علت درد کف پا چیست؟ + روش‌های درمان آن

درد کف پا که اغلب به شکل تیرکشنده، سوزش یا احساس فشار در ناحیه پاشنه، قوس یا پنجه پا بروز می‌کند، فعالیت‌های روزمره مانند راه رفتن، ایستادن یا ورزش کردن را به طور جدی تحت تاثیر قرار می‌دهد. علت درد کف پا می‌تواند متعدد باشد. احساس درد در ناحیه پاشنه معمولا ناشی از التهاب فاشیای کف پا است. عوامل دیگری مانند شکستگی، تاندونیت (التهاب تاندون)، آرتریت (التهاب مفصل)، تحریک اعصاب یا کیست (در برخی موارد خاص) می‌توانند در بروز درد کف پا نقش داشته باشند. اگر شما هم در کف پای خود درد احساس می‌کنید، در این مقاله از مجله درمانکده همراه ما باشید تا به بررسی علت درد کف پا بپردازیم.

بیشتر بدانید: آرتریت پاتلوفمورال چیست؟

علت درد کف پا چیست؟

درد پا، ممکن است احساس درد یا ناراحتی در یک یا چند قسمت از پا مانند انگشتان پا، پاشنه، کف پا و قوس پا ایجاد کند. این درد می‌تواند فقط گاهی احساس شود و از خفیف تا شدید متغیر باشد. همچنین ممکن است به شکل مداوم و تیرکشنده بروز کند. علت درد کف پا می‌تواند ناشی از آسیب‌دیدگی‌هایی مانند شکستگی استخوان، التهاب تاندون‌ها یا سایر مشکلات مانند صافی کف پا و آرتروز باشد. شناسایی این مشکلات اولین قدم برای درمان و تسکین موثر هستند. بهترین راهکار برای تشخیص دقیق مراجعه به دکتر ارتوپد است.

بیشتر بدانید:علت درد پاشنه پا چیست؟

در جدول زیر با دلایل درد کف پا بیشتر آشنا می‌شوید:

علت درد کف پا	توضیحات
التهاب فاشیای کف پا	شایع‌ترین علت درد کف پا است. این عارضه به دلیل التهاب بافت همبندی که از پاشنه تا انگشتان پا را می‌پوشاند، بروز می‌کند.
صافی کف پا	این وضعیت باعث توزیع نامناسب وزن و فشار غیر طبیعی روی کف پا می‌شود.
ایستادن یا راه رفتن طولانی‌مدت	ایستادن یا راه رفتن طولانی‌مدت، به‌ویژه روی سطح سخت یا با کفش نامناسب فشار زیادی به کف پا وارد می‌کند و باعث درد می‌شود.
التهاب یا آسیب تاندون‌ها و رباط‌ها	تاندون‌ها و رباط‌ها استخوان ساق پا را به استخوان‌های کف پا وصل می‌کنند. اگر تاندون‌ها و رباط‌های این ناحیه دچار آسیب و التهاب شوند، فرد درد شدیدی در کف پا احساس می‌کند.
شکستگی استخوان کف پا	شکستگی استخوان‌های ریز و کوچک کف پا، به‌ویژه در پاشنه پا باعث درد شدیدی در این ناحیه می‌شود.
آرتروز	اگر مفصل مچ پا یا استخوان‌های کوچک کف پا دچار آرتروز شوند، درد شدیدی در کف پا احساس می‌شود.
دیابت	دیابت کنترل‌نشده باعث آسیب به اعصاب و عروق خونی می‌شود و می‌تواند سوزش، گزگز یا بی‌حسی در کف پا ایجاد کند.
مورتون نوروما	این بیماری به معنی رشد غیر سرطانی بافت عصبی بین انگشتان پا است که می‌تواند بی‌حسی، سوزش یا درد در کف پا ایجاد کند.
اضافه وزن	چاقی و اضافه وزن به کف پا فشار وارد می‌کند و موجب بروز درد در این ناحیه می‌شود.
فعالیت شدید بدنی	فعالیت بدنی شدید مانند دویدن یا پریدن، به‌ویژه بدون آمادگی جسمی می‌تواند به بافت کف آسیب بزند و باعث بروز درد شود.

بیشتر بدانید: پادرد در بارداری نشانه چیست؟

علت درد کف پا و پاشنه چیست؟

فاشئیت پلانتار یا همان التهاب فاشیای کف پا از اصلی‌ترین دلایل درد پاشنه به‌شمار می‌آید. فاشیا نواری ضخیم از بافت همبند است که از پاشنه تا پنجه و انگشتان پا امتداد دارد. التهاب این بافت باعث درد شدید در پاشنه پا، به‌ویژه پس از استراحت و بلند شدن از خواب می‌شود. شایع‌ترین دلایل بروز التهاب فاشیای کف پا شامل موارد زیر هستند:

• مشکلات ساختاری در قوس پا مانند کف پای صاف یا قوس بلند
• راه رفتن یا ایستادن طولانی‌مدت
• اضافه وزن
• پوشیدن کفش نامناسب

خار پاشنه دیگر دلیل درد کف پا و پاشنه است. در این وضعیت، زائده کوچکی در استخوان پاشنه پا به دلیل التهاب مزمن فاشیا ایجاد می‌شود و با درد شدیدی همراه است که هنگام ایستادن یا راه رفتن تشدید خواهد شد. همچنین التهاب تاندون‌ها، آرتریت، نقرس و نوروپاتی دیابتی از دیگر دلایلی هستند که می‌توانند باعث بروز درد در پاشنه پا شوند.

دلایل درد کف پا و انگشتان

وقتی صحبت از علت درد کف پا می‌شود، اولین چیزی که ممکن است به ذهن‌مان برسد، التهاب فاشیای کف پا است. التهاب فاشیا باعث درد در پاشنه پا می‌شود؛ اما اگر درد در سطح جلویی کف پا احساس شود و به انگشتان برسد، نشان‌دهنده متاتارسالژی است. این عارضه باعث درد و التهاب در ناحیه زیر انگشتان پا می‌شود و اغلب در اثر فشار مکرر، پوشیدن کفش نامناسب، آرتروز یا فعالیت بدنی شدید بروز می‌کند. 

ورزشکاران، دوندگان و افرادی که قوس و گودی پای بلندی دارند یا اشخاصی که مدت طولانی سرپا می‌ایستند، بیشتر مستعد ابتلا به آن هستند. همچنین بیماری مورتون نوروما را می‌توان دیگر علت درد کف پا و انگشتان دانست. در این بیماری که به آن نوروم بین انگشتی هم می‌گویند، بافت اضافی در اطراف عصب انگشت سوم و چهارم پا تشکیل می‌شود و درد و التهاب در کف پا ایجاد می‌کند. مورتون نوروم معمولا باعث درد در قسمت جلویی کف پا می‌شود و انگشتان پا را بی‌حس می‌کند.

علت درد کف پا در شب چیست؟

درد کف پا در شب و هنگام خواب معمولا به دلیل مشکلات عصبی، التهابی یا گردش خون ایجاد می‌شود. مهم‌ترین دلایل بروز این عارضه در شب شامل موارد زیر هستند:

بیشتر بدانید: داغ شدن و سوزش کف پا نشانه چیست؟

۱- فاشیای کف پا

فاشیای کف پا یکی از دلایل اصلی درد کف پا در شب به‌شمار می‌آید. فاشیا نوعی بافت همبند است که از پاشنه تا انگشتان پا کشیده می‌شود. التهاب و آسیب فاشیای کف پا اغلب با درد و سوزش در ناحیه پاشنه و قوس پا همراه است. این درد را بیشتر پس از ایستادن یا راه رفتن طولانی‌مدت و صبح‌ها بعد از بیدار شدن از خواب احساس می‌کنید. با این حال، ممکن است در طول شب هم به دلیل اینکه پا در حالت استراحت است و بافت فاشیای کف پا در حالت کوتاه‌تری قرار می‌گیرد، دچار خشکی و درد شود. به همین دلیل برخی افراد شب‌ها هنگام تغییر وضعیت در خواب و صبح‌ها با برداشتن اولین قدم دچار درد در کف پا می‌شوند.

“Pain from plantar fasciitis may be dull or sharp, with possible aching or burning sensations on the foot’s underside. Symptoms are usually worst in the morning with your first steps”

درد ناشی از التهاب فاشیای کف پا ممکن است مبهم یا تیز باشد و ممکن است با احساس درد یا سوزش در زیر پا همراه باشد. علائم معمولا صبح‌ها با اولین قدم‌هایتان بدتر می‌شوند.
به نقل از سایت: verywellhealth

بیشتر بدانیم: علت تغییر شکل زانو چیست؟

۲- آسیب یا فشردگی عصب

برخی اختلالات عصبی مثل دیسک کمر یا فشردگی اعصاب کف پا و مچ پا (سندرم تونل تارسال) می‌توانند موجب بروز درد در کف پا شوند. این درد معمولا هنگام خواب، دراز کشیدن یا استراحت شدیدتر و به صورت تیرکشنده، سوزش یا گزگز حس می‌شود.

۳- نوروپاتی دیابتی

دیگر علت درد کف پا هنگام شب می‌تواند به نوروپاتی دیابتی مرتبط باشد. آسیب اعصاب محیطی در افراد دیابتی معمولا به شکل درد و بی‌حسی در پاها تجربه می‌شود که به آن نوروپاتی دیابتی می‌گویند. این درد می‌تواند به شکل تیرکشنده، سوزش، کرختی و مورمور شدن در انگشتان و کف پا احساس شود که اغلب در شب شدت بیشتری پیدا می‌کند.

۴- صافی کف پا

در افراد دارای مشکل صافی کف پا، به دلیل از بین رفتن قوس طبیعی، فشار بیشتری به عضلات، رباط‌ها و فاشیای کف پا وارد می‌شود. این فشار تجمع‌یافته در طول روز، می‌تواند هنگام استراحت شبانه به صورت درد، سوزش یا احساس خستگی در کف پا بروز کند. همچنین بی‌حرکتی در طول شب باعث خشکی بافت‌های کف پا و تشدید درد می‌شود؛ به‌ویژه اگر مشکل کف پای صاف زیر نظر دکتر صافی کف پا درمان نشده باشد یا فرد از کفش و کفی طبی مناسب استفاده نکند.

بیشتر بدانید: تاندونیت چیست؟

۵- آرتریت و التهاب مفصلی

آرتریت روماتوئید یا آرتریت استئوآرتریت اگر در مفاصل نزدیک به پاشنه پا یا انگشتان پا بروز کنند، می‌توانند باعث درد کف پا در شب و هنگام بی‌حرکتی شوند؛ زیرا در زمان استراحت جریان خون و تجمع مواد التهابی در مفاصل افزایش می‌یابد.

۶- سندرم پای بی‌قرار

سندرم پای بی‌قرار دیگر علت درد در کف پا است. این عارضه باعث حرکات غیر ارادی و کشش در پاها، به‌ویژه در شب و هنگام خواب می‌شود و می‌تواند درد یا کرختی در کف پا ایجاد کند.

۷- نقرس

بیماری نقرس به دلیل تجمع اسید اوریک در مفاصل ایجاد می‌شود و نوعی آرتریت است. این عارضه با درد شدید در پاشنه و انگشتان پا همراه است که معمولا در شب‌ها تشدید می‌شود و علاوه بر درد تیز و ناگهانی، قرمزی، تورم یا گرما در ناحیه آسیب‌دیده ایجاد می‌کند.

بیشتر بدانید: درد مچ پا از چیست؟

۸- بارداری

تغییرات هورمونی و فیزیکی در دوران بارداری می‌توانند علت درد گرفتن کف پا باشند. افزایش وزن و تغییر مرکز ثقل بدن باعث شل شدن رباط‌ها و افزایش فشار روی کف پا می‌شود و می‌تواند درد کف پا را در شب تشدید کند. همچنین تجمع مایعات و افزایش فشار در رگ‌ها از دیگر علل شدت گرفتن درد کف پاها هنگام استراحت شبانه هستند.

۹- مشکلات گردش خون

کاهش جریان خون در پاها به دلایل مختلف مانند نارسایی عروقی یا حتی واریس، می‌تواند باعث ایجاد درد و سوزش در کف پا، به‌ویژه هنگام استراحت شبانه شود.

مهم‌ترین دلایل درد کف پا هنگام راه رفتن

افراد بسیاری در رده سنی مختلف درد کف پا را هنگام راه رفتن تجربه می‌کنند. این درد معمولا به تدریج بروز می‌کند و اگر جدی گرفته نشود، می‌تواند مزمن شود و محدودیت حرکتی ایجاد کند. علت درد کف پا هنگام راه رفتن معمولا به مشکلات و بیماری‌های زیر مربوط می‌شود:

• التهاب فاشیای کف پا
• آرتریت
• خار پاشنه
• شکستگی استخوان‌ها
• التهاب یا کشیدگی تاندون‌ها
• پوشیدن کفش نامناسب
• مشکلات ساختاری پا مانند صافی کف پا یا گودی بیش از حد
• فشردگی اعصاب کف پا
• اضافه وزن

بیشتر بدانیم: شایع‌ترین علل درد کنار زانو

علت درد کف پا در صبح چیست؟

التهاب فاشیای کف پا را می‌توان شایع‌ترین علت درد کف پا بعد از بیدار شدن از خواب در صبح‌ها و برخاستن از رختخواب دانست. در این حالت، فاشیای کف پا (بافت همبندی که از پاشنه تا انگشتان کشیده شده است) در وضعیت جمع‌شده قرار دارد و با اولین قدم‌ها در صبح پس از برخاستن از رختخواب به طور ناگهانی کشیده می‌شود و درد تیزی در ناحیه پاشنه ایجاد می‌کند. دیگر علل احساس درد کف پا در صبح شامل موارد زیر هستند:

• کاهش جریان خون
• التهاب تاندون‌ها
• آرتریت
• مشکلات عصبی
• کف پای صاف یا قوس بلند
• افزایش وزن و فشار اضافی بر کف پاها

بیشتر بدانیم: خالی کردن زانو و هرآنچه که باید بدانید

علت درد کف پا در زنان

عوامل زیر می‌توانند مهم‌ترین علت درد کف پای راست در زنان باشند:

۱– کفش نامناسب و پاشنه بلند: استفاده طولانی‌مدت از کفش‌های پاشنه بلند، نوک باریک یا بدون کفی استاندارد باعث افزایش فشار روی پاشنه و قسمت جلوی کف پا می‌شود. این موضوع یکی از شایع‌ترین دلایل درد کف پا در زنان است و می‌تواند منجر به التهاب فاشیای کف پا یا متاتارسالژیا شود. برای اطلاع از دیگر عوارض کفش پاشنه بلند می‌توانید مقاله مرتبط با آن را در درمانکده مطالعه کنید.

۲- تغییرات هورمونی: نوسانات هورمونی در دوران قاعدگی، بارداری و یائسگی می‌توانند باعث شل شدن رباط‌ها و افزایش حساسیت بافت‌های کف پا در زنان شوند. این تغییرات، گاهی با درد، احساس فشار یا خستگی زودرس در کف پا همراه می‌شوند.

۳- صافی کف پا: صافی کف پا دیگر علت درد کف پا در زنان است که باعث افزایش فشار مکانیکی بر کف پا می‌شود و خطر التهاب فاشیای کف پا و درد پاشنه را افزایش می‌دهد.

۴- انحراف و مشکلات زانو و لگن: زنانی که در یک طرف بدن خود، مثلا لگن یا زانوی سمت راست، دچار انحراف یا عدم تعادل هستند، ممکن است دچار درد در کف پای راست شوند؛ زیرا در چنین وضعیتی فشار وزن روی پای راست می‌افتد.

بیشتر بدانید: درد دنبالچه (کوکسیدینیا)؛ 5 عامل موثر در بروز آن، درمان سریع

علت درد کف پا در مردان

عوامل زیر را می‌توان علت درد کف پای چپ در مردان دانست:

• فعالیت بدنی و شغلی سنگین
• انجام ورزش‌های پرفشار مانند ورزش‌های قدرتی
• عدم استفاده از کفش کار یا کفش ورزشی مناسب
• اضافه وزن
• ناهنجاری ساختاری مانند صافی کف پا یا قوس پای بلند
• ایجاد خار پاشنه در کف پای چپ
• التهاب یا آسیب تاندون‌های پای چپ

بیشتر بدانیم: ورم زیر زانو؛ عارضه‌ای حاصل از تولید اضافی مایع سینوویال

علت درد کف پای راست در طب سنتی چیست؟

در طب سنتی، درد کف پا، به‌ویژه پای راست معمولا به اختلال در تعادل مزاج، ضعف اندام‌ها یا تجمع مواد زائد در بدن نسبت داده می‌شود. اطباء طب سنتی معتقدند، سردی می‌تواند باعث کندی جریان خون و ضعف اعصاب شود. این حالت معمولا با درد مبهم، سنگینی یا گزگز در کف پا، به‌ویژه در شب و صبح‌ها هنگام برخاستن از تختخواب همراه است. همچنین در منابع طب سنتی آمده که ضعف عملکرد کبد، دستگاه گوارش و کیسه صفرا باعث توزیع نامناسب مواد غذایی و مواد زائد در بدن می‎شوند و نتیجه آن، درد مفاصل و کف پا، گاهی به صورت یک‌طرفه مانند احساس درد در کف پای راست است. به این نکته توجه کنید که تفسیرهای طب سنتی شواهد علمی معتبری ندارند؛ بنابراین در صورت احساس درد مداوم و شدید در کف پا حتما با دکتر ارتوپد آنلاین مشورت کنید.

بیشتر بدانیم: خار پاشنه پا چیست؟

چه زمان برای درد کف پا به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت تجربه درد کف پا همراه با هر یک از موارد زیر، حتما به پزشک مراجعه کنید:

• علائمی شبیه آنفولانزا همراه با درد کف پا
• ورم یا درد شدید در کف پا
• احساس سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی در پایین پاها
• ایجاد زخم باز عفونی در کف پا
• عدم توانایی ایستادن روی کف پا
• مشکوک به شکستگی استخوان پا
• وجود ورم در پا بیش از چند روز
• عدم بهبود درد کف پا با درمان‌های خانگی
• ابتلا به دیابت و بروز ناهنجاری خاص در پاها
• سرگیجه یا حالت تهوع همراه با درد کف پا

بیشتر بدانیم: علت کف پای صاف

چگونه می‌توان درد کف پا را درمان کرد؟

اولین قدم برای درمان درد کف پا، گرفتن یک مشاوره اصولی از پزشک معالج است. متخصصان و جراحان پا و ستون فقرات در درمانکده در کنار شما هستند که بهترین و اصولی‌ترین راه را برای درمان درد خود انتخاب کنید. شما عزیزان می‌توانید از طریق امکان مشاوره آنلاین با پزشک ارتوپد به راحتی با دکتر مورد نظر خود ارتباط برقرار کنید.

“Oral nonsteroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) or cortisone (steroid) injections in the affected area can reduce pain and inflammation”

داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی خوراکی (NSAIDs) یا تزریق کورتیزون (استروئید) در ناحیه آسیب‌دیده می‌توانند درد و التهاب را کاهش دهند.
به نقل از سایت: health

گزینه‌های درمان که پزشک متخصص معمولا برای کاهش درد کف پا پیشنهاد می‌کند، شامل موارد زیر هستند:

۱- درمان دارویی

اگر درد کف پا شدید باشد، پزشک داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند قرص ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم را برای کاهش درد و التهاب تجویز می‌کند. همچنین پمادهای موضعی تجویزی توسط پزشک می‌توانند التهاب کف پا و ورم آن ناحیه را کاهش دهند. اگر همراه با درد کف پا دچار ورم مچ پا شده‌اید، می‌توانید مقاله علت ورم مچ پا را در درمانکده مطالعه کنید.

۲- استفاده از کفش طبی و مناسب

در اغلب موارد، استفاده از کفش طبی که دارای کفی نرم با قوس مناسب است، به کاهش درد کف پا کمک می‌کند. کفش‌های طبی باید متناسب با قوس کف پا طراحی شوند و دارای ضربه‌گیر باشند تا از وارد شدن فشار اضافی به نواحی مختلف پا مانند پاشنه، پنجه و قوس جلوگیری شود.

۳- فیزیوتراپی و تمرینات کششی

تمرینات کششی به تقویت عضلات زانو و مچ پا کمک می‌کنند و باعث انعطاف‌پذیری بیشتر پا می‌شوند. این تمرینات باید زیر نظر فیزیوتراپیست و به طور تدریجی انجام شوند تا فشار زیادی به کف پا وارد نکنند.

۴- تزریق دارو به کف پا

در برخی موارد ممکن است پزشک داروهای استروئیدی را به طور مستقیم به کف پا تزریق کند تا شدت درد و التهاب کاهش یابد. این روش درمان زمانی موثر است که التهاب مزمن یا آسیب به بافت نرم علت درد کف پا باشند.

۵- جراحی

زمانی که هیچ یک از روش‌های درمانی فوق موثر نباشند و مشکلات ساختاری پا یا آسیب تاندون‌ها درد شدیدی ایجاد کرده باشند، پزشک گزینه جراحی را پیشنهاد می‌دهد. جراحی معمولا شامل ترمیم رباط‌ها، اصلاح ناهنجاری‌های استخوانی یا برداشتن بافت آسیب‌دیده است.

درمان خانگی درد کف پا چگونه است؟

اگر شرایط جدی مانند مشکلات عصبی و التهابی علت درد کف پا نباشند، می‌توان آن را به کمک درمان خانگی تسکین بخشید. درمان‌های خانگی شامل موارد زیر هستند:

• ماساژ کف پا به مدت ۲۰ دقیقه با کمی نمک و جوش‌شیرین برای کاهش دردهای عضلانی
• ماساژ کف پا با روغن‌های طبیعی مانند روغن سیاهدانه
• استفاده از کمپرس یخ به مدت ۱۵ الی ۲۰ دقیقه برای ۳ تا ۴ بار در روز روی ناحیه دردناک کف پا
• پوشیدن جوراب مخصوص واریس برای گرم نگه داشتن کف پا
• استفاده از کفش‌های راحت و مخصوص هنگام راه رفتن

کدام تمرینات ورزشی و حرکات اصلاحی برای درد کف پا مفید هستند؟

 گاهی می‌توان درد کف پا را با انجام تمرینات ورزشی کششی و تقویتی تسکین بخشید. بهترین ورزش‌ها که بهتر است پس از مشورت با پزشکان متخصص ارتوپد انجام شوند، عبار‌ت‌اند از:

• چرخاندن قوطی کنسرو منجمد توسط کف پا
• کشش حوله به کمک دست و کف پا
• کشش ساق پا در حالت ایستاده
• کشش پاشنه آشیل
• انجام تمرینات مخصوص تعادل
• برداشتن حوله به کمک پنجه پا
• خم کردن انگشتان به سمت عقب برای ایجاد مقاومت در زانو
• بلند کردن پاشنه
• بلند کردن انگشتان پا و چرخاندن آن‌ها

راهنمای مراجعه به پزشک

درد کف پا می‌تواند به دلایل مختلفی مانند فاشئیت پلانتار، صافی کف پا، کفش نامناسب، فشارهای مکانیکی، التهاب مفاصل و عوارض برخی بیماری‌های زمینه‌ای همچون نوروپاتی دیابتی ایجاد شود. این عارضه بسته به محل ایجاد در کف پا (پاشنه پا، پنجه پا یا قوس پا) می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. تشخیص علت درد کف پا نقش مهمی در انتخاب روش درمان مناسب و پیشگیری از مزمن شدن درد دارد.

ما در این مقاله از مجله درمانکده شما را با دلیل ایجاد درد در کف پا آشنا کردیم و به بررسی روش درمان آن پرداختیم. اگر در این مورد سوالات بیشتری دارید، می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و از امکان مشاوره آنلاین با پزشک ارتوپد استفاده کنید. همچنین درمانکده امکان دریافت نوبت اینترنتی جهت مراجعه حضوری را برای شما فراهم کرده است.

سوالات متداول

منابع: healthline | verywellhealth | health