌رو، می‌توان از آن در کنار درمان‌های استاندارد برای بهبود دیابت نوع ۲ استفاده کرد.
بیشتر بدانید: شیر خشک برای بزرگسالان چه کاربردی دارد؟
۱۲. کمک به درمان ناباروری مردان
از خواص روغن سیاه دانه برای دستگاه تناسلی مردان می‌توان بهره برد. یک مطالعه روی مردان دارای اسپرم غیر طبیعی و مبتلا به ناباروری نشان داد که روغن سیاه دانه حرکت اسپرم را بهبود می‌بخشد و تعداد اسپرم و حجم منی را افزایش می‌دهد. در یک مطالعه دیگر که روی موش‌های نر انجام شد، تیموکینون به افزایش کیفیت، تحرک و تعداد سلول‌های اسپرم کمک کرد و طول عمر اسپرم را افزایش داد.
بیشتر بدانید: روش مصرف پروتئین وی برای کاهش وزن
طریقه مصرف سیاه دانه برای مردان
شما می‌توانید از سیاه دانه به شکل دمنوش، کپسول یا مایع خوراکی استفاده کنید یا روغن آن را به صورت موضعی روی پوست بمالید. به‌علاوه امکان اضافه کردن روغن آن به شامپوها، محصولات مراقبت از پوست خانگی، روغن‌های ماساژ و عطرها هم وجود دارد.
برای اینکه از خواص دمنوش سیاه دانه برای مردان بهره‌مند شوید، یک قاشق غذاخوری سیاه دانه را با یک لیوان آب جوش مخلوط کنید و ۲۰ دقیقه صبر کنید تا دم بکشد. در صورت تمایل می‌توانید کمی عسل یا آب لیموترش به آن اضافه کنید.
میزان مصرف سیاه دانه باید با توجه به وضعیت سلامتی شما و مشکلی که می‌خواهید آن را درمان کنید، مشخص شود. در اکثر تحقیقات از روغن سیاه دانه به میزان یک تا سه گرم در روز و به مدت چهار تا ۱۲ هفته استفاده شده است. بنابراین، تحقیقات کافی درباره عوارض مصرف آن برای بیش از سه ماه وجود ندارد.
در یک مطالعه مشخص شد که بزرگسالان باید میزان مصرف روزانه خود را به حداکثر ۹۰۰ میلی‌گرم روغن سیاه دانه یا ۴۸/۶ میلی‌گرم تیموکینون محدود کنند تا خطر بروز عوارض جانبی کاهش یابد.
بیشتر بدانید: خواص زیره سیاه؛ ۶ خاصیت مهم که از آن بی‌خبرید!
کلام پایانی
مصرف سیاه دانه برای اکثر افراد بی‌خطر است و به بروز عوارض جانبی شدید منجر نمی‌شود. اما اگر هر روز از مکمل این گیاه استفاده می‌کنید، بهتر است مصرف آن را به حداکثر سه ماه محدود کنید. همچنین در صورتی که به بیماری خاصی مبتلا هستید، لازم است قبل از مصرف هر نوع مکمل یا گیاه دارویی با دکتر تغذیه مشورت کنید.
اگر در مورد مضرات و خواص سیاه دانه برای مردان یا نحوه مصرف آن سوال دارید، می‌توانید از طریق سایت درمانکده برای مشاوره آنلاین پزشکی وقت بگیرید.
سوالات متداول
اسپرم داخل بیضه تولید می‌شود. سیاه دانه روی تعداد و کیفیت اسپرم تاثیر مثبت دارد و طول عمر آن را افزایش می‌دهد. به همین دلیل، می‌توان از آن برای کمک به درمان ناباروری مردان استفاده کرد.
عوارض جدی سیاه دانه نادر است، اما مصرف آن به شکل مکمل ممکن است در بعضی از افراد به حالت تهوع، نفخ، سوء هاضمه و افت قند خون منجر شود.
استفاده موضعی از روغن سیاه دانه می‌تواند با بروز واکنش‌های آلرژیک همراه باشد. بنابراین، بسیار مهم است که ابتدا آن را روی قسمت کوچکی از پوست آزمایش کنید تا مطمئن شوید که واکنشی رخ نمی‌دهد. همچنین مراقب باشید که روغن با چشم‌ها، سوراخ‌های بینی و سایر قسمت‌های حساس بدن تماس پیدا نکند.
این گیاه می‌تواند با داروهای ضد انعقاد خون، دیورتیک‌ها، سرکوب‌کننده‌های ایمنی، داروهای آرام‌بخش، مکمل‌های آهن و داروهایی که برای درمان دیابت یا پرفشاری خون تجویز می‌شوند تداخل داشته باشد.
منابع: medicalnewstoday, health
