درد بالای معده معمولا به دلایل متفاوتی ایجاد می‌شود. سوءهاضمه، نفخ و ورم معده از رایج‌ترین دلایل درد سر معده هستند. این مشکل ممکن است هم برای کودکان و هم بزرگسالان ایجاد شود. اما باید بدانید که درد معده همیشه مربوط به معده نیست و گاهی اوقات ممکن است در اثر مشکلاتی در عملکرد روده فوقانی، کیسه صفرا، کبد و پانکراس نیز ایجاد شود. در این مقاله از مجله درمانکده به شما می‌گوییم که درد بالای معده نشانه چیست و چطور درمان می‌شود.
بیشتر بدانید: آناتومی شکم چیست؟
فهرست محتوا:
علت درد بالای معده چیست و هر درد چطور درمان می‌شود؟
درد قسمت بالای معده به دلایل متعددی ایجاد می‌شود و برای درمان آن باید علت بروز این درد را شناسایی کنید. در بسیاری از مواقع این دردها مشکل جدی برای سلامت ایجاد نمی‌کنند و با داروهای بدون نسخه و یا تغییر سبک زندگی برطرف می‌شوند. اما اگر درد بالای معده مربوط به مشکلاتی در کبد، پانکراس، طحال، ویروس‌های معده و یا مشکلات این چنینی باشند، باید برای درمان از یک متخصص گوارش کمک بگیرید. در ادامه می‌توانید با دلایل درد سر معده و روش‌های درمان آن‌ها آشنا شوید.
بیشتر بدانید: درمان سوزش معده چیست؟
بیشتر بدانید: رفلاکس معده چیست؟
نفخ
گاهی اوقات درد بالای معده در اثر نفخ ایجاد می‌شود. گازها به‌طور طبیعی در روده‌ها و دستگاه گوارش ایجاد می‌شوند. زمانی که این گازها جمع شوند، فرد احساس فشار، نفخ و پری را در معده خود احساس می‌کند. معمولا عفونت، ویروس، اسهال و یبوست موجب می‌شود تا نفخ معده زیاد شود در ناحیه فوقانی معده احساس درد کنید. این درد معمولا موجب تورم معده می‌شود و فرد احساس می‌کند که چیزی در معده در حال حرکت است. در این شرایط ممکن است فرد به یبوست و اسهال نیز مبتلا باشد.
معمولا نفخ معده نیاز به درمان ندارد و بعد از مدتی برطرف می‌شود.
بیشتر بدانید: علائم سرطان معده چیست؟
سوءهاضمه از دلایل درد بالای معده
سوءهاضمه یکی دیگر از آن دلایلی است که موجب احساس سوزش در قسمت فوقانی معده و حتی دهان و گلو می‌شود. فردی که به سوءهاضمه مبتلا می‌شود، ممکن است در قفسه سینه خود نیز احساس درد کند. این شرایط زمانی ایجاد می‌شود که اسید معده زیادتر از حالت معمول ترشح شود و یا فرد به مقدار زیاد از غذاهای اسیدی استفاده کند. برخی مواقع این عارضه موجب درد سر معده و پشت کمر می‌شود که معمولا در اثر نفخ ایجاد می‌شود.
بیشتر بدانید: پیچیدگی معده چیست؟
بیشتر بدانید: اسید معده چیست؟
بیشتر بدانید: علائم زخم معده چیست؟
سوءهاضمه ممکن است در اثر زخم معده، رفلاکس اسید یا حتی سرطان معده ایجاد شود. در صورتی که سوءهاضمه با کاهش وزن غیرقابل توضیح و دردهای پی‌درپی همراه باشد، می‌تواند خطرات جدی برای سلامت ایجاد کند.
بیشتر بدانید: درمان معده درد عصبی چیست؟
گاستریت
گاستریت وضعیتی است که موجب می‌شود دیواره معده متورم و دردناک شود. گاستریت حاد در کوتاه مدت رخ می‌دهد و معمولا به دلیل عفونت باکتریایی هیلکوباکتر پیلوری (Helicobacter pylori) اتفاق می‌افتد. برخی از بیماری از بیماری مثل بیماری کرون، بیماری‌های خود ایمنی، آلرژی و همچنین برخی ویروس‌ها نیز موجب تحریک پوشش معده و گاستریت مزمن می‌شوند.
در اکثر افراد مصرف غذاهای اسیدی کمتر در کنار استفاده از دارو و مسکن می‌تواند از تشدید علائم جلوگیری کند.پ
بیشتر بدانید: باندینگ معده چیست؟
ویروس معده و درد بالای معده
گاستروانتریت (Gastroenteritis) یک نوع ویروس معده است که علاوه به ایجاد درد قسمت فوقانی معده، موجب ایجاد حالت تهوع، استفراغ و اسهال نیز می‌شود. افرادی که به این ویروس مبتلا می‌شوند، معمولا سردرد و درد عضلانی را تجربه می‌کنند و معمولا انرژی کمی دارند.
بیشتر بدانید: علت خونریزی معده چیست؟
بیشتر بدانید: علائم سرطان معده خوشخیم چیست؟
برای درمان درد بالای معده در این شرایط بهتر است از مصرف غذاهای سنگین پرهیز کنید و مایعات بیشتری مصرف کنید. فراموش نکنید که مهم‌ترین خطر این بیماری از دست دادن آب بدن به دلیل اسهال و استفراغ است، بنابراین فرد بیمار باید مایعات بیشتری مصرف کنید تا بدن دچار کم آبی نشود.
بیشتر بدانید: درمان زخم معده چقدر طول می‌کشد؟
درد ماهیچه‌ای
بسیاری از ماهیچه‌ها تا قسمت فوقانی معده گسترش پیدا می‌کنند. یکی دیگر از دلایل درد سر معده مربوط به آسیب یا اسپاسم عضلانی است که با بخش فوقانی معده در ارتباط هستند. معمولا این دردها با ماساژ آرام و استراحت بهبود پیدا می‌کند. برخی اوقات پیشنهاد می‌شود برای درمان درد سر معده از کیسه آب گرم یا سرد استفاده کنید.
بیشتر بدانید: علائم سرطان معده بدخیم چیست؟
آپاندیسیت
آپاندیسیت (Appendicitis) درواقع همان عفونت آپاندیس است که اگر درمان نشود، موجب پارگی آپاندیس و مرگ می‌شود. در مراحل اولیه آپاندیسیت ممکن است سبب ایجاد دردی مبهم در اطراف نام و قسمت فوقانی معده شود. با بدتر شدن وضعیت درد به قسمت پایین معده و سمت راست کشیده می‌شود. بهترین روش برای درمان درد بالای معده که در اثر آپاندیسیت ایجاد شده است، برداشتن آپاندیس است.
بیشتر بدانید: داروی رفلاکس معده چیست؟
سنگ کیسه صفرا
گاهی اوقات درد قسمت فوقانی معده سمت راست مربوط به سنگ کیسه صفرا است که با علائمی مثل استفراغ، خستگی و فرسودگی ایجاد می‌شود. سنگ‌های صفراوی از کلسترول و بیلی روبین تشکیل می‌شوند و زمانی که مجرای صفراوی را مسدود کنند، درد و ناراحتی برای فرد ایجاد می‌کنند.
در بیشتر موارد پزشک برای درمان درد سر معده که در اثر سنگ کیسه صفرا ایجاد شده است، صفرا را برمی‌دارد. در برخی افراد مصرف دارو نیز به درمان سنگ کیسه صفرا کمک می‌کند.
بیشتر بدانید: درمان معده درد چیست؟
مشکلات کبد یا پانکراس
کبد، پانکراس و کیسه صفرا برای حمایت از هضم با هم همکاری می‌کنند. هر سه این اندام‌ها در سمت راست بالای معده قرار دارند. بنابراین معمولا درد بالای معده سمت راست می‌تواند علاوه بر سنگ کیسه صفرا مربوط به کبد، پانکراس یا کیسه صفرا باشد. این دردها به دلایل متعددی ایجاد می‌شود. گاهی اوقات درد کبد در اثر بیماری‌های کبدی مثل هپاتیت ایجاد می‌شود و برخی اوقات نیز این درد مربوط به التهاب پانکراس، سرطان کبد و یا مشکلات دیگر است.
بیشتر بدانید: بوتاکس معده برای لاغری چگونه است؟
بیشتر بدانید: درمان سوزش معده چیست؟
در صورتی که علاوه بر درد بالای معده سمت راست علائمی مثل زردی چشم یا پوست، ادرار تیره، مدفوع کم‌رنگ، حالت تهوع و استفراغ را تجربه می‌کنید و یا درد شما در حال زیاد شدن است، بهتر است از یک پزشک برای درمان کمک بگیرید. برای درمان این دردها معمولا پزشک با توجه به شرایط بیمار از دارو، جراحی و یا روش‌هایی مثل پرتودرمانی و شیمی‌درمانی استفاده می‌کند.
بیشتر بدانید: تنگی پیلوریک در کودکان و نوزادان چگونه است؟
بیماری دیورتیکول
بیماری دیورتیکول (Diverticular) یک بیماری است که در اثر التهاب کیسه‌های کوچکی به نام دیورتیکول در روده ایجاد می‌شود. زمانی که این کیسه‌ها ملتهب و عفونی شوند، فرد درد شدیدی را در شکم احساس می‌کند. محل درد این بیماری به قرارگیری دیورتیکول ها بستگی دارد. گاهی ممکن است در روده‌های بالایی ایجاد شود و موجب بروز درد قسمت فوقانی معده شود.
برای درمان این بیماری فرد باید از رژیم غذایی پرفیبر همراه با دارو استفاده کند. در صورتی که عفونت شدید باشد و به راحتی برطرف نشود، از جراحی برای برداشتن دیورتیکول یا بخشی از روده استفاده می‌شود.
بزرگ شدن طحال از دلایل درد بالای معده
درد بالای معده سمت چپ معمولا مربوط به طحال است که خیلی شایع نیست و به‌ندرت ایجاد می‌شود. گاهی اوقات بزرگ شدن طحال یا ایجاد آمبولی در آن موجب بروز درد در قسمت فوقانی معده و سمت چپ می‌شود. معمولا در این شرایط لازم است به سرعت از پزشک کمک بگیرید و در صورت نیاز پزشک از جراحی برای برداشتن طحال استفاده می‌کند.
بیشتر بدانید: پانکراتیت چیست؟
علائم و نشانه‌های همراه با درد در قسمت فوقانی معده چیست؟
افرادی که در قسمت فوقانی معده درد را تجربه می‌کنند، ممکن است تنها یک علامت داشته باشند و یا ترکیبی از چند علامت را تجربه کنند.
- نفخ
- باد گلو
- تهوع
- استفراغ
- یبوست
- اسهال
- کاهش اشتها
- کاهش وزن
در صورت لزوم می توانید با دکتر گوارش آنلاین مشورت کنید.
چه زمانی برای درد بالای معده به پزشک مراجعه کنیم؟
در بیشتر موارد درد بالای معده بی‌خطر است و مشکل جدی برای فرد ایجاد نمی‌کند. اما اگر درد شما به‌مرورزمان بیشتر شد و یا بعد از مدتی بهبود پیدا نکرد و علائم دیگری را همراه با آن تجربه می‌کنید، بهتر است به سرعت از یک پزشک متخصص گوارش کمک بگیرید. در صورتی که شرایط زیر را تجربه می‌کنید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
بیشتر بدانید: علائم معده درد چیست؟
- استفراغ بیش از 12 ساعت
- تب
- درد بالای معده بعد از وارد شدن ضربه
- درد پس از مصرف دارو
- درد معده در فرد مبتلا به بیماری‌های مرتبط با ضعف سیستم ایمنی
- درد غیرقابل‌تحمل بخش فوقانی معده
- درد معده همراه با مدفوع کم‌رنگ
- درد بالای معده در بارداری
سخن نهایی
درد بالای معده یک مشکل رایج است که ممکن است به دلیل یک نفخ ساده و یاد یک بیماری پیچیده مربوط به کبد ایجاد شود. در صورتی که درد سر معده شما پس از مدتی بهبود پیدا نکرد، می‌توانید با یکی از متخصص گوارش در درمانکده ارتباط برقرار کنید و علائم و نشانه‌های خود را مطرح کنید. شما می‌توانید به صورت تماس صوتی یا تصویری با متخصصین ارتباط برقرار کنید و در سریع‌ترین زمان ممکن درمان خود را شروع کنید.
سوالات متداول
درد بالای معده سمت چپ ممکن است به دلیل بزرگ شدن طحال، التهاب دیواره معده، عفونت و یا التهاب معده ایجاد شود.
معمولا درد بالای معده بعد از غذا نشانه بالا آمدن اسید معده به سمت مری است که در اثر مصرف غذاهای پرادویه، ناسالم و چرب و نوشیدنی‌های الکلی ایجاد می‌شود.
درد بخش فوقانی معده ممکن است در اثر نفخ، سوءهاضمه، گاستریت، ویروس معده، سنگ کیسه صفرا، آپاندیسیت، مشکلات کبد و پانکراس و همچنین بزرگ شدن طحال ایجاد شود.
منابع: medicalnewstoday، medicinenet، tuasaude
