دندان عقل که به آن دندان آسیاب سوم هم می‌گویند، در پشت دهان قرار دارد و معمولا در سنین 17 تا 25 سالگی رشد می‌کند. دانشمندان بر این باورند که دندان عقل یک ساختار وستیجیال است، یعنی وجود آن در حال حاضر برای بدن انسان ضروری نیست. اجداد ما به این دندان‌ها برای خرد کردن و جویدن برگ‌ها، ریشه‌ها و گوشت خام نیاز داشتند. امروزه بیشتر غذای پخته می‌خوریم و از چنگال و چاقو برای بریدن غذا به قطعات کوچکتر استفاده می‌کنیم. در نتیجه، دیگر واقعا به دندان عقل نیاز نداریم. کشیدن دندان عقل یکی از رایج‌ترین جراحی‌های دهان است. دندانپزشکان ممکن است این درمان را برای حفظ سلامت دهان و دندان و محافظت از سایر دندان‌ها در برابر مشکلات احتمالی آینده توصیه کنند. تا انتهای مقاله امروز مجله درمانکده با ما همراه باشید تا درباره کشیدن دندان عقل اطلاعات بیشتری کسب کنید.
فهرست محتوا
دلایل کشیدن دندان عقل
در موارد زیر جراحی دندان عقل و خارج کردن آن از دهان توصیه می‌شود:
- دندان عقل نهفته است (در لثه یا استخوان فک گیر افتاده است)
- به صورت کج رشد کرده است
- درد می‌کند
- مواد غذایی در اطراف آن گیر می‌کنند
- به بیماری لثه، به ویژه در اطراف دندان‌های آسیاب مبتلا هستید
- دندان عقل نیمه‌نهفته‌ای دارید که دچار پوسیدگی شده است
- در اطراف آن کیست (کیسه پر از آب) وجود دارد
- به دندان‌های مجاور یا استخوان اطراف آسیب وارد کرده است
در بسیاری از موارد، دندانپزشکان کشیدن دندان عقل را به عنوان یک اقدام پیشگیرانه توصیه می‌کنند. بنابراین، ممکن است حتی اگر هیچ علامتی نداشته باشید، دندانپزشک خارج کردن دندان عقل را به شما پیشنهاد دهد. این کار می‌تواند احتمال ابتلا به مشکلات مختلف از جمله عفونت دندان و پوسیدگی دندان را کاهش دهد.
بیشتر بدانید: کامپوزیت دندان چیست؟
نحوه آماده شدن برای جراحی دندان عقل
کشیدن دندان عقل توسط دندانپزشک یا جراح دهان، فک و صورت انجام می‌شود. معمولا برای کشیدن دندان عقل نهفته باید به جراح مراجعه کنید. جراح سلامت دندان عقل شما را بررسی و با استفاده از اشعه ایکس محل دقیق آن را مشخص می‌کند. قبل از جراحی، لیست تمام داروها و مکمل‌هایی را که مصرف می‌کنید در اختیار پزشک قرار دهید.
با توجه به نیازها و ترجیحات شما، جراح ممکن است بی‌حسی موضعی، اکسید نیتروژن (گاز خنده)، آرام‌بخش داخل وریدی یا بیهوشی عمومی را توصیه کند. اگر آرام‌بخش داخل وریدی یا بیهوشی عمومی را انتخاب کنید، جراح دستورالعمل دقیق در مورد نحوه آماده شدن برای انجام آن را به شما می‌گوید. این ممکن است شامل ناشتا بودن قبل از جراحی و قطع مصرف بعضی از داروها از چند روز قبل باشد (قبل از مشورت با پزشک، مصرف دارو را قطع نکنید).
در صورت لزوم می توانید با دکتر دندانپزشک آنلاین مشورت کنید و هم می توانید به صورت حضوری به دکتر دندانپزشک مراجعه کنید.
نحوه کشیدن دندان عقل
روش کشیدن دندان عقل به صورت زیر است:
- بر اساس انتخاب شما، پزشک لثه را بی‌حسی یا شما را بیهوش می‌کند.
- در صورت لزوم، برش‌هایی در لثه ایجاد می‌کند تا دندانی که در لثه یا استخوان فک گیر افتاده است نمایان شود.
- دندان عقل را با احتیاط از لثه بیرون می‌آورد. ممکن است لازم باشد دندان شما را به چند بخش تقسیم کند تا راحت‌تر بتواند آن را بردارد.
- محل جراحی را تمیز می‌کند تا مطمئن شود که عفونتی وجود ندارد.
- در صورت لزوم، لثه را بخیه می‌زند.
- یک تکه گاز استریل روی لثه قرار می‌دهد تا خونریزی کم شود.
بیشتر بخوانید:نحوه جراحی دندان
مراقبت بعد از کشیدن دندان عقل
پس از جراحی حدود 30 دقیقه گاز استریل را روی لثه نگه دارید و در صورت لزوم آن را با گاز تمیز عوض کنید. جراح به شما می‌گوید که چه زمانی می‌توانید استفاده از گاز را متوقف کنید.
تا جایی که می‌توانید استراحت کنید. شما باید حداقل سه تا پنج روز در خانه بمانید تا بهبود پیدا کنید. این موضوع به خصوص زمانی اهمیت دارد که شغل شما مستلزم فعالیت بدنی شدید است.
برای کمک به کاهش تورم از کیسه یخ استفاده کنید. کیسه یخ را در یک حوله تمیز بپیچید و روی صورت خود قرار دهید. بگذارید 20 دقیقه بماند و سپس 20 دقیقه آن را بردارید. این کار را چند بار در روز تکرار کنید.
جراح برای تسکین درد و کاهش خطر عفونت برای شما دارو تجویز می‌کند. تمام داروها را طبق دستور مصرف کنید و استفاده از آن‌ها را تا زمانی که پزشک گفته است ادامه دهید.
بیشتر بدانید: جرم گیری دندان چیست؟
1. فعالیت
لخته‌های خونی که در پشت دهان ایجاد می‌شوند را از بین نبرید یا بخیه‌ها را تحریک نکنید، چرا که لخته خون با محافظت کردن از زخم به بهبود آن کمک می‌کند. در 24 ساعت اول از انجام کارهای زیر خودداری کنید:
- مصرف الکل، کافئین و نوشیدنی‌های گرم
- جویدن غذا
- استفاده کردن از نی
- سیگار کشیدن
- شستشوی دهان یا تف کردن
پس از سپری شدن 24 ساعت اول، می‌توانید فعالیت‌های روزانه را از سر بگیرید؛ اما از انجام هر کاری که ممکن است بخیه یا لخته خون روی زخم را جدا کند خودداری کنید، از جمله:
- بلند کردن اجسام سنگین یا ورزش شدید
- سیگار کشیدن
- تف کردن
- نوشیدن مایعات با استفاده از نی
- جویدن غذاهای سفت
بیشتر بدانید: لمینت دندان خرگوشی چیست؟
پس از کاهش درد دندان عقل و تورم، می‌توانید به تدریج ورزش را دوباره شروع کنید. اگر ورزش‌های تماسی یا شدید انجام می‌دهید، با جراح صحبت کنید تا بهترین زمان شروع این نوع فعالیت‌ها را تعیین کند.
2. بهداشت دهان
مراقبت صحیح از دهان به جلوگیری از عفونت و عوارض دیگر کمک می‌کند. جراح بهترین دستورالعمل در مورد نحوه تمیز کردن دهان را در اختیار شما قرار می‌دهد. این ممکن است تنها باری باشد که جراح به شما می‌گوید یک روز کامل مسواک نزنید، نخ دندان نکشید یا دهان‌تان را آبکشی نکنید!
بیشتر بدانید: دندان درد چه دلایلی دارد؟
پس از 24 ساعت، دستورالعمل‌های بهداشتی شامل موارد زیر است:
- دهان خود را با آب نمک یا یک دهانشویه ضدعفونی‌کننده بشویید. این کار را به آرامی انجام دهید و مایع را تف نکنید.
- بقیه دندان‌هایتان را به آرامی مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.
- گاز استریل را روی محل زخم قرار دهید تا خون اضافی جذب شود.
فواید کشیدن دندان عقل
خارج کردن دندان عقل از لثه می‌تواند خطر ابتلا به مشکلات زیر را کاهش دهد:
- بیماری لثه
- پوسیدگی دندان
- آسیب‌دیدگی دندان‌های مجاور
- از دست دادن استخوان
- آسیب‌دیدگی فک
بیشتر بدانید: ارتودنسی دندان چیست؟
عوارض کشیدن دندان عقل پایین و بالا
یکی از عوارض کشیدن دندان عقل حفره خشک است که ممکن است سه تا پنج روز پس از جراحی رخ دهد. بعد از جراحی، به طور طبیعی روی لثه یک لخته ایجاد می‌شود تا خونریزی را متوقف کند. اگر این لخته از جای خود کنده شود، حفره خشک ایجاد می‌شود که به معنی نمایان شدن استخوان یا اعصاب است.
از سایر عوارض جراحی دندان عقل می‌توان به آسیب‌دیدگی اعصاب آلوئولار تحتانی یا زبانی اشاره کرد که به ندرت اتفاق می‌افتد.
در صورتی که علائم زیر را تجربه کردید، به دنبال درمان بروید:
- مشکل در بلع یا تنفس
- تب
- بی‌تاثیر بودن داروهای ضددرد
- تورم، سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی که با گذشت زمان بدتر می‌شود
- خارج شدن خون یا چرک از بینی
- خونریزی در محل جراحی که با نگه داشتن گاز استریل روی آن و اعمال فشار متوقف نمی‌شود
بیشتر بدانید: لمینت دندان چیست؟
سوالات متداول
در حین جراحی به دلیل بی‌حسی موضعی یا بیهوشی عمومی هیچ دردی را احساس نمی‌کنید. اما در روز دوم و سوم که اثر ماده بی‌حس‌کننده از بین می‌رود، درد به سراغ‌تان می‌آید.
کشیدن دندان عقل بالا راحت‌تر است، چون در مقایسه با دندان عقل پایین در استخوان نرم‌تری قرار دارد.
معمولا اولویت دندانپزشکان کشیدن دندان عقل به عصب رسیده است.
بله، بیشتر درمان‌های دندانپزشکی برای زنان باردار بی‌خطر هستند. این شامل کشیدن دندان عقل هم می‌شود. با این حال، اکثر دندانپزشکان ترجیح می‌دهند تا زمانی که دندان عقل عوارضی ایجاد نمی‌کند، جراحی آن را به تعویق بیندازند.
در سه تا پنج روز اول از رژیم غذایی نرم استفاده کنید و از خوردن غذاهای سفت، ترد یا جویدنی بپرهیزید، چون می‌توانند باعث درد شوند و در روند بهبودی اختلال ایجاد کنند. بهترین غذاهایی که می‌توانید بعد از جراحی دندان عقل بخورید عبارتند از: ماست، اسموتی، سوپ، پوره سیب‌زمینی، میوه پوره شده و سبزیجات پخته شده.
ممکن است تا چند هفته پس از جراحی متوجه تغییراتی در صورت‌تان شوید. با این حال، هنگامی که تورم فروکش می‌کند، صورت شما به حالت طبیعی خود برمی‌گردد.
کلام پایانی درباره کشیدن دندان عقل
بسیاری از دندانپزشکان کشیدن دندان عقل را در اواخر نوجوانی یا اوایل دهه 20 زندگی توصیه می‌کنند تا از مشکلاتی مثل پوسیدگی دندان یا بیماری لثه پیشگیری شود. اگر نمی‌دانید که نیاز به کشیدن دندان عقل دارید یا خیر، با دندانپزشک یا جراح دهان، فک و صورت صحبت کنید. برای این کار می‌توانید از پزشکان سایت درمانکده کمک بگیرید.
منابع: healthline, my.clevelandclinic
