اگر به دنبال دریافت اطلاعاتی در زمینه اسکن مغزی، نحوه انجام آن و نیز انواع خطرات و محدودیت‌های این روش تشخیصی هستید این مقاله را از دست ندهید. زیرا که در بخش‌ها مجزا و تفکیک شده اطلاعاتی دقیق و تخصصی را به بیانی ساده درباره سی تی اسکن مغز در اختیارتان قرار داده‌ایم. با مجله درمانکده همراه باشید.
بیشتر بخوانیم: آیا تا به حال دچار لرزش دست شده اید؟
سی تی اسکن مغز چیست؟
سی تی اسکن سر، سی تی اسکن داخل جمجمه ای CT مغز یک روش تصویربرداری تشخیصی غیر تهاجمی است که از اندازه‌گیری‌های ویژه اشعه ایکس برای تولید تصاویر افقی یا محوری (اغلب برش‌هایی) از مغز استفاده می‌کند. در واقع سی تی اسکن مغز می‌تواند اطلاعات دقیق تری را در مورد بافت مغز و ساختارهای مغز نسبت به اشعه ایکس استاندارد سر ارائه دهد، بنابراین داده‌های بیشتری را در مورد آسیب‌ها و/یا بیماری‌های مغز ارائه می‌دهد.
بیشتر بخوانیم: سی تی اسکن چیست؟
نحوه انجام سی تی اسکن مغزی
در طول سی تی مغزی، پرتو اشعه ایکس به صورت دایره‌ای در اطراف بدن حرکت می‌کند و امکان مشاهده بسیاری از نماهای مختلف از مغز را فراهم می‌کند. اطلاعات اشعه ایکس به رایانه ای ارسال می‌شود که داده‌های اشعه ایکس را تفسیر می‌کند و آن را به صورت دو بعدی (2 بعدی) روی مانیتور نمایش می‌دهد. سی تی اسکن مغز ممکن است با یا بدون “کنتراست” انجام شود. کنتراست به ماده‌ای اطلاق می‌شود که از طریق دهان گرفته می‌شود یا به یک خط داخل وریدی (IV) تزریق می‌شود که باعث می‌شود اندام یا بافت خاص مورد مطالعه با وضوح بیشتری دیده شود. معاینات کنتراست ممکن است از شما بخواهد که برای مدت معینی قبل از عمل ناشتا باشید. متخصص مغز و اعصاب قبل از انجام این عمل به شما اطلاع خواهد داد.
سایر روش‌های مرتبطی که ممکن است برای تشخیص اختلالات مغزی مورد استفاده قرار گیرند عبارتند از: اشعه ایکس، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) مغز، اسکن توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) مغز، و آرتریوگرام مغزی.
بیشتر بخوانیم: روش‌های تحریک مغز و تاثیر آن در سلامت مغزی
بیشتر بخوانیم: تحریک مغناطیسی عمیق مغز (TMS) چیست و آیا می تواند به درمان افسردگی و دو قطبی کمک کند؟
عملکرد مغز چیست؟
مغز به عنوان بخشی از سیستم عصبی مرکزی (CNS)، اندام مهمی است که فکر، حافظه، احساسات، لمس، مهارت‌های حرکتی، بینایی، تنفس، دما، گرسنگی و هر فرآیندی که بدن ما را تنظیم می‌کند را کنترل می‌کند.
تصویری از آناتومی مغز بزرگسالان قسمت‌های مختلف مغز کدامند؟
مغز را می‌توان به مخ، ساقه مغز و مخچه تقسیم کرد:
مغز
مخ (فوق تنتوری یا جلوی مغز) از نیمکره راست و چپ تشکیل شده است. کارکردهای مغز عبارتند از: شروع حرکت، هماهنگی حرکت، دما، لمس، بینایی، شنوایی، قضاوت، استدلال، حل مسئله، احساسات و یادگیری.
ساقه مغز
ساقه مغز (خط وسط یا وسط مغز) شامل مغز میانی، پونز و مدولا است. کارکردهای این ناحیه عبارتند از: حرکت چشم و دهان، انتقال پیام‌های حسی (گرم، درد، بلند و غیره)، گرسنگی، تنفس، هوشیاری، عملکرد قلب، دمای بدن، حرکات غیرارادی عضلات، عطسه، سرفه، استفراغ و … قورت دادن.
بیشتر بدانید: سرگیجه چه موقعی خطرناک است؟
مخچه
مخچه (در قسمت زیرین یا پشت مغز)
در پشت سر قرار دارد. عملکرد آن هماهنگ کردن حرکات ارادی عضلات و حفظ وضعیت بدنی، تعادل و تعادل است.
به طور خاص، سایر قسمت‌های مغز شامل موارد زیر است:
پونز
قسمت عمیقی از مغز که در ساقه مغز قرار دارد، پونز شامل بسیاری از مناطق کنترل حرکات چشم و صورت، احساس صورت، شنوایی و تعادل است.
بیشتر بخوانیم: علت ریزش آب دهان چیست؟ + راه‌های درمان
مدولا
پایین‌ترین قسمت ساقه مغز، مدولا حیاتی‌ترین قسمت کل مغز است و شامل مراکز کنترل مهمی برای قلب و ریه‌ها است.
نخاع
یک بسته بزرگ از رشته‌های عصبی واقع در پشت که از پایه مغز تا قسمت تحتانی کمر امتداد دارد، نخاع پیام‌هایی را به مغز و بقیه بدن منتقل می‌کند.
لب قدامی مغز
بزرگترین بخش مغز که در جلوی سر قرار دارد، لوب پیشانی در ویژگی‌های شخصیتی و حرکت نقش دارد.
لوب جداری
قسمت میانی مغز، لوب جداری به فرد کمک می‌کند تا اشیاء را شناسایی کند و روابط فضایی را درک کند (جایی که بدن فرد با اشیاء اطراف فرد مقایسه می‌شود). لوب جداری نیز در تفسیر درد و لمس در بدن نقش دارد.
لوب پس سری
محل لوب اکسیپیتال در قسمت پشتی مغز است که با بینایی درگیر است.
لوب تمپورال
طرفین مغز، این لوب‌های گیجگاهی در حافظه، گفتار و حس بویایی نقش دارند.
بیشتر بدانید: فلج مغزی چیست؟ علت، علائم و راهکارهای درمانی آن
بیشتر بخوانیم: اختلال دیسلکسیا و شناخت آن
دلایل سی تی اسکن مغز چیست؟
- سی تی مغز ممکن است برای ارزیابی مغز از نظر تومورها و سایر ضایعات، آسیب‌ها، خونریزی داخل جمجمه، ناهنجاری‌های ساختاری (مانند هیدروسفالی، عفونت‌ها، عملکرد مغز یا سایر شرایط) انجام شود، به‌ویژه زمانی که نوع دیگری از معاینه (مانند X-). اشعه یا معاینه فیزیکی) بی نتیجه هستند.
- سی تی مغزی همچنین ممکن است برای ارزیابی اثرات درمان بر تومورهای مغزی و شناسایی لخته‌هایی در مغز که ممکن است مسئول سکته مغزی باشند، استفاده شود.
- یکی دیگر از کاربردهای سی تی مغزی ارائه راهنمایی برای جراحی مغز یا بیوپسی بافت مغز است. ممکن است دلایل دیگری وجود داشته باشد که پزشک شما CT مغز را توصیه کند.
بیشتر بخوانیم: درمان سکته مغزی چقدر زمان می‌خواهد؟
خطرات سی تی اسکن مغز چیست؟
ممکن است بخواهید از پزشک خود در مورد میزان پرتوهای استفاده شده در طی روش سی تی اسکن مغز و خطرات مربوط به موقعیت خاص خود بپرسید. شما باید سابقه قرار گرفتن در معرض اشعه در گذشته خود را مانند سی تی اسکن قبلی و سایر انواع اشعه ایکس ثبت کنید تا بتوانید به پزشک خود اطلاع دهید. خطرات مرتبط با قرار گرفتن در معرض تابش ممکن است به عدد تجمعی مربوط باشد.
استفاده از اسکن مغز برای تشخیص بیماری روانی
استفاده از اسکن مغز در تشخیص بیماری‌های روانی فوایدی دارد، اما تصویربرداری می‌تواند محدودیت‌هایی نیز داشته باشد. تشخیص بیماری روانی می‌تواند یک فرآیند ذهنی باشد، زیرا عمدتاً بر اساس گزارش‌های مشتری و ارزیابی‌های پزشک است. پس از معاینه، این امکان وجود دارد که چندین پزشک بتوانند تشخیص‌های متفاوتی را برای یک مشتری ارائه دهند. روش‌های تشخیصی عینی‌تر برای جلوگیری از تشخیص اشتباه و اطمینان از درمان مناسب ضروری است. اسکن‌های مغزی برای بیماری‌های روانی به عنوان یک ابزار عینی مورد مطالعه قرار می‌گیرند که می‌تواند در کنار تکنیک‌های ارزیابی سنتی مشتری مورد استفاده قرار گیرد.
اسکن‌های مغزی و سایر فناوری‌ها
متخصصین در تشخیص بیماری‌های روانی مهارت بیشتری پیدا می‌کنند و این تکنیک‌ها برای تولید داروهای روانپزشکی جدید استفاده می‌شوند. اسکن‌های مغزی سلامت روان ساختارها و بافت‌های مغز را نشان می‌دهند و اطلاعاتی درباره جریان خون و مصرف انرژی سلولی ارائه می‌دهند.
بیشتر بدانید: کما یا حالت اغما چیست؟ انواع، علائم، علت به کما رفتن و روش درمان آن
بیشتر بخوانیم: آناتومی مغز انسان؛ حقایق جالبی دربارۀ مغز که خوب است بدانید
مزایای بالقوه تصویربرداری عصبی( اسکن مغزی ) برای شرایط روانپزشکی
تصویربرداری از مغز برای بیماری‌های روانی می‌تواند چندین مزیت داشته باشد:
- اسکن مغز برای اختلالات روانپزشکی می‌تواند ضایعاتی را در لوب‌های پیشانی یا تمپورال یا تالاموس و هیپوتالاموس مغز که می‌تواند با روان‌پریشی رخ دهد، شناسایی کند. اسکن مغز نشان داده است که حجم نواحی مختلف مغز در طول دوره‌های روان پریشی کاهش می‌یابد.
- اسکن مغز‌می‌تواند افزایش متابولیسم و کاهش حجم در ناحیه لوب فرونتال مغز را در اختلال افسردگی اساسی نشان دهد. اسکن مغز و الگوهای فعال‌سازی می‌توانند تفاوت بین افسردگی، اختلالات عصبی و تومورهای مغزی را تشخیص دهند. تومور در لوب فرونتال می‌تواند باعث بی تفاوتی شود که می‌تواند با افسردگی اشتباه گرفته شود.
- در افراد مسن مبتلا به نارسایی‌های شناختی، تصویربرداری مغز می‌تواند به افتراق بیماری‌های تخریب کننده عصبی، مانند بیماری آلزایمر و سایر زوال عقل ها، از افسردگی کمک کند.
- تصویربرداری از مغز می‌تواند دانشی را در مورد مناطقی از مغز ارائه دهد که در یک وضعیت سلامت روان نقش دارند و می‌تواند به ابداع رویکردهای درمانی جدید مانند تحریک عمیق مغز برای افسردگی کمک کند.
- اسکن مغز می‌تواند به رد علل فیزیکی یا پزشکی، مانند تومورها یا خونریزی مغزی، برای علائم روانپزشکی کمک کند.
- اسکن همچنین می‌تواند برای آموزش افرادی که باور ندارند تشخیص داده شده یا نیاز به درمان دارند استفاده شود.
- اسکن‌ها می‌توانند وسعت یک مشکل را به پزشک نشان دهند و به او کمک کنند تا بهبودی فرد را بر اساس اندازه، جریان خون و مصرف انرژی در اسکن‌های بعدی نظارت کند.
در صورتی که در خصوص علائم روانپزشکی سوالی برایتان پیش آمده می‌توانید از طریق مشاوره آنلاین با بهترین روانپزشک در سایت درمانکده همراه باشید.
بیشتر بخوانیم: نشانه های ms چیست؟
محدودیت‌ها و هشدارها درباره اسکن مغزی
چندین محدودیت برای تکنیک‌های اسکن مغز وجود دارد:
- همه افراد با تشخیص یکسان نوع یکسانی از ناهنجاری‌های مغزی را نشان نمی دهند. علل مختلفی می‌تواند برای یک نوع ناهنجاری مغزی وجود داشته باشد.
- تکنیک‌های تصویربرداری مغز ممکن است در تشخیص افراد مبتلا به یک بیماری روانی مفید باشد، اما در تشخیص شرایط پیچیده‌تر همزمان کارآمدی کمتری دارد.
- اسکن مغز ممکن است در شناسایی ناهنجاری‌ها در برخی شرایط سلامت روان به دلیل مراحل اولیه بیماری مشکل داشته باشد. یک بیماری روانی ممکن است به زمان نیاز داشته باشد تا پیشرفت کند تا ناهنجاری‌ها را در اسکن مغز نشان دهد.
- برخی از تکنیک‌های اسکن مغز به دلیل فضاهای محدود و صداهای بلندی که از دستگاه‌ها می‌آیند، می‌توانند استرس‌زا باشند.
- بیماری روانی می‌تواند در افراد مختلف به‌طور متفاوتی ظاهر شود. افرادی که تشخیص سلامت روانی مشابهی دارند ممکن است نوع یکسانی از ناهنجاری‌های مغزی یا فعالیت مغزی نداشته باشند. به دلیل تفاوت در علائم یک تشخیص خاص، اسکن مغز ممکن است برای همه افراد یکسان نشان داده نشود.
- بیماران ممکن است علائم همپوشانی یا تشخیص‌های متعدد داشته باشند. در افرادی که دارای علائم متعدد و شرایط همزمان هستند، اسکن مغز ممکن است در تشخیص دقیق مشکل داشته باشد. اسکن مغز در حال حاضر برای افرادی که دارای یک وضعیت سلامت روانی بدون ابهام هستند بسیار موثر است.
- اسکن‌های مغزی ممکن است نتوانند مراحل اولیه بیماری را تشخیص دهند. شناسایی شرایط سلامت روان در مراحل اولیه ممکن است برای اسکن‌های مغزی دشوار باشد، زیرا ممکن است تا زمانی که بیماری زمان پیشرفت نداشته باشد، تغییرات تاثیرگذاری در مغز قابل مشاهده نباشد.
بیشتر بخوانیم: غش کردن یا سنکوپ چیست و چرا غش می‌کنیم؟
آینده تصویربرداری عصبی و بیماری‌های روانی
تکنیک‌های تصویربرداری عصبی بیماری روانی به شناسایی مسائل بیولوژیکی مانند تومورها یا مکانیسم‌های التهابی که باعث یا تشدید علائم یک بیماری روانی می‌شوند، کمک کرده‌اند. فراتر از بیماری‌های ارگانیک در مغز، تحقیقات برای یافتن نشانگرهای زیستی مانند DNA و هورمون‌ها در مغز برای اختلال افسردگی اساسی، اختلال دوقطبی و اسکیزوفرنی ادامه دارد. مکان‌یابی نشانگرهای زیستی در نهایت به تشخیص و درمان اختلالات مختلف کمک می‌کند.
بیشتر بدانید: پرتو درمانی برای چیست؟
افراد کمی هستند که معتقدند تصویربرداری مغز نقش مهمی در تشخیص بیماری‌های روانی در آینده ایفا خواهد کرد. انجام تحقیقات می‌تواند دشوار باشد زیرا طبقه بندی بیماری‌های روانپزشکی این بیماری‌ها ممکن است مستقیماً با مکانیسم‌های عصبی در مغز منطبق نباشند که در این خصوص با مشاوره دکتر روانپزشک می‌تواند به شما کمک کند.. مغز افراد مبتلا به بیماری روانپزشکی همیشه تضمین نمی شود که ضایعاتی را که در بسیاری از افراد دیگر با همان بیماری روانپزشکی مشاهده می‌شود، نشان دهد. وراثت و ژنتیک می‌توانند غیرقابل پیش بینی باشند و بنابراین الگوهای وراثتی شرایط سلامت روان همیشه واضح و سرراست نیستند.
بیشتر بخوانید:آیا انجام نوار مغز خطرناک است؟
با این حال، افراد دیگری نیز وجود دارند که نسبت به نقشی که تصویربرداری مغز می‌تواند در تشخیص و درمان مشتری ایفا کند، امیدوار و خوش بین هستند. محققان امیدوارند که تصویربرداری مغز بتواند به طور قابل اعتماد بیماری روانی را در آینده تشخیص دهد و در عین حال بتواند به طور موثر داده‌ها را از افرادی که دو وضعیت روانپزشکی متفاوت را نشان می‌دهند، جدا کند. متأسفانه، احتمالاً زمان زیادی طول خواهد کشید تا این نوع تحقیقات آشکار شود و به یافته‌های غیرقابل انکاری دست یابد. بنابراین بهتر است به طور جدی تحت نظر یک دکتر روانپزشک باشید.
بیشتر بخوانیم: آنوریسم مغزی؛ علائم، علت‌ها، تشخیص و راه های درمان
خاتمه
ما مطالبی را منتشر می‌کنیم که توسط متخصصان پزشکی دارای مجوز تحقیق، استناد، ویرایش و بررسی شده است. اطلاعاتی که ما ارائه می‌کنیم به عنوان جایگزینی برای مشاوره پزشکی حرفه ای، تشخیص یا درمان نیست. نباید به جای توصیه‌های پزشک یا سایر ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی واجد شرایط استفاده شود. بنابراین بهتر است که در اسرع وقت به متخصصین مربوطه مراجعه کنید.
منابع:
